چند نفس بیشتر به قیمت

هزینه های روبه افزایش درمان سرطان سوالاتی جدی برای اقتصاددانان امر درمان پیش آورده است آیا بدون توجه به هزینه, دسترسی به این داروها باید برای همگان تضمین شود

تولید نسل جدید داروهای ضدسرطان موجی از امیدواری را در بیماران مبتلا در پی داشت. تنها پس از ورود این داروها به بازار، همگان متوجه نکته دیگری هم شدند: قیمت‌ گرانی که گاه دسترسی به این داروها را غیرممکن می‌کند. هزینه درمان این بیماری مهلک، اکنون نه فقط بیماران، پزشکان، محققان و تولیدکنندگان بلکه سیاستگزاران و برنامه‌ریزان اقتصادی امر درمان را هم به چالش فراخوانده است. ده هزار دلار برای دوره درمانی چند ماهه، به نظر مبلغ زیادی است. داروهای ضدسرطان جدید از راه‌های گوناگون مانند بستن رگ‌های تغذیه کننده تومور به کمک درمان یا مهار بیماری آمده‌اند. ولی هزینه خرید برخی از این داروها برای یک دوره درمان چند ماهه ‌گاه به صد هزار دلار می‌رسد که چند صد برابر قیمت داروهای قدیمی ضد سرطان و چند برابر قیمت داروهای ضدایدز است که قیمت‌شان در دهه ۹۰ اعتراضات زیادی را به دنبال داشت. نکته دیگر اینکه به جز داروی Gleeves (یک داروی ضدلوکمیا) که آثار قابل توجهی بر بیماری دارد، تاثیر بقیه داروها بسیار کم و در حد طولانی کردن چند هفته‌ای یا چند ماهه عمر بیمار است.

● نظام گران درمان

در حال حاضر، این داروها از مجموع هزینه‌های پزشکی سهم نسبتا کمی دارند ولی برخی پزشکان هشدار می‌دهند که با توجه به موج جدید داروهای ضدسرطان و استفاده از این نظام بسیار گران درمان، در آینده‌ای نزدیک هزینه‌ای مهار نشدنی بر کل سیستم درمانی تحمیل خواهد شد. هزینه‌های روبه افزایش درمان سرطان سوالاتی جدی برای اقتصاددانان امر درمان پیش آورده است: آیا بدون توجه به هزینه، دسترسی به این داروها باید برای همگان تضمین شود؟ یا اینکه باید پزشکان را تشویق کرد که پیش از تجویز و شروع درمان، هزینه‌ها را در نظر بگیرند که البته بسیاری از پزشکان چنین کاری نخواهند کرد. دکتر سوزان دسمرند ، رییس توسعه تولید شرکت بیوتکنولوژی ژنتیک، می‌گوید: «شرکت او تولید کننده بسیاری از این داروهاست که امید زنده ماندن را در بیماران سرطانی بیشتر کرده است. قیمت یکی از این داروها به نام «آواستین»که داروی ضد سرطان کولون است، ۵۴ هزار دلار است.» وی ادامه می‌دهد: «بدون اینکه بخواهیم تاثیرات مهم این داروها را در درمان از نظر بیندازیم، باید به قیمت‌ها آنها نیز نگاهی منطقی داشته باشیم.» تا به امروز بسیاری از بیماران از طریق بیمه یا برنامه‌های کمکی دیگر توانسته‌اند دارو را تهیه کنند.

● هزینه‌های رو به افزایش

به گفته پزشکان، در برخی موارد بیمار به جز توقف روند درمان یا انتخاب راه‌های مشکل، چاره دیگری ندارد. دکتر «آنجلا دیسیفزیری»، یک سرطان شناس کلینیک مایو و متخصص سرطان مولتیپل میلوما، می‌گوید که از تجویز دارویی به نام «تالومید» برای بیماران بی‌بضاعت خودداری می‌کند. این دارو با قیمت سالانه ۲۵ هزار دلار تحت پوشش بیمه قرار ندارد. ولی انگار افراد ذی‌ربط، بیماران، پزشکان و متخصصان بهداشت هیچ‌کدام نمی‌خواهند به این پرسش پاسخ قطعی دهند که با هزینه رو به افزایش داروهای ضدسرطان چه باید کرد؟ شرکت‌های داروسازی علت گرانی را بالا بودن هزینه‌های تحقیق و توسعه و روند پیچیده و پرهزینه تولید این داروها و ارزش درمانی آنها می‌دانند. ولی بسیاری از متخصصان اقتصادی امر درمان، معتقدند که تولیدکنندگان با توجه به تقاضای بازار، قیمت داروها را تعیین می‌کنند و بسیاری مواقع، قیمت دارویی که به بازار عرضه می‌شود، فاصله نسبتا زیادی با قیمت تمام شده تولید آن دارد. حتی گروه‌های حمایت از بیماران سرطانی فکر می‌کنند تاکید بیش از حد درباره قیمت داروهای ضدسرطان، تولیدکنندگان این داروها را برای سرمایه‌گذاری تحقیقات جدید دلسرد می‌کند و سعی دارند تا حد امکان جنجال به راه نیفتد. پزشکان هم رغبتی به ایجاد روزانه قیمت- درمان ندارد. دکتر«اریک نادلر»، پژوهشگر دانشگاه هارواردکه درباره جنبه‌های اقتصادی سرطان کار می‌کند، می‌گوید: «۸۰ درصد پزشکان می‌گویند ما آماده‌ایم حتی برای دو ماه طولانی‌تر شدن عمر بیمار، دارویی با قیمت ۷۰ هزار دلار یا بالاتر تجویز کنیم. از سویی دیگر، وجود منابعی که هزینه‌های بالای داروهای ضدسرطان را پوشش می‌دهد، مشوق پزشکان برای تجویز این داروها که به صورت داخل وریدی در بیمارستان یا مطب تزریق می‌شوند، شده است. بیمه خدمات درمانی، هزینه این درمان به اضافه هزینه‌های بالاسری را پرداخت می‌کند و این یعنی هرچه قیمت دارو گران‌تر، هزینه‌های پرداخت شده به پزشک بیشتر!»

● انقلاب در درمان سرطان

با توجه به شرایطی که گفتیم و اهمیت درمانی این داروها، تولیدکنندگان تنها با اعتراضات پراکنده بی‌اهمیت نسبت به افزایش قیمت‌ها روبه‌رو هستند. اولین‌بار که داروی تاکسول- یک داروی ضدسرطان پستان بدون عوارض جانبی- به قیمت ۴ هزار دلار در سال ۱۹۹۲ به بازار آمد، موجی از اعتراض بالا گرفت ولی بعدا با تولید داروی ضدسرطان هرسپتین- یک داروی ضدسرطان پستان- به قیمت ۲۰ هزار دلار، فقط مردم تعجب کردند. به این ترتیب، موج نوی داروهای ضدسرطان علاوه بر امیدی برای بیماران، موهبتی برای شرکت‌های داروسازی به شمار آمد. بسیاری از این داروها به پروتئین‌‌هایی که به رشد تومور کمک می‌کنند، می‌چسبند و بسیاری نیز برخلاف داروهای قبلی که از مواد شیمیایی تهیه می‌شدند، با کمک مهندسی ژنتیک از باکتری‌ها استخراج می‌گردند. پزشکان معتقدند که تولید این داروها انقلابی در امر درمان سرطان به وجود آورده است و ما امروز از نتایج اولیه این تحقیقات استفاده می‌کنیم. دکتر «ریچارد دیو»، از دانشگاه واشنگتن و دستیار نویسنده کتاب «امید یا جنجال» (Hope or Hype) می‌گوید: «به بیشتر بیماران درباره تاثیر این داروها امید واهی داده‌اند. در واقع این داروها فقط چند هفته یا چند ماه عمر مبتلایان را طولانی‌تر می‌کند.» بسیاری از پزشکان از خود می‌پرسند: «آیا در هنگام تجویز این داروها باید قیمت آنها را در نظر گرفت؟ و یا اینکه اصولا قیمتی بر جان آدمی می‌توان گذاشت؟»

منبع:

نیویورک تایمز