فواید شیرمادر

در کشورهای در حال توسعه مسأله سوء‌تغذیه در بکام مرگ کشیدن بیش از پنجاه درصد از کودکان زیر پنج سال نقش تعیین کننده دارد . شاید هیچ عاملی به اندازه تغذیه و به ویژه تغذیه با شیرمادر …

در کشورهای در حال توسعه مسأله سوء‌تغذیه در بکام مرگ کشیدن بیش از پنجاه درصد از کودکان زیر پنج سال نقش تعیین کننده دارد . شاید هیچ عاملی به اندازه تغذیه و به ویژه تغذیه با شیرمادر در کاهش مرگ و میر خیل عظیمی از کودکان مؤثر نباشد . پس این رسالت ماست که به منظور تأمین، حفظ و ارتقاء ‌سلامت انسان تغذیه با شیرمادر را ترویج کنیم که خداوند منان خود به دفعات در قرآن کریم بدان اشاره و در سوره بقره توصیه فرموده است . و رسول اکرم (ص) و حضرت علی (ع ) به اینکه برای طفل هیچ شیری بهتر از شیرمادرش نیست اشاره می فرمایند و حضرت امام جعفر صادق (ع ) مادر شیرده را به مجاهد فی سبیل الله تشبیه فرموده و اجر او را در صورت فوت مشابه شهید می دانند .

تأثیرات اعجاب انگیز تغذیه با شیرمادر بر سلامت مادران و کودکان ،‌ کشورها و سازمانهای بین المللی را برآن داشت تا با مشورتها و نشست های متعدد ، از راههای گوناگون برای ترویج تغذیه با شیرمادر تلاش کنند . سازمان ملل متحد در نوامبر۱۹۸۹ ( آبان ۱۳۶۸) این امر که همه مادران باید بتوانند فرزندان خود را از شیرمادر تغذیه کنند را بعنوان حقوق بشر قلمداد نموده ، بتصویب رسانید . سازمان جهانی بهداشت و یونیسف ، تغذیه با شیر مادر را بعنوان رکنی مهم برای تأمین ، حفظ و ارتقاء سلامت کودکان و مادران معرفی نمودند . میزان اهمیت تغذیه با شیرمادر در حدی است که در نشست سالانه کشورهای جهان در مهرماه ۱۳۶۹ در محل سازمان ملل متحد ، ترویج تغذیه با شیرمادر بعنوان یکی از اهداف و برنامه های مهم بتصویب سران کشورها رسید . در این اعلامیه تأکید شده است که همه مادران باید بتوانند فرزندان خود را از لحظه تولد تا پایان ۶-۴ ماهگی منحصراً از شیرخود تغذیه نموده و آنگاه همراه با مصرف غذای کمکی مناسب و کافی تا پایان ۲ سالگی یا طولانی تر تغذیه باشیر خود را ادامه دهند . در اعلامیه مزبور این حق به کودکان نیز داده شده است که همگی باید بترتیب فوق الذکر تغذیه شوند .

تغذیه با شیرمادر علاوه بر اینکه خود یکی از استراتژیهای بسیار مهم برای رشد و بقاء کودکان بشمار می آید در عین حال در صورت توقف تغذیه با شیرمادر از تأثیر تمام استراتژیهای دیگر هم کاسته می شود . اثرات ثابت شده شیرمادر شامل :

۱ - مهمترین و ارزنده ترین اثر حفاظتی ، در مقابل دو قاتل عمده شیرخواران و کودکان یعنی بیماریهای اسهالی و عفونت های حاد دستگاه تنفسی است . چه از این دسته از بیماریها ، توسط برنامه ایمن سازی همگانی پیشگیری نمی شود لذا تغذیه باشیرمادر موجب کاهش شدید بروز این قبیل بیماریها و کاهش مرگ و میر ناشی از آنها می شود .

تغذیه انحصاری با شیرمادر ، امکان ابتلا به عفونتهای حاد تنفسی را تا ۵ برابر و احتمال مرگ ناشی از این بیماریها را تا ۴ برابر کمتر می کند . احتمال مرگ و میر ناشی ازعفونتهای گوارشی و بیماریهای اسهالی در بین شیرخواران زیر ۶ ماه که منحصراً از شیرمادر تغذیه می کنند تا ۲۵ برابر کمتر از آن دسته از شیرخوارانی است که از شیرخشک تغذیه می کنند .

باید توجه داشت که نه تنها مصرف شیرخشک بلکه حتی مصرف آب بر میزان ابتلاء‌ مرگ و میر ناشی از بیماریهای اسهالی می افزاید و این امر حتی در کشورهای صنعتی هم به ثبوت رسیده است ، لذا باید حتی از دادن آب به کودکانی که انحصاراً با شیرمادر تغذیه می کنند اجتناب نمود .

۲ - اگر مادر از بدو تولد نوزاد ، او را با شیرخود تغذیه نموده و در اوقات شب و روز او را مطابق تمایلش تغذیه نموده و بجز شیر خود تا پایان ۶ ماهگی به او ماده غذایی دیگری نخوراند بشرط آنکه عادت ماهیانه مادر شروع نشده باشد ، تغذیه با شیرمادر ،‌ تحت چنین شرایطی از بیش از ۹۸٪‌ از بارداریها جلوگیری می کند .

۳ - مشکلات ناشی از روئیدن دندانها و نیز کرم خوردگی دندان در کودکانی که از شیرمادر تغذیه می کنند به مراتب کمتر است . احتمال مرگ ناگهانی در بین کودکانی که شیرمادر می خورند فوق العاده کمتر است .

۴ - تغذیه با شیرمادر احتمال بروز انواع بیماریهای ناشی از آلرژی نظیر آسم ، اگزما و غیره را بشدت کاهش می دهد .

۵ - تغذیه با شیرمادر منجر به ایجاد رابطه عاطفی مستحکم و دو طرفه بین مادر و فرزند می گردد و احتمال کودک آزاری خیلی کمتر می شود .

۶ - تکامل بینائی ، تکلم و راه افتادن کودکانی که از شیرمادر تغذیه نموده اند خیلی سریعتر صورت پذیرفته و این قبیل کودکان در آینده از تعادل روانی مناسبتری برخوردارند .

۷ - مکیدن پستان مادر موجب انقباض رحم و در نتیجه کاهش خونریزی مادر می شود .

۸ - مادرانی که فرزند خود را از شیر خود تغذیه می کنند کمتر دچار سرطان پستان و تخمدان می شوند .

۹ - اندام مادران شیرده بواسطه مصرف شدن تدریجی مقدار چربی که در دوران بارداری در بدن آنان ذخیره شده بود زودتر به حالت عادی قبل از بارداری برمی گردد و

۱۰- ضریب هوشی اطفالی که از شیرمادر استفاده می کنند بالاتر است و قدرت فراگیری بیشتری دارند