بایدها و نباید های تولید علم از زاویه نگاه رهبری

«باید ضمن كاربردی كردن علوم و در نظر گرفتن نیازها, جهت گیری علمی مراكز دانشگاهی و تحقیقاتی به سوی رویاندن علم و تولید آن در كشور باشد »

● تهیه نقشه جامع علمی و راهكارهای فرا رو

سخنان مقام معظم رهبری در جمع روسای دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و مراكز تحقیقاتی سراسر كشور، مبنی بر لزوم تبدیل علم گرایی و علم محوری به گفتمان مسلط جامعه در همه بخش ها اگر چه شاید برای چندمین بار است كه از سوی ایشان مطرح می شود اما تاكید خیر ایشان بر ضرورت ترسیم نقشه جامع علمی به عنوان مهم ترین نیاز كشور در صورت توجه اهتمام جدی مسئولان ذیربط می تواند راهگشای ایران برای رسیدن به رتبه اول علمی منطقه باشد.

رهبر فرزانه انقلاب همچنین با اشاره به استعداد انسانی بالا در كشور، جمعیت بالای دانشجویان، تجربه ها و دستاوردهای موفق علمی، اساتید مجرب و ورود به برخی از حوزه های علوم پیشرفته و جدید اصل اساسی در تحقق نهضت تولید علم را توجه جدی به علوم پایه و نظریه پردازی علمی دانسته و فرمودند:

«باید ضمن كاربردی كردن علوم و در نظر گرفتن نیازها، جهت گیری علمی مراكز دانشگاهی و تحقیقاتی به سوی رویاندن علم و تولید آن در كشور باشد...»

حقیقت امر آن است كه ایده جنبش نرم افزاری و تولید علم كه در آغاز بیست و پنجمین بهار انقلاب از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد اگر چه به سرعت در میان نخبگان علمی كشور چه در درون حوزه و یا دانشگاه فراگیر شد اما متاسفانه این مساله بسیار مهم و ضروری در میان برخی تفسیرهای ناصواب مدیران و اما و اگر های برخی مسئولان تا حدودی مورد غفلت واقع شد و لذا آن گونه كه انتظار می رفت بحث تولید علم و پژوهش به گفتمان غالب بدنه مدیریتی دستگاههای علمی و تحقیقاتی مبدل نشد.

ناگفته پیداست كه آینده درخشان این ملت در گرو اراده های برخاسته از دانشی است كه با ایمان و معنویت گره خورده باشد و این دو به موازات هم به یقین می تواند ایرانی را به دروازه های سعادت برساند بی درنگ چنانچه ما بخواهیم بر طبق بند « ج» اصل دوم قانون اساسی به آرمان استقلال سیاسی، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی دست یابیم ناگزیر از آن خواهیم بود كه بیش از پیش با رفع موانع و محدودیت های تولید علم و فناوری در مسیر تولید علم و جنبش نرم افزاری گام برداریم.

در این خصوص حوزه و دانشگاه به عنوان دو بال مهم تولید علم در كشور، می توانند و باید اسب خویش را زین نمایند و به سرعت به برنامه ریزی و كار در این عرصه ها همت بگمارند.

به اعتقاد نگارنده برای دسترسی به اهداف مورد نظر باید ضمن عملیاتی كردن دستورات مقام معظم رهبری به راهكارهای ذیل توجه لازم صورت گیرد؛

۱) شكست جزمیت ها و خودباوری به توانایی های داخل

۲) ایجاد كرسی های نظریه پردازی

۳) لزوم نهادینه شدن فرهنگ پرسشگری در محافل علمی

۴) ایجاد فضای مناسب نقد و بررسی ایده ها

۵) توجه بیش از پیش به پاركهای علم و فناوری در كشور

۶) نگاه متوازن به توسعه همه علوم و رشته ها

۷) ضرورت پژوهش محوری در نظام آموزشی حوزه و دانشگاه

۸) عبور از مباحث حاشیه ای راجع به تولید علم و اتخاذ راهكارهای عملی

سید محمد مهدی موسوی