اخلاق معاشرت

اهمیت مباحث اخلاقی بویژه در قلمرو معاشرت و رفتار خانوادگی و ‏اجتماعی در جامعه‌ اسلامی و نظامی که عهده‌دار تربیت افراد براساس رهنمودهای ‏مکتبی و ارزشهای اخلاقی قرآن و اهل …

اهمیت مباحث اخلاقی بویژه در قلمرو معاشرت و رفتار خانوادگی و ‏اجتماعی در جامعه‌ اسلامی و نظامی که عهده‌دار تربیت افراد براساس رهنمودهای ‏مکتبی و ارزشهای اخلاقی قرآن و اهل بیت (ع) است بر هیچ کس پوشیده نیست. حال ‏این سئوال پیش می‌آید که زندگی در سایه‌ مکتب اسلام چگونه است؟ کتاب «اخلاق معاشرت» مجموعه‌ای است از رهنمودهای اخلاق دینی در معاشرت با دیگران است که توسط ‏حجت‌الاسلام جواد محدثی در ۲۷ بخش با عناوینی چون شناخت و مراعات حقوق ‏دیگران، سلام و مصامحه، خوشرویی و خوشخویی، مردمداری، صله رحم، دید و بازدید، ‏آداب مهمانی و ضیافت، سوغات و عبادت، حریم خانه و زندگی، مزاحمت، کارگشایی، ‏رازداری، ادب، هنر گوش دادن، برخورد کریمانه، عزت نفس، بندگی و آزادگی، آیین ‏دوستی، شوخی و مزاح، برخورد با ‏سالمندان، نقدپذیری و صداقت و... به معرفی منش انسانی و فرهنگ اخلاقی هر فرد ‏مسلمان در دین اسلام می‌پردازد.‏ این کتاب به ‏معرفی و تبیین اخلاق نیکو در مکتب اسلام و جلوه‌های زندگی و معاشرت احسن با ‏استفاده از آیات و روایات پرداخته است.

در بخشی از این کتاب آمده است: «مسلمان باید به‌گونه‌ای در چارچوب اصول و سنن فرهنگ دینی خودش زندگی کند که با شهامت و افتخار، بتواند امضای دین را پای همه رفتارش بگذارد و زندگیش برچسب اسلام داشته باشد و الگوی اسلامی را بر زندگی خویش در خانه و جامعه، سایه‌افکن سازد. آداب برخورد، دید ‌و‌ بازدید، رفت و آمدهای خانوادگی و دوستانه، نحوه گفتار و رفتار با اقشار مختلف، دوستی و حد و حدود آن، مراعات حقوق دیگران، ادب و سپاس و احترام، از جلوه‌های بارز اخلاق معاشرت است... شناخت حقوق افراد مقدمه‌ ایجاد معاشرت با دیگران است. شناخت و مراعات دو جانبه ‏حقوق متقابل میان افراد باعث تصحیح روابط و سالم‌سازی معاشرتها و کاهش اختلافها و ‏کدورتها می‌شود چرا که وضع رفتاری در جامعه‌ انسانی جز با مراعات دیگران و حقوق ‏آنها سامان نمی‌پذیرد.‏ ‏جامع‌ترین متن حدیثی که به بیان این حقوق و وظایف متقابل پرداخته است رساله ‏الحقوق از امام زین‌العابدین است که در کتابهای روایی چون تحف العقول و مکارم الاخلاق ‏آمده است».

رضا جاودان