پرندگان مهاجر, ترانه خوان غم شده اند

كسانی كه به زهرآگین ترین نوع ویروس آنفلوانزای مرغی یعنی H۵N۱ مبتلا شوند, ممكن است دچار بیماری های خطرناكی شوند, مانند سینه پهلوی ویروسی و اختلال تنفسی شدید كه شایع ترین عامل مرگ بر اثر آنفلوانزای مرغی است هر قرن سه یا چهار بار بیماری آنفلوانزا در سراسر جهان شایع می شود و جان میلیون ها نفر را می گیرد

شیوع گونه ای مرگبار از آنفلوآنزای مرغی در سراسر جهان تا به حال به مرگ صدها میلیون مرغ و ۶۰ نفر در آسیا انجامیده است. انتشار گونه H۵N۱ آنفلوآنزای مرغی از سال ۲۰۰۳ از كره جنوبی آغاز شد. اكنون كشورهای مختلفی از قبیل چین، ویتنام، روسیه، رومانی و تركیه وجود این بیماری را در صنعت مرغداری كشورشان تأیید كرده اند. به نظر می رسد حركت پرندگان مهاجر در سفرهای فصلی از قاره ای به قاره ای دیگر، محتمل ترین عامل گسترش جهانی این بیماری است. مقامات اتحادیه اروپا برای بررسی اقدامات لازم برای مقابله با این بیماری خطرناك كه می تواند صنعت مرغداری را نابود كند یا پس از جهش، به صورت یك ویروس انسانی درآید، چند نشست برگزار كرده اند. در آلمان و اتریش به مرغداری ها دستور داده شده است از خروج مرغ ها و ورود آنها به فضای باز جلوگیری شود. دولت بوش هم قرار است گزارش مهمی را در مورد طرح اضطراری مقابله با شیوع آنفلوآنزا منتشر كند. كانادا نیز به زودی میزبان نشستی بین المللی برای هماهنگی تلاش های جهانی برای مقابله با این بیماری خطرناك خواهد بود. هر چقدر كه احتمال بروز آنفلوآنزا در میان ماكیان بیشتر شود، احتمال جهش ویروس و تبدیل آن به ویروسی كه به راحتی بین انسان ها منتقل شود یا تركیب آن با گونه ای موجود از ویروس آنفلوآنزای انسانی، می تواند فاجعه ای انسانی در ابعاد جهانی پدید آورد. چنین دگرگونی مرگباری به خصوص در كشورهای فقیر محتمل است كه نظام بهداشتی و نظارتی آن ضعیف تر است و شمار بیشتری از مردم در مجاورت ماكیان و سایر دام ها زندگی می كنند. دانشمندان معتقدند H۵N۱ ویروس مستعدی برای تبدیل به گونه انسانی است، چون به سرعت جهش پیدا می كند و به جذب ژن از ویروس های سایر گونه های جانوری گرایش دارد. كشورهای فقیر باید ضمن تقویت اقدامات بهداشتی، صندوق مالی جهت جبران خسارت مرغدارانی كه به كشتار مرغ ها ناچار می شوند، ایجاد كنند. در این حال، كمیسیون اروپا از ۲۵ كشور عضو خواسته است داروهای ضد این ویروس را ذخیره كنند. سازمان بهداشت جهانی نیز از همه كشورها درخواست كرده است طرح های اضطراری برای مقابله با انتشار بیماری تدوین كنند. شیوع بیماری سارس در سال ۲۰۰۳ در آسیا با حدود ۸۰۰۰ مورد ابتلا همراه بود. حدود یك دهم از مبتلایان به این بیماری تنفسی جان باختند. این بیماری حدود ۶۰ میلیارد دلار به اقتصاد كشورهای جنوب شرق آسیا به خصوص بخش گردشگری لطمه زد. شیوع آنفلوآنزای انسانی می تواند فشار زیادی به نظام بهداشتی كشورها وارد كند. چه بسا برای جلوگیری از گسترش ویروس، تعطیلی مدارس و ممنوعیت گردهمایی های بزرگ ضروری باشد. در كوتاه مدت باید داروهای ضد ویروس در كشورهای دارای توان مالی ذخیره شود. تولید واكسن ضد ویروس های جدید آنفلوانزای انسانی چند ماه طول می كشد. در دراز مدت یعنی پنج تا ده سال آینده، ممكن است وضع تغییر كند، یعنی بعید نیست كه واكسنی برای انواع قدیمی و جدید ویروس آنفلوانزا تولید شود. اما تا آن زمان تمام كشورها باید خود را برای مقابله با بدترین وضع آماده كنند.

چگونگی عملكرد ویروس های آنفلوانزا

ویروس ها استاد انتقال بین انواع گونه های جانوری هستند. آنها اغلب می توانند با جهش سریع و كسب ماده ژنتیك سایر ویروس ها، از جانوران به انسان انتقال یابند. گاهی مانند بیماری تب نیل غربی، این انتقال از طریق یك میزبان میانجی مانند پشه رخ می دهد. اما ویروس می تواند مستقیماً نیز منتقل شود.

سال های دهه ۱۹۸۰ فهرست بیماری هایی كه مستقیماً از جانوران به انسان منتقل شده اند، به سرعت افزایش یافته و شامل مواردی همچون سارس و این اواخر آنفلوانزای مرغی كه آنفلوانزای پرنده نیز خوانده می شود. به غیر از ایدز، شاید هیچكدام از این بیماری ها نتواند به اندازه آنفلوانزای مرغی به انسان لطمه بزند.در انسان، آنفلوانزای مرغی مانند آنفلوانزای معمولی با تب، سرفه، گلودرد و درد ماهیچه شروع می شود، اما ممكن است به وضعیت های تهدید كننده زندگی بینجامد. در اوایل سال ،۲۰۰۵ كارشناسان بهداشت در مورد خطر بالقوه بروز بیماری آنفلوانزای مرغی هشدار دادند. بدترین حالت شیوع جهانی این بیماری به مانند سال های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ است كه دست كم جان ۲۰ میلیون نفر در جهان را گرفت. در این حال، پژوهشگران روی راه های پیشگیری یا جلوگیری از شیوع این بیماری كار می كنند.

علائم و نشانه ها

ویروس های آنفلوانزای مرغی پیچیده و دارای زیرگونه ها و گونه هایی است كه با هم تفاوت زیادی دارند. اما به طور كلی این ویروس ها را به دو دسته دارای امكان بیماری زایی اندك یا بیماری زایی بالا تقسیم می كنند. در بین پرندگان، تأثیرات ویروس های كم بیماری زا معمولاً اندك است و شامل مواردی همچون به هم ریختگی پرها یا كاهش تولید تخم می شود. اما انواع بیماری زای شدید باعث بیماری سخت و علائمی همچون ناراحتی تنفسی می شود. تقریباً ۱۰۰ درصد موارد ابتلا به مرگ می انجامد. در برخی موارد مرغ و خروس ها در همان روز پیدا شدن علائم می میرند. دانشمندان هنوز نمی دانند چگونه این زیرگونه های ویروس ها بر انسان تأثیر می گذارد، اما به نظر می رسد ویروس های بیماری زای شدید سخت ترین موارد بیماری و بیشترین تعداد مرگ را در انسان و جانوران ایجاد می كنند. با وجودی كه دوره نهفته ماندن ویروس آنفلوانزای مرغی در انسان هنوز دقیقاً معلوم نیست، اما به نظر می رسد بیماری حدود یك تا پنج روز پس از در برابر ویروس قرار گرفتن، بروز می كند. گاهی اوقات تنها نشانه بیماری عفونت نسبتاً خفیف چشم است. اما اغلب، علائم و نشانه های آنفلوانزای مرغی مانند علائم آنفلوانزای معمولی است، یعنی سرفه، تب، گلودرد و درد ماهیچه ها.كسانی كه به زهرآگین ترین نوع ویروس آنفلوانزای مرغی یعنی H۵N۱ مبتلا شوند، ممكن است دچار بیماری های خطرناكی شوند، مانند سینه پهلوی ویروسی و اختلال تنفسی شدید كه شایع ترین عامل مرگ بر اثر آنفلوانزای مرغی است. هر قرن سه یا چهار بار، بیماری آنفلوانزا در سراسر جهان شایع می شود و جان میلیون ها نفر را می گیرد. توانایی ویروس آنفلوانزای مرغی برای ایجاد آسیب در این مقیاس گسترده، ناشی از خاصیت این ویروس برای تغییر سریع و غیرمنتظره است كه باعث می شود بهترین واكسن ها هم از آن عقب بمانند و دستگاه ایمنی زیر فشار شدید قرار بگیرد.

---