رجال الغیب

کتاب «رجال الغیب» نوشته ویلیام چیتیک درباره فلسفه و اندیشه‌های سنت‌گرایی با ترجمه سیدامیرحسین اصغری منتشر شد. این کتاب البته علاوه بر نوشتار چیتیک، پاسخ نصر به او را نیز در بر دارد.

کتاب «رجال الغیب» نوشته ویلیام چیتیک درباره فلسفه و اندیشه‌های سنت‌گرایی با ترجمه سیدامیرحسین اصغری منتشر شد. این کتاب البته علاوه بر نوشتار چیتیک، پاسخ نصر به او را نیز در بر دارد. همچنین مترجم مقدمه‌ای مفصل را با عنوان «علم و فناوری مدرن از منظر مکتب سنت‌گرایان، با تأکید بر فلسفه سیدحسین نصر» بر کتاب افزوده است.

«رجال الغیب» عنوان مقاله طولانی ویلیام چیتیک است که نخستین بار از مجموعه «کتابخانه فیلسوفان زنده جهان» منتشر شد. مقاله از ابتدا به همان نقد معمول فلسفه سیدحسین نصر می پردازد که مدعی است فلسفه وی «بازگشت به دوران اختراع چرخ» است.

چیتیک در این نوشتار از منظر سنت عقلانی اسلام، سعی در تبیین چیستی و چرایی ضرورت فلسفه سیدحسین نصر دارد. پاسخ نصر به این نوشتار هم خالی از لطف نیست. او در عین حال که با ساختار کلی آن موافقت دارد، در بعضی موارد نکاتی را گوشزد می کند.

از جمله کوشش های چیتیک در خصوص فلسفه و اندیشه های سیدحسین نصر می توان به کتاب «اندیشه های سیدحسین نصر» اشاره کرد که تلاشی عالمانه در تبیین موجز اندیشه های نصر است.

چیتیک نوشتار خود را این گونه آغاز می کند: «حدود سی و چند سال پیش، شخصی با من درباره یک سخنرانی سیدحسین نصر، که اندکی پیش از آن ارائه کرده بود، سخن گفت.

در زمان پرسش و پاسخ، شرق شناس بزرگ، گوستاف ون گرونباوم، اظهار داشت که در سخنان نصر یک ساختار قدرت مفروض است.

آن ساختار قدرت چه بود؟ نصر، با درخششی در چشمانش، پاسخ داد: «رجال الغیب». ون گرونبام، همراه با دیگرانی که مطلب را دریافتند، خندیدند. شبیه همه شوخی های خوب، این یکی هم بهره ای از حقیقت داشت ـ بی شک حقیقتی اسطوره ای. اما این امر مطمئناً سخن گفتن از موضع بالا را، که جلادهنده اغلب آثار نصر است، تبیین می کند.»

در قسمتی از کتاب درباره اسطوره رجال الغیب می خوانیم: عرفا، با سخن گفتن از رجال الغیب، تنزیه و یگانگی خدا را با قرار دادن او در برترین جایگاه و فراتر از جهان تصدیق می کنند.

حضور و بس نمای (کثرتِ اسمایی) او را هم، با فهم ساختار اساسی جهان براساس کارکردهای انسانی ـ که هر یک تجلی صفتی از صفات خداست ـ تصدیق می کند.

در نظام مخلوقات، بازتاب وحدانیت خداوند این است که «قطب» هماره یکی است و بازتاب سلسله مراتب نام های خداوند نیز این است که رجال عدد در مراتب مادون قطب قرار می گیرند.

«رجال الغیب» در ۸۸ صفحه، با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و بهای ۲۵۰۰ تومان از سوی انتشارات مسافر منتشر شده است.

حامد نیری عدل