آمریکا در یک قدمی بیمه همگانی

لایحه اصلاح بیمه درمانی آمریکا از سد مجلس سنا هم گذشت

پس از ۲۴ روز مجادلات طاقت‌فرسا در سنای آمریکا سرانجام اوباما توانست به مهم‌ترین و چالشی‌ترین شعار انتخاباتی خود جامه عمل بپوشاند. اوباما ماه گذشته توانسته بود با حضور خود در مجلس نمایندگان یا همان کنگره آمریکا در آخرین ساعات پیش از رای‌گیری تعداد موافقان طرح خود را از ۲۰۵ نفر به ۲۲۰ نفر افزایش دهد و آن را در آستانه شکست به تصویب برساند. در آن زمان تصویب این طرح یک پیروزی بزرگ سیاسی برای اوباما به حساب آمد. به هر ترتیب، اوباما و همفکران او پنج‌شنبه گذشته نیز توانستند از گردنه دیگری به سلامت بگذرند.

نمایندگان سنای آمریکا با ۶۰ رای موافق در برابر ۳۹ رای مخالف لایحه تاریخی اصلاح نظام درمانی آمریکا را به تصویب رساندند. ساختار حکومتی آمریکا به گونه‌ای است که یک قانون برای اجرایی شدن به تصویب از سوی هر دو مجلس این کشور یعنی مجلس نمایندگان و سنا نیازمند است. به همین دلیل پس از تصویب لایحه اصلاح نظام بیمه آمریکا در مجلس نمایندگان، لایحه مشابهی هم در سنای آمریکا در دستور کار قرار گرفت. لایحه سنای آمریکا نیز همچون لایحه کنگره در نظر دارد تا ۳۱ میلیون نفر از ۴۶ میلیون آمریکایی فاقد بیمه‌های درمانی را تا سال ۲۰۱۳ تحت پوشش بیمه درمانی قرار دهد. با وجود این به دلیل فضای متفاوت حاکم بر این دو مجلس اختلاف‌نظرهایی در زمینه راهکارهای دستیابی به این هدف مشترک مشاهده می‌شود. باراک اوباما که این روزها به دلیل بحث‌های حاشیه‌ای تصویب این طرح تاریخی در سنا با کاهش نگران‌کننده محبوبیت مواجه بود، پس از تصویب آن پیروزمندانه به پشت تریبون رفت: «بالاخره توانستیم به قول خود مبنی بر فراهم آوردن بیمه واقعی و همگانی عمل کنیم. ما به شکلی باورنکردنی به عملیاتی کردن اصلاح قانون بیمه درمانی در کشورمان نزدیک شده‌ایم.»

۵۸ نماینده دموکرات سنا به همراه دو نماینده مستقل به این لایحه رای مثبت و در مقابل تمامی اعضای جمهوری‌خواه سنا به آن رای منفی داده‌اند. با وجود این هنوز یک گام دیگر تا بیمه درمانی سراسری در آمریکا باقی است. برای آنکه این قانون برای امضای نهایی روی میز کار باراک اوبا قرار گیرد باید دو لایحه کنگره و سنا ادغام شوند و این درست آخرین روزنه امید جمهوری‌خواهان مخالف به حساب می‌آید. میچ مک‌کانل، رهبر جمهوری‌خواهان سنا در این باره می‌گوید: «این جنگ هنوز ادامه دارد و ما تلاش می‌کنیم تا جلوی تبدیل این لایحه به قانون را بگیریم.» و اما دلیل اصلی مخالفت سرسختانه جمهوری‌خواهان با این لایحه اصلاحی از کجا آب می‌خورد؟ جمهوری‌خواهان می‌گویند که این طرح در طول ۱۰ سال بیشتر از یک تریلیون دلار هزینه به دولت تحمیل خواهد کرد. از سوی دیگر وارد شدن تمام قد دولت فدرال آمریکا در عرصه خرید و فروش خدمات بهداشتی و ‌درمانی مخالف یکی از مهم‌ترین اصول و ارکان نظام حکومتی آمریکا یعنی احترام به سرمایه و اقتصاد آزاد خواهد بود. هرچند اوباما که در این چند ماه برای تبلیغ لایحه اصلاحات نظام خدمات درمانی سخنرانی‌های پرحرارتی را در شهرهای گوناگون آمریکا در میان مردم انجام داده است این توجیهات را صرفا بهانه جمهوری‌خواهان می‌داند. در این ماه‌ها او پیکان انتقادات خود را به سوی شرکت‌های بزرگ خصوصی بیمه‌گر نشانه رفته و آنها را به مانع‌تراشی و جلب نظر جمهوری‌خواهان به شیوه‌های غیرمتعارف متهم کرده است.

آمریکا تنها کشور صنعتی و پیشرفته جهان است که میلیون‌ها نفر از شهروندان آن فاقد هرگونه پوشش بیمه درمانی هستند و در صورت بروز بیماری‌های صعب‌العلاج بسیاری از آنها تا مرز ورشکستگی کامل پیش خواهند رفت. با وجود این آمریکا بیشتر از دو برابر میزان سرانه درمان کشورهایی چون انگلستان، فرانسه و آلمان برای خدمات بهداشتی در کشور خود هزینه می‌کند. شکستن اتحاد قدرتمند غول‌های بیمه‌گر آمریکا و جمهوری‌خواهان حتی پس از تصویب سنا نیز کاری چندان ساده نیست. در حقیقت بسیاری از اعضای دموکرات سنای آمریکا هم همچنان پایبندی سرسختانه خود را به نظام سرمایه‌داری آمریکا حفظ کرده و اعلام کرده‌اند که در صورت اعمال محدودیت‌های غیرمنطقی دولتی بر شرکت‌های خصوصی بیمه‌گر با آن مخالفت خواهند کرد. به این ترتیب روند ادغام و تطبیق لایحه سنا و لایحه کنگره که از ژانویه آغاز خواهد شد به آسانی به انجام نخواهد رسید.

در این میان تلاش‌های تمام نشدنی اوباما نیز برای ثبت این انقلاب بزرگ بیمه‌ای به نام خود در تاریخ روسای جمهوری‌ آمریکا قابل توجه و گاه حیرت‌آور است. او تنها چند ساعت پیش از سفر ۱۰ روزه کریسمس به جزایر هاوایی هم به تمامی نمایندگان موافق این طرح ایمیلی امیدوارکننده فرستاده است. او در آن ایمیل هم از شگرد همیشگی خود استفاده کرده و برای جلب نظر و ایجاد هماهنگی میان نمایندگان کنگره و سنا واقعیت‌های منطقی را با تمثیل‌های عاطفی به هم آمیخته است: «راه‌حل ساده‌تر آن بود که ما هم چشمان خود را به روی شرایط حاضر می‌بستیم و دست از این اصلاحات بنیادین می‌شستیم اما کافی است تنها لحظه‌ای تصور کنید که در همین کریسمس که در پیش رو داریم میلیون‌ها آمریکایی از هیچ بیمه درمانی برخوردار نیستند و در صورت بیماری تمام هستی خود را از دست خواهند داد.» در حقیقت عمده نگرانی اوباما این است که روند ادغام لوایح کنگره و سنا و تصویب آیین‌نامه‌های اجرایی آن با کارشکنی‌های جمهوری‌خواهان تا سال ۲۰۱۰ طول بکشد. در آن زمان انتخابات سراسری کنگره برگزار خواهد شد و هیچ تضمینی در مورد حفظ ترکیب فعلی کنگره که اکثریت آن با دموکرات‌هاست وجود نخواهد داشت.

هر چند بیل بورتن سخنگوی کاخ سفید کوشیده است تا حدودی این نگرانی‌های نهایی را پنهان کند. او در جمع خبرنگاران گفت: «لایحه سنا و کنگره در ۹۵ درصد موارد با یکدیگر مشابه‌اند و ما فعالانه در تلاش‌ایم تا با حل کردن اختلافات جزیی آن را برای امضای نهایی آماده کنیم.»

● لایحه اصلاح بیمه درمانی آمریکا چیست؟

هزینه‌های سرسام‌آور درمانی در آمریکا با یک لایحه قابل مهار نیستند. از سوی دیگر گذشت زمان نشان داده است که قوانین اجباری و محدودکننده هم در آمریکا چندان پایدار نمی‌مانند. باراک اوباما بهتر از هر کس دیگری از این واقعیت‌ها خبر دارد. به همین دلیل او به خوبی می‌داند که نحوه اجرای قانون بیمه همگانی آمریکا چه بسا از تصویب آن اهمیت بیشتری خواهد داشت.

در طرح پیشنهادی رییس جمهور آمریکا، یک شرکت سهامی که مدیریت جامع آن بر عهده دولت فدرال خواهد بود به کسانی که تحت پوشش بیمه نیستند انتخاب‌های متفاوتی را پیشنهاد خواهد کرد. این شرکت به رقابت با شرکت‌های خصوصی بیمه درمانی خواهد پرداخت. علاوه بر این موارد زیر هم از سوی شرکت‌های خصوصی بیمه‌گر و شهروندان آمریکا لازم‌الاجرا خواهند بود:

▪ شرکت‌های خصوصی بیمه‌گر اجازه ندارند تا از بیمه کردن افراد بیمار خودداری کنند یا حق بیمه بیشتری را از آنها طلب نمایند.

▪ برای اولین بار در تاریخ آمریکا، تحت پوشش بیمه قرار گرفتن برای همه شهروندان اجباری خواهد شد و کسانی که از بیمه شدن خودداری کنند مشمول جریمه قرار خواهند گرفت. البته آنها که بضاعت مالی ندارند با کمک دولت فدرال بیمه خواهند شد.

▪ کارفرمایان همگی موظف به تحت پوشش قرار دادن کارگران خود خواهند بود. در غیر این صورت موظف به پرداخت مالیات بیشتری خواهند شد.

▪ مدی کِید (Medicaid) که یکی از دو بیمه سراسری آمریکاست به گونه‌ای گسترش پیدا خواهد کرد که میلیون‌ها نفر دیگر که زیر خط فقر هستند را هم تحت پوشش قرار دهد.

منابع: AFP, Time, BBC