هند به تلافی آمریکا با ایران دوستی می کند

ایران و هند عزم خود را برای نزدیکی بیشتر جزم کرده اند

ایران و هند عزم خود را برای نزدیکی بیشتر جزم کرده‌اند. از روزی که هند و ایالات متحده عزم خود را برای دوستی تاریخی جزم کردند ایرانی‌ها همواره ابزاری بودند که هند باید برای خوشامد آمریکا رفتار خود را با آن تغییر می‌داد. هند و ایران به شکل سنتی و تاریخی همواره از روابط حسنه خوبی با یکدیگر برخوردار بودند. در این میانه بر هیچ کس پوشیده نیست که این دوستی در برهه‌های زمانی بسیار تبدیل به اهرم و ابزار فشار بر سیاست‌های واشنگتن در منطقه شده است.

بسیاری از تحلیل‌گران حتی پا را از این فراتر نهاده و این دو کشور را شرکای استرات‍ژیک برای یکدیگر خوانده‌اند. در بسیاری از متون تحلیل روابط بین‌المللی نیز هند و ایران متحدانی خوانده‌ شده‌اند هم طراز با اسرائیل و ایالات متحده. با این همه هندی‌ها به کمک آمریکایی‌ها به تسلیحات هسته‌ای دست یافته‌اند و البته همواره آمریکا اهرم بازدارنده پاکستان در مواجهه با ایران هم بوده است. در اینچنین شرایطی هر بار هند در موضع انتخاب میان ایران و آمریکا قرار گرفته بود، بی‌قید و شرط این واشنگتن بود که برگ انتخاب هندی‌ها در این دوئل بود. با این همه از زمان روی کار آمدن باراک اوباما و سیاست نه چندان پویا و فعال واشنگتن در برابر دهلی نو، هندی‌ها هم به سمت ایرانی‌ها کشیده شدند.

این چرخش در موضع‌گیری می‌تواند پیامدهای سیاسی بسیاری برای آمریکا داشته باشد. دهلی نو با نادیده گرفتن واشنگتن تا‌کنون چندین توافقنامه همکاری با ایرانی‌ها امضا کرده است. همکاری‌های نظامی و هوایی و همچنین توافقنامه‌های تجاری تنها بخشی از این قراردادها هستند. ارزش این قراردادها نیز از چندین میلیارد دلار فراتر رفته است. همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور نیز با وجود تاکید ایالات متحده بر تحریم و منزوی کردن ایران خود تبدیل به ابزار فشار به واشنگتن شده است. در این میان دو کشور تصمیم گرفته‌‌اند در خصوص افغانستان و مشکلات این کشور نیز در سطح بین‌المللی با هم همراهی و تصمیم‌های یکسان اتخاذ کنند.

سیاست‌های باراک اوباما در افغانستان، هندی‌ها را به خشم آورده است. اتحاد افغانستان با پاکستان که دشمن سوگند خورده هندی‌ها است، در حقیقت تیر خلاص به اعتماد دهلی نو به واشنگتن بود. اوباما به راحتی منافع هند را از اتحاد میان اسلام آباد – کابل حذف کرد. واشنگتن از بیم ناراحتی پاکستان حتی منافع هند در افغانستان را هم نادیده گرفت. این در حالی‌ست که شاید اوباما باید، پاکستانی‌ها را به همراهی با هند و جلب رضایت این کشور در افغانستان متقاعد می‌کرد. ایالات متحده به اندازه هندوستان از اینکه چه کسی در افغانستان قدرت را در دست داشته باشد، متضرر نمی‌شود. طالبان چه خوب باشند و چه بد، برای هندی‌ها عنصری نامطلوب هستند و دلیل آن هم نزدیکی این گروه به سرویس‌های جاسوسی پاکستان است.

هر چه دولت در افغانستان ضعیف‌تر باشد و هر چه نفوذ پاکستان بر دولت مرکزی در افغانستان افزایش یابد، دود آن به چشم هندی‌ها می رود. شاید به همین دلیل است که هندی‌ها در چند ماه اخیر تغییر موضع داده‌اند و به سمت ایران و روسیه گرایش پیدا کرده‌اند.

در جریان سفر اخیر دمیتری مدودف رئیس‌جمهوری روسیه به هند بود که دهلی نو و مسکو توافق کردند در خصوص افغانستان و مشکلات این کشور موضعی یکسان را دنبال کنند.

بدین ترتیب اتحاد روسیه–هند در برابر همراهی پاکستان – ایالات متحده در افغانستان شکل گرفت. مشاور امنیت ملی هند هم هفته گذشته به ایران رفت تا قرارداد همکاری مشترک استرات‍یکی مشابه با ایران در حوزه افغانستان نیز منعقد کند. هندی‌ها از ایرانی‌ها می‌خواهند تمام تلاش خود را برای بازگرداندن ثبات به افغانستان به کار گیرند. هندی‌ها به شدت با طرح غرب برای مصالحه و مذاکره با آنچه که طالبان خوب می‌خوانند مخالف است.

در گذشته هند همواره در محکوم کردن برنامه‌های هسته ای ایران همراه با غرب ایستاده بود.

نخست وزیر هند شاید پیش از این به صراحت اعلام کرده بود که دهلی نو از ایران هسته‌ای استقبال نمی‌کند اما در چند ماه اخیر بارها اذعان داشته است که تنها راه برای مهار برنامه هسته‌ای ایران توسل به دیپلماسی است. مقام‌های هندی در چند ماه اخیر تاکید کرده‌اند که تحریم‌های یکجانبه‌ای که آمریکا علیه ایران اعمال می‌کند تنها و تنها به قراردادهای تجاری میان دهلی نو و تهران صدمه وارد خواهد کرد. هند همچنان به دنبال عملی کردن قرارداد گازی خود با ایران و جبران کمبود انرژی خود در بازار داخلی است.

در این میان پاکستان و چین نیز به منبع گازی ایران چشم طمع دارند. در اینچنین شرایطی است که ایران این بار هم حداقل در حوزه انر‍ژی در حال دور زدن تحریم‌های غرب و دوستی تجاری با شرکای آسیایی است. بی‌توجهی باراک اوباما به شریک استرات‍ژیکی مانند هند در نهایت این کشور را به فکر تلافی و دوستی با مخالفان واشنگتن در منطقه انداخت.

مترجم: سارا - قاسمی

منبع: سایت - دیپلماسی ایرانی - تاریخ شمسی نشر ۰۳/۰۵/۱۳۸۹ - به نقل از ژاپن تایمز