خواب و آرامش روحی با غذا

خواب برای انسان و سلامت وی نهایت ضرورت را دارد. افرادی که خوب می‌خوابند و خوابشان کافی و عمیق است روز بعد، آمادگی بیشتری برای کار کردن دارند تا آن‌هائی که کم‌خوابند و یا خوابشان …

خواب برای انسان و سلامت وی نهایت ضرورت را دارد. افرادی که خوب می‌خوابند و خوابشان کافی و عمیق است روز بعد، آمادگی بیشتری برای کار کردن دارند تا آن‌هائی که کم‌خوابند و یا خوابشان عمیق نیست.

اصولاً بی‌خوابی به سه شکل ظاهر می‌شود:

گروهی از افراد وقتی به رختخواب می‌روند تا مدت زیادی بیدار می‌مانند و خوابشان نمی‌برد که به این نوع، بی‌خوابی اولیه initial insomnia می‌گویند. گروه دیگر صبح خیلی زود از خواب برمی‌خیزند که به این نوع، بی‌خوابی terminal insomnia یا بی‌خوابی انتهائی نام داده‌اند. و سومین گروه، پس از رفتن به رختخواب زود به خواب می‌روند ولی تا صبح چند بار از خواب بیدار می‌شوند در نتیجه هیچ‌وقت خوابشان عمیق نمی‌شود که به آن خواب مقطع یا intermit ant insomnia نام داده‌اند. به هر حال این سه نوع بی‌خوابی باعث می‌شوند که شخص پس از بیدار شدن، آمادگی و نشاطی را که لازمه شروع کار روزانه است، نداشته باشد.

زمانی‌که انسان به خواب می‌رود به مغز فرصت داده می‌شود که به اصطلاح باطری سلول‌های خود را شارژ نماید و با دفع و خارج کردن مواد زائد، آمادگی خود را بازیابد. در واقع اگر انسان خوب نخوابد این فرصت به سلول‌ها به‌خصوص به سلول‌های مغز داده نمی‌شود که خستگی خود را ترمیم نماید و مواد مضری را که در اثر کار مداوم روزانه در آن‌ها ایجاد شده، از درون خود خارج کند.

خوردن غذاهائی که دارای پروتئین فراوان هستند مثل شیر، پنیر، مرغ و بوقلمون در بسیاری از افراد، خواب را کاهش می‌دهد. چون این مواد دارای مقادیر زیادی تیروزین (tyrosin) هستند که خود تحریک کننده و فعال کننده سلول‌های مغزی است و خوردن آن‌ها مانع آرامش، رخوت و راحت شدن سلول‌های مغزی می‌شوند در نتیجه استفاده از این غذاها به‌عنوان شام مانع خواب رفتن انسان می‌شود.

برای شام، لازم است از مواد کربوهیدرات یعنی از مواد نشاسته‌ای و قندی استفاده کنید که در بدن اسید آمینه تریپتوفان ایجاد می‌کند و این اسید آمینه در شما حالت خواب‌آلودگی ایجاد می‌نماید (البته در روز برای کار کردن و فعالیت مغزی، بایستی از غذاهائی که دارای پروتئین زیاد هستند استفاده کنید). هنگام شب چون نیازی به فعالیت مغزی نیست و برعکس مغز برای خوابیدن به آرامش نیاز دارد غذاهای نشاسته‌ای و قندی بهتر اثر می‌کند. اگر احیاناً شما برای شام می‌خواهید از سیب‌زمینی، گوشت، تخم‌مرغ و نان را بخورید زیرا به مقدار زیاد تریپتوفان به مغز شما می‌رساند و باعث آرامش و رخوت و آمادگی شما برای خواب می‌شود سپس گوشت و تخم‌مرغ را بخورید. ولی اگر گوشت و تخم‌مرغ را اول بخورید باعث می‌شود که مقادیر زیادی تیروزین (که در این مواد پروتئین موجود است) به مغز رسیده و باعث تحریک مغز و موجب بی‌خوابی شود.

اگر در طی روز کار سخت انجام داده‌اید و زیاد خسته هستید سعی کنید شام شما حتماً دارای مواد نشاسته‌ای مانند نان، برنج، سیب‌زمینی، ماکارونی و یا رشته باشد و بهتر است این مواد را با مقداری میوه مخلوط نمائید و سپس میل کنید. به هر حال خوردن غذاهای مزبور به شما خواب راحت خواهد داد.

سال‌های سال در آمریکا، مردم از قرص‌های تریپتوفان استفاده می‌کردند که با ایجاد آرامش و رخوت در مغز، برای آن‌ها خواب راحت ایجاد می‌کرد ولی از سال ۱۹۸۰ به بعد مؤسسات تحقیقاتی آمریکا متوجه شدند که خوردن این قرص‌ها گرچه به خواب راحت انسان کمک می‌کند ولی گاهی دیده شده که افرادی که این قرص‌ها را مصرف کرده‌اند به مرگ ناگهانی دچار شده‌اند. به‌همین جهت از آن سال به بعد، دیگر فروش این قرص‌ها به‌طور آزاد در داروخانه‌ها ممنوع شد و اکنون مصرف آن‌ها در موارد خاص آن‌هم با تجویز پزشک امکان‌پذیر است.

دکتر طهمورث فروزین