سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
چرا خون بعضی‌ها دیر بند می‌آید؟
خون ما مخلوط پیچیده‌ای از قطعات جامد شناور در مایع است که شما اجزای جامد آن را می‌شناسید؛ منظورم همان گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها هستند. بخش مایع خون هم پلاسما نام دارد که بی‌رنگ است، بیشتر آن از آب تشکیل شده و البته پروتئین‌های مهمی مانند پروتئین‌های مسوول انعقاد خون و غذا و املاح معدنی و البته گازهای دفعی به وسیله آن حمل می‌شوند.
وقتی یک رگ خونی در اثر آسیب به پوست پاره می‌شود، وقایعی پشت‌سرهم رخ می‌دهند تا خون‌ریزی را متوقف کنند. به همه این فاکتورها که دسته‌جمعی هدف مشترکی به نام تشکیل لخته خون یا انعقاد خون را دنبال می‌کنند، فاکتورهای انعقاد می‌گوییم. بیشتر عوامل انعقاد در کبد ساخته می‌شوند.
به عنوان نمونه، پروتئینی در پلاسمای خون وجود دارد که سلول‌های کبدی آن را می‌سازند. این پروتئین موجب می‌شود مولکول‌هایی موسوم به فیبرینوژن که در پلاسما هستند، تکثیر و به هم متصل شوند و رشته‌ای به نام فیبرین بسازند. این رشته‌های فیبرین گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را در محل خون‌ریزی به دام می‌اندازند و توده‌ای نرم و ژله مانند به نام لخته خون تنها در عرض چند دقیقه برای پرکردن محل پارگی رگ به وجود می‌آید. رشته‌های فیبرین کم‌کم فشرده و سبب خروج قسمت عمده مایع پلاسما از لخته خون می‌شوند و در نتیجه سد جامد و سختی در مقابل شکاف رگ خونی به وجود می‌آید.
حتما الان می‌پرسید اگر آن پروتئین مسوول انعقاد خون همواره در پلاسمای خون است، پس چرا خون همواره در گردش طبیعی است و منعقد نمی‌شود؟ هم پلاکت‌ها و پروتئین پلاسمایی به صورت غیرفعال در خون ما قرار دارند و عامل محرکی لازم است تا آنها را فعال کند.
آن عامل محرک آسیب به دیواره عروق است که یک پیغام از سوی بافت آسیب دیده به این عوامل می‌رساند تا روند انعقاد را شروع کنند. گاهی نیز آسیبی داخلی مانند آسیب به خود پلاکت‌ها و تخریب آنها موجب می‌شود ماده‌ای از خود آزاد کنند که به همه فاکتورهای این صف سلسله‌وار پیام شروع بدهد. اگر یکی از فاکتورهایی که در این صف قرار دارند و باید با همکاری هم انعقاد را باعث شوند آن روز غایب باشد یا کارش را درست انجام ندهد، انعقاد خون به مشکل می‌خورد و خون زیادی از دست می‌دهیم و باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا به بدن ما وارد خواهند شد.
بیماران هموفیلی یکی از فاکتورهای انعقاد خون را ندارند و برای همین دچار مشکل می‌شوند. از این گذشته، از آنجا که عوامل انعقاد خون یا فاکتورهایی که باید در این صف عهده‌دار مسوولیتی شوند، در کبد ساخته می‌شوند، اگر بیماری خاصی در کبد وجود داشته باشد (مانند هپاتیت یا سیروز)، روند صحیح انعقاد خون مختل می‌شود. حتی کاهش ذخیره ویتامینی در کبد مانند کمبود ویتامین K می‌تواند به کاهش تولید عوامل انعقادی در کبد بینجامد.
دکتر سیدرضا صفایی
فوق‌تخصص بیماری‌های خون
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست