درسی از دانشگاه فاطمی

در کتاب‌های شیعه و سنی روایتی می‌بینیم که پیغمبر(ص) فرمود: او را فاطمه نامیدند چون خود و شیعیان او از آتش دوزخ بریده‌اند.(۱)
اما به راستی تا به حال اندیشیده‌ایم که چرا خداوند، …

در کتاب‌های شیعه و سنی روایتی می‌بینیم که پیغمبر(ص) فرمود: او را فاطمه نامیدند چون خود و شیعیان او از آتش دوزخ بریده‌اند.(۱)

اما به راستی تا به حال اندیشیده‌ایم که چرا خداوند، فاطمه(س) و شیعیانش را از آتش در امان می‌دارد؟

حساب فرزند رسول‌الله(ص) مشخص است. ایشان مصداق آیه (...و یطهرکم تطهیراً) است و لذا از هر رجس و ناپاکی به دور و چنین مقامی شایسته بهشت برین است. اما شیعیان چطور؟ شیعه یعنی پیرو و این رمز نهفته در کلام رسول‌الله(ص) است. آری شیعیان فاطمه(س) نیز از آتش به دورند به شرط‌ها و شروط‌ها و پیروی و الگوبرداری و حرکت در مسیر رضای آن بانوی نمونه تمام اعصار شرط رهایی از آتش است. لذا باید آن ذات پاک و مقدس را به درستی بشناسیم لذا برای نمونه روایتی از زندگی سراسر درس حضرت فاطمه(س) را می‌خوانیم و درس‌های نهفته در آن را مرور می‌کنیم:

استاد سیدجعفر شهیدی در کتاب ارزشمند زندگانی حضرت فاطمه(س) به نقل از ابن شهر آشوب می‌نویسد: روزی علی(ع) فاطمه(س) را گفت: برای خوردن چیزی در خانه هست؟

-نه دو روز است که خود و فرزندانم حسن و حسین گرسنه‌ایم!

- چرا به من نگفتی؟

- از خدا شرم کردم چیزی از تو بخواهم که توانایی آماده کردن آن را نداشته باشی.

علی(ع) از خانه بیرون می‌رود. دیناری وام می‌گیرد. روزی گرم است. آفتاب سوزان همه جا را گرفته و در آن هوای گرم مقداد پسر اسود را با حالتی آشفته می‌بیند.

-مقداد چه شده است؟ چرا در این هوای گرم بیرون از خانه ایستاده‌ای؟

- مرا از پاسخ دادن معذور بدار.

- نمی‌شود، باید مرا خبر دهی.

- حال که چنین است بدان که گرسنگی مرا از خانه بیرون کشانده است. دیگر نمی‌توانستم گریه فرزندانم را تحمل کنم.

- به خدا من نیز برای همین از خانه بیرون آمدم. این دینار را وام گرفته‌ام اما تو را بر خود مقدم می‌شمارم. آن پول را به مقداد می‌دهد.(۲)

در این مساوات دختر پیغمبر هم سهیم بود. بلکه گاه سهم بیشتری را به عهده می‌گرفت. یک روز و دو روز و سه روز خود و فرزندان او گرسنه به سر می‌بردند. فاطمه‌(س) شوهر را آگاه نمی‌کرد و چون علی‌(ع) مطلع می‌شد و می‌پرسید چرا به من نگفتی؟

پدرم فرموده است چیزی از علی‌(ع) مخواه مگر آنکه او خود برای تو آماده کند.‌(۳)

*در این روایت می‌خوانیم که حضرت فاطمه‌(س) از همسرش شرم می‌کرد چیزی خارج از توانش از او بخواهد و چه درسی برای زنان مسلمان آموزنده‌تر از این؟ البته باید بکوشیم این درس‌ها را از لابه‌لای سطور کتب خارج و در زندگی‌هایمان پیاده کنیم.

* حضرت علی‌(ع) در آن شرایط سخت، مقداد را بر خود مقدم داشت و این مصداق آیه شریفه است: «و آنها را بر خود مقدم می‌دارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند.‌»‌(۴)

و این بالاترین درجه احسان است و خداوند نیز بهترین الگوها را پیش روی ما قرار داده است. هر چند ما به آن درجه از تقوا نرسیم ولی باید در آن مسیر حرکت کنیم.

مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «ما نمی‌توانیم به زهدی از قبیل زهد امیرالمؤمنین‌(ع) دست یابیم زیرا خیلی با ایشان فاصله داریم. ایشان در یک عالم و ما در عالم دیگری هستیم. اما می‌توانیم هم خودمان و هم دیگران را به آن دعوت کنیم.»

رسول اکرم(ص) می‌فرماید که از همسرت چیزی مخواه مگر آنکه او خود برایت آماده کند و در این کلام نیز دو نکته برای زوجین نهفته است. اول اینکه زن، همسرش را در تنگنا و فشار قرار ندهد. دوم اینکه مرد نیز قبل از اینکه همسرش چیزی را درخواست کند که به آن نیاز دارد بهتر است آن را فراهم کند. «البته به شرط استطاعت و توانایی»

پانوشت:

۱- بحار، ج۴۳، ص۱۸، امالی شیخ طوسی، نسائی، ابوالقاسم دمشقی و جمعی دیگر این حدیث را ضبط کرده‌اند.

۲- کشف الغمه، ج۱، ص۴۶۹

۳- بحار، ج۴۳، ص۳۱

۴- سوره حشر، آیه۹.