خور گنج پنهان ناخدا موسی

«خور» که یکی از آبراهه های بسیار مهم در منطقه خلیج فارس هست با عمقی حدود ۵۰ متر برای عبور کشتی های تجاری و نفتکش بسیار مناسب شناخته شده که از گذشته نیز اهمیت تجاری آن باعث سرمایه گذاری های هنگفتی در خورموسی در راستای تحقق تجاری نه تفریحی آن شده بود

«خور» که یکی از آبراهه‌های بسیار مهم در منطقه خلیج فارس هست با عمقی حدود ۵۰ متر برای عبور کشتی‌های تجاری و نفتکش بسیار مناسب شناخته شده که از گذشته نیز اهمیت تجاری آن باعث سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در خورموسی در راستای تحقق تجاری نه تفریحی آن شده بود.

سفر و صنعت دریانوردی از قدیم‌الایام واژه‌هایی مرتبط و مکمل یکدیگر بوده‌اند. شاید بتوان این ارتباط را بیش از یک قرن دانست؛ به هر حال علاقه انسان به دریا، سفرهای دریایی و کنجکاوی برای شگفتی دنیای زیر آب سوژه بسیاری از تحقیق‌ها، کتاب‌ها، فیلم‌ها و از همه مهم‌تر پیشرفت صنعت دریانوردی بشر بوده است؛ اما از منظر صنعت نوظهور گردشگری در این زمینه یعنی صنعت دریانوردی، شرکت‌های توریستی بتازگی حضور فعال و گسترده‌ای را آغاز کرده‌اند و از هرگونه امکانات برای سرمایه‌گذاری و برگزاری تورهای گردشگری خود استفاده کرده‌اند.

این فرصت‌ها می‌تواند زیباترین مناطق دریایی، لاشه کشتی غرق شده در اعماق آب، سفرهای دریایی به قطب یا خود صنعت کشتی‌سازی باشد.

هرچند در نگاه اول سواحل زیبا و کشتی‌های بسیار شیک تفریحی و بسیار مجلل به عنوان اصلی‌ترین جذابیت برگزاری این گونه تورهاست، اما تاریخ نشان داده که حتی لاشه کشتی‌های غرق شده یا نجات کشتی‌های به گل نشسته در این صنعت درآمدزا، یعنی گردشگری می‌تواند سوژه‌هایی بسیار مناسب برای ماجراجویان دریایی و در عین حال موقعیتی طلایی برای دست اندرکاران صنعت گردشگری باشد.‌

به عنوان مثال می‌توان از برگزاری توری کوچک به بهانه مشاهده مراحل بیرون کشیدن لاشه کشتی تفریحی کوستا کونکوردیا که در سواحل توسکانی ایتالیا غرق شده بود، توسط یک شرکت توریستی اشاره کرد. این در حالی است که حتی از همان روزهای اولیه حادثه برخی از شرکت‌های توریستی برای انتقال علاقه‌مندان به دیدن حادثه از نزدیک اقدام به برگزاری تورهای بسیار محدودی کرده بودند.

اگرچه این اتفاق تلخ توجه رسانه‌های زیادی را به منطقه توسکانی و جزیره محل حادثه جلب کرده بود اما پس از گذشت چند روز تمام عناوین منفی خبری جای خود را به زیبایی‌های منطقه و هیجان مراحل نجات لاشه کشتی دادند.

تازه‌ترین نمونه این گونه تورها را می‌توان از برگزاری تور دریایی ویژه‌ای در یکصدمین سالگرد غرق شدن کشتی مسافربری تایتانیک از لندن تا نیویورک عنوان کرد.

این دو نمونه گواه این هستند که صنعت گردشگری دریایی هرگز مخصوص مناظر بسیار زیبا و سواحل بکر نیست، بلکه هنگام تلخ‌ترین حوادث جهان نیز فعال و پولساز خواهد بود.

اما ارتباط این مقدمه با صنعت گردشگری ایران چیست؟ کشوری که علاقه‌مند به رشد و گسترش صنعت گردشگری خود بوده و هست؛ به باور بسیاری از کارشناسان گردشگری داخلی و خارجی ایران در صورت رونق صنعت گردشگری می‌تواند وابستگی به دلارهای نفتی را کنار بگذارد و با توجه به گذشته و پتانسیل غنی طبیعی و تاریخی خود درآمدی هنگفت برای کشور تامین کند.

به هر حال رونق صنعت گردشگری ایران می‌تواند زمینه‌ساز اشتغالزایی فراوانی برای جامعه جوانش باشد. بنابراین و با توجه به امکانات و پتانسیل‌های بسیار مناسب کشور بویژه در زمینه گردشگری دریایی و ساحلی لزوم توجه بر این امر بر هیچ‌ کس پوشیده نیست.‌

اگرچه سواحل و امکانات تفریحی ورزشی در سواحل جنوبی ایران به دو جزیره کیش و قشم اختصاص یافته است، اما این تمرکز باعث شده تا شاید توجه مسوولان به دیگر پتانسیل‌های موجود منطقه کمتر باشد که بارزترین آنها را می‌توان گنج پنهانی چون خورموسی دانست.

«خور» که یکی از آبراهه‌های بسیار مهم در منطقه خلیج فارس هست با عمقی حدود ۵۰ متر برای عبور کشتی‌های تجاری و نفتکش بسیار مناسب شناخته شده که از گذشته نیز اهمیت تجاری آن باعث سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در خورموسی در راستای تحقق تجاری نه تفریحی آن شده بود.

خورموسی که یادگارهای ناگواری از حملات رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی را در دل دارد و هم اکنون به دلیل نزدیکی به مراکز نفتی و تاسیسات تجاری بندر امام خمینی و ماهشهر به عنوان یکی از مناطق بسیار مهم اقتصادی ایران به‌شمار می‌رود، می‌تواند به عنوان یکی از اصلی‌ترین مناطق گردشگری ایران به اقتصاد کشور و رشد و شکوفایی صنعت گردشگری ایران کمک کند ولی همانند گنجی پنهان از دید مسوولان گردشگری کشور در میان تاسیسات انبوه نفتی و بندری محصور گشته و هنوز هم کشف نشده است.

از آنجا که در دوران هشت سال دفاع مقدس، خور و مناطق اطراف آن به عنوان یکی از مناطق عملیاتی بوده‌اند و یادگارهای بسیاری از این دوران در جای‌جای خود دارند؛ می‌تواند به عنوان مقصدی برای بازدیدکنندگان مناطق جنگی به شمار آید.

بازدید از مناطق جنگی پس از پایان جنگ امروزه به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری در کشورهای جنگ‌زده شناخته شده و این منطقه از ایران هم با تجربه هشت سال دفاع مقدس می‌تواند به عنوان یکی از مقاصد گردشگری جنگی برای ماجراجویان، گردشگران داخلی و خارجی شناخته شود بنابراین با نگرشی ریزبینانه‌تر بر این گنج پنهان متوجه می‌شویم که خورموسی با توجه به تمام امکانات طبیعی، تاریخی و جنگی خود فرصتی طلایی و مناسب را برای رشد صنعت گردشگری ایران در اختیار دارد.

اما شاید این سوال مطرح شود که چگونه این منطقه جنگ‌زده که در محاصره تاسیسات جدید و قدیمی نفتی است، می‌تواند برای جذب گردشگران داخلی و خارجی ، محلی‌ مناسب باشد یا این‌که چگونه می‌توان سرمایه‌گذاران صنعت گردشگری را برای سرمایه‌گذاری در آن منطقه نفتی و جنگ‌زده متقاعد کرد؟

برای رسیدن به جواب این سوال‌ها به اختصار به دو نمونه بسیار موفق خارجی در این زمینه که پیشتر در همین ضمیمه به طور مفصل درباره آنها سخن گفته شده، اشاره می‌کنیم و پس از آن دوباره به داخل مرزهای ایران جهت بررسی توانمندی‌های آن باز‌می‌گردیم.

در زمینه صنعت گردشگری دریایی در مناطقی چون خورموسی، به خاطر داریم که شهر کرالا در جنوب هندوستان با برپایی تورهای بسیار جذاب روزانه یا ساخت هتل‌های شناور روی قایق‌های بزرگ از باتلاق‌های منطقه که ظاهرا بدون استفاده بودند درآمدزایی کرده و در زمینه جذب هرچه بیشتر گردشگران سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده است.

به طوری که امروزه سوئیت‌های شناور یا همان قایق‌های محلی به عنوان یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری کرالا در میان گردشگران دریایی و ماجراجویان علاقه‌مند به هندوستان شناخته شده است.

اما دومین شاهد مثال ما درباره گردشگری صنعتی یا گردشگری کارخانه‌هاست. گردشگری کارخانه‌ها به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های صنعت گردشگری توسط ایالات متحده آمریکا به جهانیان معرفی شد.

این‌گونه که بسیاری از کارخانه‌های معروف ایالات متحده آمریکا مثل شرکت بوئینگ و اتومبیل‌سازی شورولت به عنوان جاذبه گردشگری ، در کارخانه‌های خود را روی بازدید‌کنندگان در بیشتر تورهای گردشگری گشوده‌اند. گردشگری کارخانه‌ها هم‌اکنون هم با توجه به استقبال گردشگران از رونق بسیار مناسبی برخوردار است که می‌تواند در این آبراه یا همان خورموسی مورد استفاده قرار گیرد.

با توجه به این دو نمونه وقتی به این منطقه دقت می‌کنیم جواب سوال‌های مطرح شده دقیقا پیش رویمان بوده اما به آنها توجه نداشتیم.

پاسخ این سوال طبیعت و صنایع منطقه خواهد بود به طوری که طبیعت بکر منطقه که بهترین شرایط را برای جذب گردشگران در اختیار صنعت گردشگری ایران قرار‌داده هم‌اکنون بدون استفاده روزگار سپری می‌کند اما از نظر صنعتی می‌توان به یادگارهای جنگی خور که در واقع لاشه کشتی‌های غرق شده توسط رژیم بعثی عراق هستند اشاره کرد.

دولت ایران بتازگی برای پاکسازی این آبراهه تجاری از این یادگارهای جنگی اقدام به خارج کردن آنها از اعماق آبراهه خورموسی کرده است که همین عملیات می‌تواند خود بیشترین جاذبه گردشگری منطقه باشد. پس با توجه به ۲ پتانسیل اصلی منطقه خورموسی هم برای برگزاری تورهای دریایی و اقامتی گردشگران داخلی و خارجی در میان نیستان‌ها و هم از نظر صنعتی منطقه‌ای بسیار مناسب برای سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری خواهد بود.

پس با توجه به علاقه گردشگران و ماجراجویان دریایی در کنار بازدیدکنندگان مناطق جنگی در قالب راهیان نور برای زندگی روی قایق‌های شناور محلی که همانند سوئیت‌های بسیار مجلل تجهیز شده‌اند و پتانسیل‌های بسیار مناسب «خورموسی» که یکجا همه این امکانات را در اختیارشان قرار می‌دهد چرا نباید شاهد مشهور شدن این منطقه به عنوان مهم‌ترین مقصد لنگر انداختن کشتی‌های تفریحی یا ورود گردشگران به آن باشیم؟

بنابراین برای رسیدن به این آرزو در خورموسی بیشترین مسوولیت بردوش مهم‌ترین نهاد گردشگری ایران یعنی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است تا با ایجاد ارتباطی مناسب با ارگان‌های مربوط و با مدیریتی صحیح و برنامه‌ریزی دقیق در خورموسی، زمینه اشتغالزایی جوانان منطقه را به‌سرعت فراهم کند و در کنار شادی شنیدن اخبار مربوط به بومی شدن تکنولوژی بیرون کشیدن لاشه کشتی‌های غرق شده در خور شاهد حضور گسترده گردشگران ورودی به منطقه، که در نهایت باعث التیام زخم‌های دوران جنگ در منطقه خواهد بود، باشیم.

حالا که این فرصت و موقعیت طلایی پس از هشت سال دفاع مقدس و ایستادگی ساکنان منطقه در اختیار آنها قرار گرفته، جایز نیست این موقعیت را از دست بدهیم و صرفا به شادی پاکسازی منطقه از لاشه‌های کشتی‌های غرق شده و سرمست از باز شدن کامل خورموسی برای عبور و مرور نفتکش‌ها جهت خروج این سرمایه ملی از کشور باشیم.

شیدا رمزی