آینده دیجیتالی رادیو

آیا تا کنون به این موضوع فکر کرده اید که شیوه های نوین ارتباطی تا چه اندازه زندگی انسان را تحت تاثیر خود قرار داده است

آیا تا‌کنون به این موضوع فکر کرده‌اید که شیوه‌های نوین ارتباطی تا چه اندازه زندگی انسان‌ را تحت تاثیر خود قرار داده است؟ بدیهی است بخش مهمی از زندگی امروز ما به نوعی با این فناوری گره خورده، به گونه‌ای که توانسته تسهیلات و امکانات بیشتری را برای رفاه بشریت به ارمغان آورد. شاید تصور این‌که روزی یا حتی چند ساعتی امکان دسترسی به‌فناوری‌های مدرن نداشته باشیم، دیگر برایمان مقدور نباشد.

پیشرفت علم و فناوری، همچنین مکان دسترسی به‌زیرساخت‌های ارتباطی پیشرفته‌ای را که در مقایسه سرعت بیشتری دارند نیز فراهم ساخته است. روش‌های سنتی در مسیر پیشرفت فناوری‌های ارتباطی جای خود را به فناوری‌های نوینی داده که می‌تواند پاسخگوی طیف وسیع‌تری از نیاز‌های بشر امروزی باشد. رادیو نیز از جمله فناوری‌هایی است که نتوانسته خود را در برابر نفوذ فناوری‌های دیجیتال و مدرن امروزی مصون نگه دارد. راستش را بخواهید اصولا رادیو برای بقاء چاره‌ای جز سر تسلیم فرود آوردن در برابر دنیای دیجیتال نداشته است. برخلاف آنچه تصور می‌شود به‌‌رغم گسترش فناوری و دسترسی به برنامه‌های مختلف سرگرم‌کننده، همچنان رادیو در سراسر دنیا علاقه‌مندان خاص خود را دارد.

تنوع پخش برنامه‌های رادیویی در مقایسه با سایر رسانه‌ها بسیار بیشتر بوده و افراد با سلیقه‌های مختلف می‌توانند در ایستگاه‌های رادیویی مختلف شنونده برنامه‌های مورد علاقه‌شان باشند، بخصوص این روزها که دسترسی به شبکه‌های رادیویی به مراتب آسان‌تر است و نیازی نیست افراد با استفاده از گیرنده‌های رادیویی قدیمی در میان کانال‌های مختلف موج رادیویی مورد نظرشان را جستجو کنند تا برنامه‌ای دلخواه بیابند و گوش به آن بسپارند.

این روزها تنها کافی است به اینترنت دسترسی داشته باشید تا بتوانید از طریق کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت، گوشی تلفن همراه یا حتی نسل جدید تلویزیون‌ها و کنسول‌های بازی که در اختیار دارید به سایت پخش آنلاین شبکه‌های رادیویی مراجعه کرده و با استفاده از نرم‌افزارهای عرضه شده برای گیرنده‌های رادیویی، ایستگاه رادیویی مورد نظر را انتخاب کرده و شنونده برنامه‌های مورد علاقه خود باشید. حالا این برنامه از هر جای جهان که پخش شود، فرقی ندارد و کیفیت صدای شنیده شده توسط شما به همان خوبی صدایی است که شنونده محلی دریافت می‌کند. نرم‌افزارهایی که برای این کار طراحی شده‌اند به آسانی و حتی با سرعت متوسط اینترنت، امکان دریافت برنامه‌ای رادیویی را فراهم می‌کنند. به کمک این نرم‌افزارها حتی می‌توانید برنامه رادیویی مورد نظرتان را در فرمت MP۳ ضبط و سر فرصت به آن گوش کنید.

● رادیو از نوع اینترنتی و دیجیتال

در سال‌های اخیر رادیوهای اینترنتی با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان برنامه‌های رادیویی مواجه شده است و بسیاری از شنوندگان اوقات بیکاری و فراغتشان را با گوش دادن به برنامه‌هایی که از طریق رادیو‌هایی اینترنتی پخش می‌شود، سپری می‌کنند. پخش رادیو‌های اینترنتی مستلزم دسترسی به سرورهای خاصی است که به اصطلاح به آن shoutcast server گفته می‌شود. این سرورها امکان برقراری ارتباط با یک پخش‌کننده از سیستم کاربر را فراهم می‌کنند و به این ترتیب می‌توان برنامه‌های رادیویی را در قالب فایل‌های صوتی همزمان روی اینترنت پخش کرد. رادیوی اینترنتی، برنامه‌ای برای دریافت اطلاعات صوتی از طریق اینترنت است. گیرنده این رادیو می‌تواند فایل‌های صوتی را که در قالب برنامه‌های رادیویی اینترنتی پخش می‌شود به صورت آنلاین و از طریق اینترنت در کامپیوتر یا هر ابزار دیگری که قابلیت دسترسی به اینترنت داشته باشد، دریافت کند.

بسیاری از کارشناسان براین باورند که راه‌اندازی رادیوی اینترنتی، برگ جدیدی از تاریخ رادیوست که در قالب فناوری نوین ارتباطی به تصویر کشیده شده است. رادیوی اینترنتی همان رادیوی قدیمی است که در لباسی از جنس فناوری‌های ارتباطی ساخته و پرداخته می‌شود. ویژگی منحصربه‌فرد رادیو‌های اینترنتی این است که همه افراد با هر سرمایه اولیه‌ای می‌توانند یک ایستگاه رادیویی اختصاصی طراحی کنند و برای آن برنامه بسازند. پخش برنامه‌های رادیوهای اینترنتی از طریق امواج رادیویی نیست، بلکه این برنامه‌ها از طریق اینترنت پخش می‌شوند. بنابراین رادیوهای اینترنتی را نمی‌توان از طریق رادیوهای معمولی دریافت کرد، بلکه دریافت برنامه‌های رادیویی اینترنتی مستلزم دسترسی به اینترنت است و در حقیقت گیرنده این رادیو، رادیوهایی از نوع رادیو‌های سنتی که می‌شناسیم نیست، بلکه یک نرم‌افزار کامپیوتری مانند Media Player سیستم عامل ویندوز است. شنوندگان رادیوی اینترنتی، کاربران اینترنت هستند. رادیو‌های اینترنتی در دو گروه آفلاین و آنلاین قرار می‌گیرند. رادیو‌های اینترنتی آفلاین یا غیرزنده برنامه‌هایی را که از قبل آپلود شده و در روزهای معینی به روزرسانی می‌شوند، پخش می‌کنند. این گروه از رادیوهای اینترنتی، هم قابلیت پخش اینترنتی دارند و هم می‌توان برنامه‌های آنها را دانلود کرد. اما رادیوی زنده یا آنلاین اینترنتی همواره در حال پخش برنامه‌های زنده از یک ایستگاه رادیویی است و برنامه‌های آن قابل دانلود نیست، مگر این‌که در سایت آن شبکه رادیویی آرشیوی از برنامه‌های پخش شده وجود داشته باشد. اما رادیوی اینترنتی و رادیوی دیجیتال دو مقوله کاملا مجزا هستند. آنچه با عنوان رادیوی دیجیتال از آن نام برده می‌شود روشی برای انتقال برنامه‌های صوتی است. در این سیستم، برنامه‌های صوتی به صورت دیجیتال یا به عبارتی در قالب کدهای صفر و یک ضبط شده و در ادامه از مراکز فرستنده رادیویی به صورت دیجیتال منتقل و پخش می‌شوند. در حقیقت پخش رادیویی دیجیتال استانداردی برای پخش امواج صوتی به شیوه دیجیتال است و هدف از طراحی و راه‌اندازی این استاندارد، دستیابی به سیستم پخش صوتی با کیفیت بیشتر است. رادیوی دیجیتال فناوری پخش رادیویی است که در آن اطلاعات در قالب سیگنال‌های دیجیتال و براساس استانداردهای ارتباطی دیجیتال مخابره می‌شود.

● آینده رادیو را در اینترنت جستجو کنید

پیشرفت‌های به دست آمده در زمینه ارتباطات رادیویی تنها محدود به سیستم‌های پخش و برنامه‌های نرم‌افزاری برای دریافت امواج رادیویی محدود نمی‌شود، بلکه رادیو از نظر سخت‌افزاری نیز دورهایی از رشد و شکوفایی را پشت سر گذاشته است. امروزه هر ابزاری که قابلیت اتصال به‌اینترنت را داشته باشد می‌تواند یک رادیو باشد. در حقیقت رادیو در قالب فناوری‌های جدید طراحی و ساخته می‌شود. از این‌رو بسیاری از افراد، آینده رادیو را در اینترنت جستجو می‌کنند. زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری ماهیت رادیو را دستخوش تغییراتی اساسی کرده‌اند. اینترنت، رادیو را از ساختار خطی خارج کرده و به این ترتیب هر شنونده‌ای می‌تواند خودش مدیریت ایستگاه رادیویی مورد علاقه‌اش را در دست گیرد. در واقع در دنیای امروز، دیگر رادیو جاده‌ای یکطرفه نیست که به مخاطب ختم شود، بلکه مخاطب نیز می‌تواند به کمک شیوه‌های نوین ارتباطی با رادیو در تعامل باشد. پس از شکل‌گیری مطبوعات، رادیو دومین رسانه‌ای است که در دنیای مدرن متولد شد و قدمت آن به بیش از یک قرن می‌رسد. اگر نگاهی به تاریخ گذشته بیندازیم متوجه می‌شویم رادیو در مدت حیات خود فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته و کارکردهای مختلفی در کارنامه فعالیت‌های حرفه‌ای خود به ثبت رسانده است و حالا چشم به آینده‌ای دیجیتال دارد.

● رادیو در گذر تاریخ

از وقتی پدربزرگ‌ها در قهوه‌خانه‌های قدیمی دور هم جمع می‌شدند و به برنامه‌های رادیوهای هفت موج مبله که در آن زمان اوج فناوری محسوب می‌شد گوش می‌دادند، سال‌های زیادی می‌گذرد. ۱۱۷ سال از زمانی که مارکنی، مخترع ایتالیایی با ارسال اولین خبر رادیویی از طریق فناوری بی‌سیم نام خود را در تاریخ ثبت کرد، می‌گذرد. البته پیش از این نیز گروه دیگری از محققان درباره امواج الکترومغناطیسی و ماهیت و ویژگی‌های این امواج تحقیقاتی انجام داده بودند که بی‌شک نقش بسیار مهمی در هموار ساختن مسیر دستیابی به فناوری انتقال امواج رادیویی داشته است تا این‌که سرانجام سال ۱۹۲۰ میلادی نخستین دستگاه پخش رادیویی در انگلستان راه‌اندازی شد و سال ۱۹۲۶ نیز آیین‌نامه مقررات رادیویی با حضور ۲۷ کشور جهان به تصویب رسید. در جریان جنگ جهانی اول استفاده از رادیو تنها محدود به کاربردهای نظامی بود و از آن به عنوان یک جنگ‌افزار کمکی استفاده می‌شد، اما از سال ۱۹۲۰ ایستگاه رادیویی مارکنی اقدام به پخش برنامه‌های سرگرم‌کننده ‌کرد تا این‌که پس از پایان جنگ جهانی دوم، رفته‌رفته رادیو به عنوان یک رسانه جمعی مورد توجه قرار گرفت و با اختراع ترانزیستور در سال ۱۹۵۰ نخستین رادیوهای ترانزیستوری کوچک در اختیار مردم قرار گرفت.

در حال حاضر بیش از هزاران ایستگاه فرستنده رادیویی به زبان‌های مختلف در سراسر دنیا برنامه رادیویی پخش می‌شود و به‌‌رغم این‌که تلویزیون و دیگر ابزارهای رسانه‌ای از پیشرفت قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده، هنوز هیچ ابزار ارتباطی سریع‌تر از رادیو وجود ندارد.

فرانک فراهانی‌جم