موسیقی رپ و بررسی علل گرایش جوانان به این نوع موسیقی ـ قسمت دوم

علاقه بسیار ما ایرانیان به اروپایی بودن و اصطلاحا امروزی بودن یکی از دلایلی است که متاسفانه باعث گردیده است تا گذشته و تاریخ خود را فراموش کرده و زندگی خود را دائم در جهت زندگی و رفتار غربی گونه تغییر دهیم

علاقه بسیار ما ایرانیان به اروپایی بودن و اصطلاحا امروزی بودن یکی از دلایلی است که متاسفانه باعث گردیده است تا گذشته و تاریخ خود را فراموش کرده و زندگی خود را دائم در جهت زندگی و رفتار غربی گونه تغییر دهیم . تغییر روشهای زندگی و نیل به مدرنیته شده نمونه بارز همین زندگی غربی گونه است کافی است به اطراف خود نیم نگاهی بیندازیم تا به راحتی متوجه این تغییرات گردیم . البته در مورد نوع پوشش و ذائقه موسیقی قضیه کمی متفاوت تر می نمایاند میتوان اینگونه برداشت نمود که تغییرات چشمگیر در پوشش و سلیقه های موسیقایی جوانان نشاندهنده نوعی اعتراض و نارضایتی است . در مورد این نوع پوشش به قطع یقین میتوان اذعان نمود که هیچ نقطه ای از دنیا را نمیتوان یافت که طرز آرایش و پوشش ایرانی را داشته باشد ....

برای یافتن علت موضوع و دلایل گرایش جوانان و نوجوانان به موسیقی های غربی از حدود یک ماه پیش اقدام به انجام یکسری تحقیقات در این مورد نمودم که نتایج جالب توجهی نیز بدست آمد . این تحقیق از حدود یکصد نفر از جوانان با میانگین سنی ۲۳.۹ سال انجام گرفت . محلهایی که در آنها نظر سنجی و تحقیقات انجام گرفت با توجه به تنوع جامعه جوان ایرانی متفاوت بودند . دبیرستان ؛ محیط های چت ، دانشگاهها و اماکن عمومی

موسیقی ها نیز به دسته بندی های مختلفی تقسیم شدند : علاقه مندان به موسیقی پاپ ؛ علاقه مندان به موسیقی اصیل ؛ علاقه مندان به موسیقی های رپ و راک و متال و مانند اینها ؛ علاقه مندان به سایر موسیقی ها که شامل موسیقی های کلاسیک غربی و شرقی و بی کلام و ... میگشت

همچنین علاقه افراد به موسیقی ها نیز اولویت بندی شده و اولویت های اول و دوم در آمار گیری تاثیر داده شدند .

۳۷ درصد از افراد علاقه مندی خود را موسیقی پاپ عنوان کرده بودند که از این بین ۲۳ درصد از این سهم متعلق به خانمها و ۱۴ درصد متعلق به آقایان بود . در این نظر سنجی موسیقی پاپ در بین طبقه بندی ها رتبه نخست را بدست آورد .

اما رتبه دوم از آن طبقه موسیقی های غربی همانند رپ و راک و متال و ... گشت که ۳۳ درصد از جمع کل آرا را نصیب خود نموده بودند . در این طبقه بندی پسران از دختران پیشی گرفته و ۱۸ درصد ازکل آرا را در مقابل ۱۵ درصد آرا ء دختران بدست آوردند .

آنچه تعجب و تاسف بنده بیش از پیش نمود اینکه موسیقی اصیل ایرانی تنها توانست رتبه سوم را با کسب ۲۲ درصد آرا نصیب خود نماید که ۱۵ درصد از این آراء متعلق به پسران و تنها ۷ درصد متعلق به خانمها بود .

یعنی از جمع ۱۰۰ درصد دختران تنها حدود ۱۳.۷ درصد از آنها علاقه مند به موسیقی اصیل ایرانی بودند که این خود نیاز به بررسی موشکافانه و دقیق تر و یافتن راهکاری برای افزایش این درصد دارد .

طبقه بندی سایر موسیقی ها هم که شامل موسیقی های کلاسیک غربی و شرقی و موسیقی های بدون کلام میشدند تنها ۸ درصد آرا را نصیب خود نمودند که دختران صاحب ۶ درصد و پسران تنها صاحب ۲ درصد از این آمار بودند .

نکاتی قابل تامل در این آمار و ارقام را میتوان استخراج نمود اول آنکه بالاترین آمار را در بین علاقه مندان به موسیقی ها دختران و در رده بندی موسیقی پاپ با ۲۳ درصد رای از ۳۷ درصد (۶۲ درصد کل آرا) کسب نموده اند که این خود نشان از علاقه این قشر از جوانان به این نوع موسیقی ها دارد . در نقطه مقابل نیز دختران در رده بندی موسیقی اصیل ایرانی با کسب تنها ۷ درصد از کل ( ۱۳.۷ درصد رای از کل دختران ) پائین ترین رای آمار را به خود اختصاص داده اند .

آراء پسران نیز در نوع خود جالب توجه بود . نزدیک بودن تعداد آراء قضاوت را در مورد این گروه مشکل تر مینماید اما آنچه پیداست در بین علاقه مندان به موسیقی های غربی پسران با ۱۸ درصد از کل در رده موسیقی های غربی و ۱۵ درصد از کل در رده موسیقی اصیل بالاتر از دختران بوده اند . میتوان اینگونه استنباط نمود که پسران درک بالایی از موسیقی ها نسبت به دختران داشته و موسیقی را بهتر گوش میدهند .

اما نکاتی نیز در مصاحبت با افرادی که در نظر سنجی شرکت کرده بودند بدست آمد :

هیچکدام از افرادی که به موسیقی های غربی علاقه مند بودند هدف خاصی را از گوش کردن به موسیقی دنبال نمی کردند و نتوانستند دلیل علاقه مندی خود را به این نوع موسیقی بیان نمایند .

مریم ۲۲ ساله میگوید : رپ یعنی بی پرده سخن گفتن ولی در ایران این امکان به دلایلی که یکی از آنان میتواند ترس از دولت باشد وجود ندارد

مهسا ۱۷ ساله نیز اذعان دارد تنها از بیکاری به موسیقی گوش میدهم و به معنی اش اصلا توجه ندارم . میگوید به موسیقی رپ به این دلیل گوش میدهم که در آن کلماتی عاشقانه بکار میبرند و در بین آنها به کلمات عاشقانه ای که ساسی مانکن !! بکار میبرد بیشتر علاقه دارد .

هنگامی که از پسر ۲۶ ساله ای که خود را رپ خوان می نامید دلیل علاقه اش به این نوع

موسیقی را پرسیدم تنها هدفش را از موسیقی را گذراندن وقت بیان نمود و زمانی که سماجت بیشتری در سئوالهایم دید با پرخاش و تند گویی از دادن ادامه پاسخها منصرف گشت .

زمانی که از دختر ۲۲ ساله ای که دانشجو نیز هست در مورد دلیل علاقه اش به این نوع از موسیقی را جویا میشوم میگوید : اصولا از آهنگهای شاد و جدید لذت میبرم . و خواننده محبوب خود را نیز ساسی مانکن و مایکل جکسون نام میبرد .

پسر دانشجوی ۲۱ ساله ای نیز دلیل علاقه اش به متال را گرفتن انرژی مثبت میداند .

پسرجوان ۲۱ ساله دیگری نیز دلیل علاقه اش را به موسیقی های غربی اینگونه بیان میکند :

برای گذراندن وقت بسیار جالب میباشند

اینگونه افراد که به موسیقی ها و ملودی های جدید غربی تمایل و علاقه دارند متاسفانه بسیارند که نمیتوان دلیل قانع کننده ای بر علاقه شان بر موسیقی پیدا نمود . البته نمیتوان اینگونه بیان نمود که تمامی علاقه مندان به موسیقی های غربی هدفی از گوش کردن به موسیقی ندارند و نیز نمیتوان تمامی انواع موسیقی های غربی را پوچ و بی محتوا دانست که با کمی تحقیق در بین آنها میتوان آثار فاخر و قابل تاملی را نیز یافت .

زمانی که از علاقه مندان به موسیقی های اصیل ایرانی دلیل علاقه شان را جویا شدم همگی به یک نکته مشترک اشاره نمودند : " رسیدن به آرامش با گوش کردن به موسیقی " .

علیرضا ۲۷ ساله ای که هم به موسیقی اصیل و هم پاپ علاقه دارد دلیل گوش کردن به موسیقی را زیبایی و آرامش خاص موسیقی اصیل ایرانی و تنوع موسیقی پاپ بیان میکند

خانم ۳۶ ساله ای نیز که کارمند است نظر خود را اینگونه بیان میکند : برای آرامش یافتن به موسیقی گوش میدهم ؛ زمانی که به موسیقی گوش میکنم احساس خوبی دارم .

موسیقی اصیل ایرانی با محتوا با معنی و ارامش بخش است .

جوان ۲۲ ساله ای با نام حسین که دانشجوی رشته مهندسی مکانیک است نیز به نکات جالبی در مورد موسیقی اشاره میکند :

شاید به دلیل اینکه موسیقی به طور نا خود اگاه در درون من ایجاد آرامش میکند و به نظر من گوش نوازتر و خوشایند تر از سایر سبکهاست . همچنین چون در موسیقی اصیل ایرانی از اشعار وزین و با مسما از شعرای بزرگی چون حافظ و مولانا و سعدی بیشتر استفاده میشود .

نظر این جوان نیز در باره موسیقی های غربی جالب بود :

چنین سبکهایی از موسیقی نیز طرفداران بسیاری دارد ولی وقتی من به این نوع موسیقی هاگوش میدهم آرامش روانی و ذهنی مرا دچار تشویش و آشفتگی و اضطراب میکند و متاسفانه اکثر این موسیقی ها دارای محتوای سکولاریزم میباشند . به عنوان مثال مقام عشق را تا حد شهوت محض تنزل میدهند یا مثلا زیبایی را فقط در زیبایی ظاهر (خوشگلی) میبینند .

جوان ۲۳ ساله دیگری نیز که علاقه بسیاری به موسیقی اصیل ایرانی و کلاسیک غربی دارد دلیل خود را از گوش کردن به موسیقی آرامش یافتن بیان کرده و میگوید:

موسیقی های اصیل ایرانی و کلاسیک غربی بار معنایی بسیاری دارند و سطحی ساخته نشه اند بلکه آهنگسازان و نوازندگان آنها با هدف خدمت و اهداف والای انسانی آنها را ساخته اند .

نکته جالب اینکه بسیاری از افرادی که اهل موسیقی های غربی همانند رپ و جاز و. . .بودند موسیقی اصیل ایرانی را خواب آور نامیدند . البته اینگونه میتوان تحلیل نمود که طرفداران این نوع موسیقی ها خود نیزبه آرامشی که موسیقی ایرانی به آدمی القاء مینماید اعتراف میکنند اما به گونه ای دیگر .

وجود اینهمه آمار و ارقام بدون بررسی دلایل و علل گرایش جوانان به موسیقی های غربی فایده ای نداشته و دردی را مداوا نمیکند . اگر بخواهیم دلایل تنزل علاقه جوانان به موسیقی اصیل ایرانی را نسبت به دهه ۵۰ و۶۰ بررسی نمائیم به راحتی میتوان متوجه این قضیه گشت که متولیان این عرصه و حتی خودمان نیز سهمی در این گریز از فرهنگ ایرانی داشته و به نوعی مقصریم .

در ادامه و در بخش سوم مقاله به بررسی دلایل گریز جوانان از موسیقی اصیل ایرانی خواهیم پرداخت . . .

محمد جواد صحافی