تعیین و مقایسه کیفیت علوفه پنج گونه مرتعی در مراحل مختلف رشد فنولوژیکی

برای برآورد ظرفیت چرا جهت مدیریت اصولی و جامع نگر مرتع, آگاهی از کیفیت علوفه گیاهان مرتعی ضروری است

برای برآورد ظرفیت چرا جهت مدیریت اصولی و جامع نگر مرتع، آگاهی از کیفیت علوفه گیاهان مرتعی ضروری است. مهمترین عامل موثر بر کیفیت علوفه گیاهان، مرحله رویشی است که با شناخت آن می توان زمان مناسب چرای دام در مرتع را تعیین کرد. در این پژوهش، از پنج گونه مهم مرتعی، شامل سه گونه گرامینه (Grass)، و دو پهن برگ علفی (Forb) به نامهای علف گندمی Agropyron tauri، علف باغ Dactylis glomerata، علف پشمکی Bromus tomentellus، کما Ferula ovina و شبدرک Coronilla varia در سه مرحله فنولوژیکی رشد رویشی، گلدهی و بذردهی نمونه برداری به عمل آمد. نمونه ها از مراتع ییلاقی ارتفاعات البرز مرکزی (وردآورد و دیزین) برداشت گردید. نمونه ها پس از خشک و آسیاب شدن در آزمایشگاه با روشهای استاندارد مورد تجزیه قرار گرفتند و شاخصهای مهم کیفی از قبیل درصد ماده خشک، دیواره سلولی، دیواره سلولی عاری از همی سلولز، پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، درصد ماده خشک قابل هضم، درصد ماده خشک مصرفی، کربوهیدارتهای محلول در آب، و ارزش غذایی نسبی برای گونه های مختلف تعیین گردید. بجز برای درصد ماده خشک، در مورد سایر شاخصهای کیفیت علوفه بین گونه های مختلف و نیز مراحل سه گانه رشد (فنولوژیکی) تفاوت معنی داری از نظر آماری وجود داشت (P<۰.۰۱). ضمنا اثر متقابل گونه گیاهی و مرحله رشد نیز بر روی اکثر این شاخص ها به لحاظ آماری معنی دار بود. تقریبا در همه گونه ها با پیشرفت مرحله رشد، از میزان پروتئین خام، انرژی متابولیسمی و درصد ماده خشک قابل هضم، کاسته و بر میزان فیبر گیاه افزوده شد. در مجموع گونه شبدرک، بر اساس شاخصهای اندازه گیری شده بالاترین کیفیت علوفه رادارا بود (RFV=۲۵۷.۹) و گونه علف گندمی از نظر ارزش غذایی در پایین ترین حد قرار داشت (RFV=۹۲.۱). پس از شبدرک، گونه های کما، علف باغ و علف پشمکی به ترتیب واجد بیشترین کیفیت علوفه بودند. رشد رویشی (مرحله اول فنولوژیکی) نیز به لحاظ شاخصهای کیفیت علوفه، (به جز کربوهیدارتهای محلول در آب) از دو مرحله دیگر بالاتر بود با توجه به اختلاف انرژی غذایی نسبتا کم بین مراحل اول و دوم فنولوژی و نیز تولید بالاتر و آمادگی بیشتر مرتع، مرحله دوم رویشی (گلدهی) به عنوان مناسب ترین زمان چرای دام (در قالب سیستمهای چرایی) معین گردید.

عنوان	فایل
تعیین و مقایسه کیفیت علوفه پنج گونه مرتعی در مراحل مختلف رشد فنولوژیکی	application/pdf keifiyate olofe 5 gone.pdf 253 KB	دانلود

حسین ارزانی

عباس احمدی

حسین آذرنیوند

علی اشرف جعفری