پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

باید منتظر ماند و دید


باید منتظر ماند و دید

قبل از ۱۹۹۱ و فروپاشی شوروی سابق سهم هریک از دو کشور ایران وشوروی از منابع دریای خزر ۵۰ درصد بود درحالی که طول خط ساحلی ایران تنها ۱۳ درصد پیرامون دریا است

قبل از ۱۹۹۱ و فروپاشی شوروی سابق سهم هریک از دو کشور ایران وشوروی از منابع دریای خزر ۵۰ درصد بود. درحالی که طول خط ساحلی ایران تنها ۱۳ درصد پیرامون دریا است.

پس از این تاریخ وتشکیل کشورهای تازه استقلال یافته و سهم خواهی آنان مسأله به صورت پیچیده ای درآمد. سه کشور از پنج کشور حاشیه دریای خزر، یعنی روسیه، قزاقستان، آذربایجان موافق تقسیم دریا متناسب با طول خط ساحلی هستند که دراین صورت سهم ایران همان ۱۳ درصد می باشد اما دو کشور ایران و ترکمنستان که ساحل کوتاه تری دارند، موافق تقسیم دریا براساس ۲۰ درصد می باشند. درحال حاضر بهره برداری از نفت و گاز به وسیله کشورهای ساحلی به نحوی که این کشورها مناسب حال خود می بینند آغاز شده است، این وضع نمی تواند چندان دوام داشته باشد. چراکه یک قانون بین المللی که مورد توافق همه کشورهای حاشیه دریا باشد نیز وجود ندارد، اینجاست که اجماع این ۵ کشور اهمیت خود را نشان می دهد، زیرا در سایه آن کشورهایی نظیر ایران و روسیه می توانند بدون نیاز به کشورهای خارج از منطقه به اکتشاف و استخراج منابع عظیم گاز و نفت این دریا بپردازند.

در سال ۱۹۴۳ استالین درکنفرانس تهران شرکت نمود و این اولین رهبر کرملین بود که به ایران آمده بود. سایر شرکت کنندگان این نشست آن روز روزولت و چرچیل بودند و اولین باری بود که این سه رهبر کنار هم جمع می شدند ایران پل پیروزی لقب گرفت، روسها عملاً آذربایجان ایران را در اشغال خود داشته و در صدد بودند حزب دست نشانده دموکرات آذربایجان به رهبری بنر پیشه وری را به عنوان نخست وزیر آذربایجان به قدرت رسانده و به کار بگمارند. طی سه سال بعد آذربایجان عملاً از دست دولت مرکزی خارج شده بود چون شاه جوان فاقد تجربه سیاسی بود، لذا به کوشش مرحوم فروغی نخست وزیر وقت ایران، سران متفقین در تهران زیر پروتکلی را امضا کردند که براساس آن به پاس خدمات ایران برای صلح و موضع بی طرفانه ای که در جنگ اتخاذ کرده است و به خاطر اینکه ایران اجازه داده است که نیروهای متفقین برای جنگ با آلمان در شرق اروپا آذوقه، مهمات از کریدر شمال ـ جنوب ایران حق حاکمیت آن بر کلیه سرزمین هایش محفوظ است و چون کشور مستقلی می باشد باید نیروهای خارجی خاک آذربایجان و کردستان را تخلیه کنند و از نظر اقتصادی تا حد توان کمک کنند و مابقی قضایا. ..

آنچه مسلم است بند اخیر از پروتکل کنفرانس تهران با اکراه از طرف استالین پذیرفته شده است! چون وی به شدت مخالف تخلیه مناطق اشغال شده بوده است ناگفته نماند که هدف اصلی کنفرانس تهران باز کردن جبهه دومی در غرب اروپا و وارد کردن ضربه تمام کننده به متحدین بوده است. امروز تقریباً پس از ۶۴ سال و ۴۶ روز کمتر یک رهبر کرملین برای دومین بار در تهران آمد و موقعیت استراتژیک و ژئوپلیتیکی ایران همچنان مهم و برای بسیاری از کشورها حیاتی و ایران همچنان خواهان صلح و استفاده صلح جویانه از انرژی هسته ای و خواهان ایجاد کنوانسیونی عادلانه درخصوص استفاده از دریای خزر است. این دو کنفرانس شباهت ها و تفاوت هایی باهم دارند که از دید یک ناظرآگاه پوشیده نیست. نخستین شباهت و شاید بهترین نقشی که ایران در صحنه دارد اهمیت سوق الجیشی ایران است. حقیقت این است که دنیا به ایران نیازمند است هم برای خاتمه دادن به جنگ و هم برای جلوگیری از جنگ و استمرار صلح.

ایران دومین منبع گاز جهان است

ایران سومین مخزن نفت جهان است

ایران تنها کشوری است که دسترسی به دریای خزر و دریای عمان دارد

ایران بزرگترین کشور حاشیه خلیج فارس و منطقه خاورمیانه است

ایران تنها راه با صرفه است که کشورهای تازه استقلال یافته را به جنوب وصل می کند

اقدام عاقلانه آقای پوتین در سفر به کشور مهمی چون ایران قابل تقدیر است

شاید رئیس جمهور روسیه بهتراز هر کسی دیگری از منویات صلح جویانه ایران درخصوص مسأله هسته ای آگاه باشد، حال سؤال این است که کلیه قول و قرارهایی که ایشان درخصوص تقسیم دریای خزر و موضوع نیروگاه اتمی بوشهر و تأمین سوخت آن می دهد صرفاً تاکتیکی و برای خروج از تنگناهای سیاسی است یا به ایران به صورت یک همسایه و شریک استراتژیک می نگرد در پی وفا به وعده های خود است

و این چیزی است که باید منتظر ماند و دید!

یادمان نرودکه ایران کشوری است که دنیا هم در خاتمه دادن به جنگ به آن نیاز دارد و هم در صلح!