مرتضی نی داوود

جنسیت: مرد
نام پدر: بالاخان
تولد و وفات: (۱۲۸۰ -۱۳۶۹) شمسی
محل تولد: تهران
شهرت علمی و فرهنگی: موسیقیدان
پدرش از نوازندگان ضرب موسیقی بود. وی ابتدا تار را بدون استاد فراگرفت …

جنسیت: مرد
نام پدر: بالاخان
تولد و وفات: (۱۲۸۰ -۱۳۶۹) شمسی
محل تولد: تهران
شهرت علمی و فرهنگی: موسیقیدان
پدرش از نوازندگان ضرب موسیقی بود. وی ابتدا تار را بدون استاد فراگرفت ، آن‌گاه به مکتب درویش‌خان رفت و از آن استاد بهره‌ها گرفت و حتی موفق به دریافت مدال مخصوص تبرزین گردید. مرتضی‌خان مانند پدر، موسیقی را شغل خویش قرار داد در کلاس آموزش تار دایر کرد. وی آهنگ‌های زیادی مانند پیش درآمد، تصنیف و رنگ و سبک استادش، درویش‌خان ساخته است. نی داوود در خیابان علاء‌الدوله (فردوسی کنونی) مدرسه‌ای دایر کرد و نام آن را به یاد استادش، درویش نهاد. در این مدرسه تار، سه‌تار، ویولون، آواز تدریس می‌شد. از معروفترین شاگردان آن مدرسه، قمرالملوک وزیری ، و ملوک ضرابی کاشانی در آواز ، حسن عُذاری و حسین سنجری در تار و ارسلان درگاهی در سه‌تار را می‌توان نام برد. وی همراه قمرالملوک کنسرت‌های متعددی در شیراز، تهران، اصفهان، همدان و مشهد برپا کرده است. پس از افتتاح رادیو تهران همراه دیگر هنرمندان در آنجا به نوازندگی پرداخت. مهم‌ترین خدمت نی‌داوود ، ضبط ردیف‌های موسیقی در نوار است که از مهم‌ترین مراجع برای پژوهش‌ موسیقی سنتی به شمار می‌آید. او به دعوت ادارهٔ رادیو حدود دویست و نود و هفت نوار را طی ماه‌ها تلاش آماده کرد که شامل تمام موسیقی ایرانی در دستگاهها و گوشه‌ها و ردیف‌ها بود. از امتیازات خاص نی‌داوود در نوازندگی، پنجه، و مضراب بسیار پرقدرت است. او همچنین با عارف قزوینی آشنا بود و در آخرین کنسرت وی با نام "نامهٔعارف‌" نوازندگی کرد. نی داوود تصانیفی نیز در دستگاه‌های ماهور، شور، سه گاه، ابوعطا دارد. وی سرانجام در آمریکا درگذشت.