سه شنبه, ۱۲ تیر, ۱۴۰۳ / 2 July, 2024
خلافت و مسئولیت انسان بر روی زمین
![خلافت و مسئولیت انسان بر روی زمین](/web/imgs/16/96/ggmhe1.jpeg)
در دیدگاه اسلامی در مبنا بودن اصل خلافت و جانشینی انسان و ماموریت انسان ها به عمران و آبادانی زمین تردیدی وجود ندارد و انسان به عنوان جانشین و خلیفه خداوند در زمین تعیین شده است. در آیات متعددی قرآن بیان کرده است که انسان ها خلیفه خداوند در روی زمین هستند: "انّی جاعلٌ فی الارض خلیفهً" و در تعداد دیگری از آیات هدف از خلقت انسان و وظایفی را که آنها باید در روی زمین انجام دهند بیان گردیده است. "هو انشاکم من الارض و استعمرکم فیها". او خدایی است که شما را از خاک آفرید و برای عمارت و آباد ساختن زمین بر گماشت.
انسان ها در عمل در موارد زیادی بویژه در بخش تولید و عمران و آبادانی زمین وظیفه تحقق توحید افعالی خداوند را بر عهده دارند. هدف از آفرینش انسان و حیات او در روی زمین ایجاد جامعه ای ایده آل و سعادت تمام انسان هاست. آباد کردن و عمران زمین که در این آیه بیان شده زمانی اتفاق می افتد که انسان ها به وظایف و تکالیف خود در قبال همدیگر، رعایت احکام الهی و قوانین مذهبی عمل کنند و جهانی را ایجاد کنند که در آن هیچ جنگ و اختلافی بین انسان ها نباشد و زندگی آنها در صلح و آرامش سپری گردد.
خلافتی که انسان از سوی خداوند قبول کرده است و طبق آیات قرآن فرشتگان و دیگر موجودات به دلیل سنگینی این تکلیف الهی از قبول آن سر باز زدند، امانتی و مسئولیتی در نزد انسان است. انسان به سبب امانتی که قبول کرده است: "انّا عرضنا الامانه علی السّماوات و الارض.." طی حیات خود امکان رشد و ارتقای معنوی و کیفی و بایسته خود را به دست می آورد و به کمالات مورد نظر در خلقت خود دست می یابد. این انسان ها شایستگی دارند که وارث خداوند در زمین باشند و هر کس که در این مرحله رشد کیفی توفیق یابد از مسئولیت بیشتری برخوردار می شود.
در صفات وارثان زمین می فرماید: آنان که خدا را یاری می کنند کسانی هستند که اگر در روی زمین به آنها اقتدار و تمکین دهیم نماز به پا می دارند، زکات به مستحقانمی دهند. امر به معروف و نهی از منکر می کنند و بازگشت امور به سوی خداست. در بیان صفات انسان های خالص و مومن، نماز و زکات آورده شده است و کسانی هستند که بندگان خدا را به امر خیر دعوت کرده و از زشتی ها و بدی ها باز می دارند و در واقع آنها جانشینان واقعی خدا در زمین هستند.
علاوه بر این، انسان ها در برابر نعمت های بی شماری مورد سئوال واقع می شوند که خداوند در اختیارشان گذاشته است و موظفند از این نعمت ها برای رسیدن به کمال مطلوب استفاده کنند. مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر "نعمت" می فرماید: این مواهب در صورتی نعمت خواهند بود که در راه سعادت و نیکبختی مورد ستفاده واقع شوند و گرنه چیزی جز نقمت و بلا نخواهند بود.
از سوی دیگر، مسئولیت پذیری انسان مستلزم مسئولیت متقابل افراد جامعه نسبت به یکدیگر و طبیعت و جهان آفرینش است تا برنامه آفرینش عملی شود. از این اصل حاکمیت محبت متقابل، انصاف و مودت و بسط مکارم اخلاق در روابط اجتماعی نتیجه می شود. "انی ربی رحیم و دود".
و امام باقر (ع) می فرماید: هل الدین الا الحب. آیا دین چیزی جز محبت است؟ بر اساس سنت تکوینی، در نظام احسن آفرینش، محبت و انصاف متضمن بقای این نظام و دشمنی، قساوت و خودخواهی اموری ناپایدار و برهم زننده نظام و برنامه الهی تلقی می شوند. بنابراین، بنیان اقتصاد اسلامی به جای "خود خواهی" بر اساس "مسئولیت پذیری، محبت و اخلاق اجتماعی" استوار خواهد بود و جامعه ای ایجاد می گردد که در قرآن و احادیث رهبران دینی به آن اشاره شده است.
مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 پزشکیان ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم جلیلی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مناظره مناظره انتخاباتی
قتل هواشناسی وزارت بهداشت تهران خانواده آتش سوزی آموزش و پرورش شهرداری تهران سلامت سازمان هواشناسی پلیس محیط زیست
خودرو قیمت طلا بازار خودرو قیمت دلار دولت سیزدهم قیمت خودرو قیمت سکه بورس دلار حقوق بازنشستگان بازار سرمایه الکامپ
علیرضا قربانی سینما تخت جمشید سینمای ایران دفاع مقدس کنسرت روز مباهله تلویزیون رسانه ملی سید ابراهیم رئیسی
دانشگاه تهران دانش بنیان دانشگاه آزاد اسلامی ماهواره باتری
آمریکا اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه جو بایدن ترکیه دونالد ترامپ لبنان چین نوار غزه
یورو 2024 فوتبال استقلال پرسپولیس فرانسه باشگاه استقلال لیگ برتر باشگاه پرسپولیس نقل و انتقالات علیرضا بیرانوند لیگ برتر ایران بازی
هوش مصنوعی نمایشگاه الکامپ زمین موبایل ربات اپل ایرانسل گوگل وزیر ارتباطات
سرطان کاهش وزن لاغری دیابت بیماری آلزایمر ویتامین سکته مغزی