یکشنبه, ۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 26 January, 2025
راههای خروج نشریه «محله » از بن بست نشریه «محله » اطلاع رسانی برای زندگی در محله
هیچ نشریه‌ای در جهان با حدس و گمان و سلیقه شخصی گردانندگان آن متولد نمی‌شود. پدیدآورندگان هر نشریه، گرچه با تكیه بر دانش روزنامه‌نگاری حركت خود را آغاز می‌كنند، اما قبل از حركت، مخاطب خود را شناخته‌اند و با برنامه‌ریزی، كلید را به چرخش در می‌آورند. برنامه‌ریزی مبتنی بر مخاطب‌شناسی در هر حوزه از فعالیت روزنامه‌نگاری، اساس و پایه انتشار، نشریات است. در جامعه ما حدود دو هزار نشریه، انتشار می‌یابد اما شمارگان آن در كشوری كه هفتاد میلیون جمیعت و دستكم ۵۰میلیون باسواد دارد جمعاً از ۲ میلیون فراتر نیست. چرا كه ابتدا نشریه، منتشر می‌شود و سپس گردانندگان آن به دنبال مشتری می‌گردند و این دور باطل همچنان ادامه دارد. اخیراً نشریاتی با عنوان نشریه «محله» (ضمیمه یكی از نشریات) در تهران چاپ و توزیع می‌شود كه باید آن را حركتی مثبت تلقی كرد، از این جهت كه نخستین نشریات محلی است. اما بررسی چندین شماره آن در مناطق مختلف نشان می‌دهد كه این نشریه نیز برنامه‌ریزی قبلی نداشته و صرفاً به انتشار آن توجه شده، بی‌آن كه مخاطب‌شناسی صورت گرفته باشد.در این مقاله ابتدا ویژگی‌های نشریات «محله» و سپس تجزیه‌وتحلیل یكی از شماره‌های آن ـ به‌طور تصادفی انتخاب شده است ـ ارایه می‌شود. در رده‌بندی نشریات از نگاه پیر آلبر ۱ «مطبوعات ادواری محلی» چنین تعریف شده است: «این نشریات ۲ یا ۳ شماره در هفته منتشر می‌شوند و تیراژ اندكی دارند، در عوض از لحاظ تیتر بسیار غنی هستند. در حقیقت این نشریات مكمل روزنامه‌های یومیه هستند و می‌توان به آنها، روزنامه‌های محلات را هم ـ كه در شهرهای بزرگ انتشار می‌یابند و معمولاً به رایگان از جانب شهرداری‌های محل برای ساكنان محله ارسال می‌شوند ـ اضافه كرد». البته می‌توان نشریات محلی را در شعبه دیگری از نشریات قرار داد، چرا كه هر پدیده رسانه‌ای ویژگی‌های خود را می‌طلبد. در یكی از تقسیم‌بندی‌های روزنامه‌نگاری، ابتدا نشریات كشوری و بین‌المللی و در زیر مجموعه آن نشریات منطقه‌ای، استانی، شهری، محلی (منطقه شهری) و روستایی قرار می‌گیرند و صرفاً ادواری نیستند و می‌توانند به صورت روزانه (یومیه) هم منتشر شوند. بدین‌ترتیب نشریات شهری در دایره‌ای وسیع‌تر و نشریات محلی در شعاع محدودتر (منطقه شهری) انتشار می‌یابند كه مخاطب ویژه اطلاع‌رسانی خاصی را دارا هستند.
با توجه به این تقسیم‌بندی برای انتشار هر نشریه باید از چهار منظر به مخاطب نگاه كرد:
۱. گروه اجتماعی
۲. سن مخاطب
۳. سواد مخاطب
۴. جنسیت مخاطب
مطبوعات شهری آن هم در كلانشهرها (نظیر تهران) از این چهار منظر محدودیتی ندارند، اما در مورد نشریات محلی باید گروه اجتماعی، سن، سواد و جنسیت مخاطب را در نظر گرفت. مخاطب نشریه محلی در مناطق مختلف شهری از جهت مخاطب تفاوت‌هایی دارد و باید گروه‌های اجتماعی ساكن در آن محله را لحاظ كرد، هر چند كه ممكن است سن مخاطبان در همه نقاط شهری تفاوت اندكی داشته باشد، اما جنسیت مخاطب و سواد آن در برخی با یكدیگر تفاوت دارد. مثلاً در برخی مناطق بانوان مشتری نشریات محلی هستند و در برخی مناطق صاحبان حِرفَ كه عمدتاً مردان هستند، به این نشریات توجه بیشتری دارند. طبیعی است كه قبل از انتشار نشریات محلی باید در دو تا سه مرحله نظرسنجی صورت گیرد تا محتوای نشریه با تمایل مخاطب وفق پیدا كند: نكته‌ای كه گردانندگان نشریات در ایران اصولاً به آن توجهی ندارند.
ویژگی نشریات محلی
در مبانی وسایل ارتباط جمعی، اطلاع‌رسانی در جهت آگاه كردن مخاطب ركن اساسی است. به همین دلیل است كه اكثر روزنامه‌های جهان صبح‌ها منتشر و توزیع می‌شود تا مخاطب در اولین مرحله از فعالیت روزانه از آنچه در پیرامون او می‌گذرد از طریق روزنامه‌ها آگاه شود و مخاطب بتواند در روند تصمیم‌گیری روزانه خود از آگاهی‌های به دست آمده، استفاده كند. بدین‌جهت است كه در جوامع پیشرفته «روزنامه با صبحانه» یك عادت شده است و به‌طور عام نشریات در سبد روزانه خانوارها جای خود را یافته است. هدف، مقایسه بین مخاطبان مطبوعات در ایران با دیگر كشورهای جهان نیست چرا كه به دلایل مختلف تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هنوز مردم روزنامه با صبحانه را باور ندارند، گرچه نشریات نیز نتوانسته‌اند «آگاهی» را در خمیره زندگی روزمره قرار دهند و به توسعه و انتشار آن بپردازند. به همین دلیل خواندن یا نخواندن روزنامه در زندگی اكثر افراد تأثیر خود را نگذاشته است. این نكته‌ای است كه در هر حال یك نشریه محلی از جهات مختلف باید به آن توجه داشته باشد تا به عنوان یك لازمه زندگی مورد استفاده قرار گیرد. بدین معنی كه هر شخصی كه برای كار روزانه، خرید، مدرسه رفتن، تهیه مایحتاج و... از منزل بیرون می‌آید با آگاهی و اطمینان گام در كوچه و خیابان محله بگذارد زیرا قبل از خروج از خانه، اطلاعات ضروری و آگاهی‌های لازم را از نشریه محله‌اش به دست آورده است.
محتوای نشریات محله
ركن اساسی نشریات محلی را محتوای آن تشكیل می‌دهد، هر چند كه قطع و اندازه، رنگ‌آمیزی، عكس و صفحه‌آرایی هر یك نقش‌های تعیین‌كننده‌ای در جذب مخاطب می‌تواند، داشته باشد.
در نشریه محله باید به این سه اصل توجه كرد:
۱. اطلاعات محلی
۲. خبرهای محلی
۳. راهنمایی
۱. اطلاعات محلی
ویژگی شهرهای بزرگ در این است كه با توجه به ساكنان هر منطقه، سلایق، علاقه‌مندی و توجه آنان به دانستن با هم تفاوت دارد. این تفاوت حتی در شرایط جوّی نیز خود را نشان می‌دهد. ممكن است در یك صبح زمستانی در محلهای باران ببارد، محله دیگر شاهد ریزش برف باشد و محلهای با آفتاب صبح خود را شروع كند. به همین دلیل ارایه اطلاعات محلی با توجه به چهار منظری كه به آن اشاره شد (گروه اجتماعی، سن، سواد، جنسیت) شكل می‌گیرد. این اطلاعات نیز در هر شماره از نشریه باید منتشر شود، چه تغییری در آن صورت گرفته باشد یا خیر.
مواردی از آن چنین است:
ــ میزان آلودگی هوا در منطقه یا هوای پاك
ــ درجه حرارت و رطوبت در صبح انتشار نشریه تا ۲۴ ساعت بعد
ــ ساعات حركت اتوبوس‌ها در ایستگاه‌ها و قیمت بلیت
ــ ساعات حركت مترو، ایستگاه مترو، قیمت بلیت
ــ نشانی ایستگاه‌های تاكسی شهری یا خطی یا... همراه با قیمت
ــ گذرگاه‌های پر ترافیك یا خلوت
ــ اقدامات عمرانی (ساخت و سازهای عمومی، پل‌سازی، اسفالت و...) و احتمال راه‌بندان یا انسداد خیابان‌ها به دلیل اقدامات عمرانی
ــ نشانی مراكز خرید، فروشگاه‌ها، میادین میوه و تره‌بار و ضرورتاً ذكر قیمت اجناس و كالاها
ــ چاپ نقشه محله (منطقه) با ذكر جزئیات
ــ آدرس و تلفن شركت‌های خدماتی از جمله آژانس كرایه اتومبیل، تاكسی تلفنی و...
ــ آدرس و تلفن كلانتری، راهنمایی و رانندگی با ذكر خدمات و اقداماتی كه می‌توانند انجام دهند.
ــ آدرس، تلفن و معرفی بیمارستان‌های عمومی و تخصصی، درمانگاه‌ها، اورژانس و ساعات كار آنها و نحوه پذیرش
ــ آدرس و تلفن پزشكان و ذكر تخصص آنها در محله
ــ آدرس و تلفن آتش‌نشانی و امداد
ــ تلفن مراكز خدمات عمومی نظیر آب، برق، تلفن، گاز، پست و نحوه امداد رسانی‌ها
ــ آدرس و تلفن شهرداری منطقه و محله‌ها
ــ آدرس بوستان‌ها
ــ آدرس و تلفن كتابخانه‌های محله
ــ آدرس و تلفن هتل‌ها و محلهای اقامتی
ــ آدرس و تلفن رستوران‌ها و...
ــ درج برخی از قوانین شهرداری، راهنمایی و رانندگی و امور انتظامی و قضایی و... كه مورد نیاز مردم محله یا زمان مراجعه به آن مراكز باید بدانند.
۲. خبرهای محله
با توجه به ارزش‌های خبری به ویژه ارزش مجاورت (جغرافیایی و معنوی) خبرها و رویدادهای یك محله برای ساكنان آن از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست