آنها از چه چیز هراس دارند

سیاستِ سرکوب در چین

اقتصاد در حال رونق و شکوفایی و فضای سیاسی آرام است، با این حال رهبران چین نگران به نظر می آیند.

" نیروهایی که چین را به سمت همبستگی و فضای آزاد سوق می دهند امروز از هر زمان دیگری نیرومندتراست"، این گفته ی بیل کلینتون از رئیس جمهوران اسبق آمریکا در سال ۱۹۹۹ است. از آن زمان بدین سو، اگرچه چین ضرباتی را از بحران مالی آسیا متحمل شد اما مشغول به تجزیه و خرد نمودن شرکت های معظم دولتی و سوق دادن کشور به سمت پذیرش در سازمان جهانی تجارت بوده است. امروز اما آن نیروها به ظاهر ضعیف تر از سابق می باشند.

رشته ای از رویدادهای اخیر، از محکومیت های سنگین برای فعالان حقوق بشر تا رفتارِ لجاجت آمیز و غیر دیپلماتیک در مذاکرات تغییرات اقلیمی در کوپنهاگ که دسامبر گذشته در جریان بود، همگی پرسش هایی را در مورد رهبران چین پیش رو قرار داده است. آیا نگاهِ آنان به جهان خارج و ناسازگاری شان با آنچه در کشور رخ می دهد تغییری نموده-است؟ یا نیروهایی که توسط آقای کلینتون و دیگران شناسایی شده بود چندان به آن سمتی که مورد انتظار می بود رهنمون نشده است؟

سالهای نخستینِ پس از ۱۹۷۸ که چین آنرا "اصلاحات و درهای باز" نامیده بود با چرخه هایی از آزادسازی و سرکوبی قابل اشاره می باشند. نقاط چرخشِ میان این دو نیز معمولا با بحرانی سیاسی قابل نشانه گذاری اند: مخالفت هایی در خیابان ها، کشمکش و منازعاتی در رهبری، و یا هر دو.

امروز با این حال، تنها جنبش های اعتراضی بزرگ، مواردِ سرکوب شده ی اقلیت های قومی در سین کیانگ و تبت می باشند و شهرهای بزرگ چین به ندرت شاهد آشفتگی های سیاسی هستند. برای نمونه آقای لیو شیابو یک چهره ی دانشگاهی است که در ماه دسامبر به ۱۱ سال زندان محکوم گردید؛ اگرچه بحث های مخالفت جویانه ای که وی یک سال قبل پیرامون اعلامیه ی اصلاحات به جریان انداخته بود دیر زمانی است که فروکش نموده است. اما باز هم این محکومیت وضع شده برای وی سنگین ترین موردی است که برای یک فعال سیاسی به بهانه ی "انگیزش برای براندازی" (از زمانی که این امر در سال ۱۹۹۷ بعنوان جرم در قانون گنجانده شده) در نظر گرفته است.

مدت زمان زیادی است که چین از بحران جهانی اقتصادی جان سالم به در برده است تقریبا بدون اینکه هیچکدام از نگرانی هایی که پیرامون موج نارضایتی از سوی کارگران برکنارشده یا فارغ التحصیلان بیکارشده وجود داشت، صورت وقوع بیابد. سالی که پشت سر نهادیم چین توانست رشد نیرومند ۸.۷ درصدی را تجربه نماید و بسیاری پیش بینی می-نمایند که در سال ۲۰۱۰ نیز چنین روندی دنبال شود.

دگرگونی های گسترده ای در رهبری ارشد برای سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳، مشتمل بر جانشینی رئیس جمهور "هوجین تائو" و نخست-وزیر "وِن جیاباو" پیش رو وجود دارد. اما چنانچه کشاکش-هایی در حال شکل گیری باشد، نشانه های آن به دشواری قابل شناسایی می باشد. اخیرا یک کمپِین نامتعارف و سطح بالایی که توسط حزبی به رهبری شهرداری شهر چونگ چینگ، آقای "بو شیالی"، در مقابل جنایات سازمان یافته اعلام وجود نموده باعث تعجب همگان شده است. برخی گمان می نمایند که این جزیی از یک پیشنهادِ آقای بو که یکی از اعضای پولیتبورو (کمیته ی عالی سیاست گذاری در حزب کمونیست) است می باشد تا موجبات حمایت عمومی را برای ارتقای خویش به کمیته ی دائمیِ تام الاختیار در سال ۲۰۱۲ فراهم آورد. در این راستا، یک نظرسنجی اینترنتی که توسط یک وب سایت رسمی انجام شده بود، آقای بو را بعنوان "امیدبخش ترین صدای سال ۲۰۰۹" معرفی نموده است. اما آقای اندرو ناتان از دانشگاه کلمبیا در نیویورک این امر را بعنوان چالشی در برابر آقای "شی جین پینگ"، نائب رئیس جمهور فعلی، بعنوان محتمل ترین فرد مورد انتظار بعنوان رهبر آینده ی چین نمی-بیند.

علی رغم آنچه از این دست که در پشت پرده ی ثبات سیاسی و رشد اقتصادی در جریان است، معنادار و قابل اعتبارترین تعبیری که برای رویکردهای اخیر سختگیرانه و غیر قابل انعطاف حکومتی می توان بیان داشت این است که نیروهایی که امید می رفت تا رهبران چین را به سوی دادن آزادیهای بیشتر در داخل، و همکاری همدلانه تری با غرب رهنمون سازد بیش از سطح انتظار ضعیف می باشند. بعلاوه هیچ نشانی نیز مبنی بر اینکه نسل آتی رهبران پکن بخواهند تغییری در ماموریت خویش اعمال نمایند به چشم نمی خورد. همانطور که آقای "راسل لِی موسس"، تحلیل گر سیاسی در پکن، عنوان می-دارد: "اکنون مباحثات در حلقه های سیاست گذاریِ مرتبط با طرح ریزیِ اصلاحات این است که تا چه میزان می توانیم اقتدارگرا تر عمل نماییم، و نه اینکه چگونه می توانبه شیوه دموکراسی غربی خود را نزدیک ساخت!".

اگرچه محکومیت های اخیر برخی از فعالان عرصه ی اجتماعی و سیاسی سنگین بوده است، اما در مجموع این فعالان به ندرت در سالیان اخیر از محدوده های تعریف شده فراتر رفته اند. این بدان معناست که کمی فضای جولان برای آزاداندیشی افراد درنظر گرفته شده است اما معمولا برای آنانی که دورتر از این فضا بروند مجازات هایی مشخص تعریف شده است.

چندان محتمل نیست که در ماه های آتی شاهد تغییرات چندانی باشیم. علیرغم انعطاف پذیری بالایی که این کشور در مواجهه با بحران جهانی از خود نشان داد اما همچنان رهبران چین عصبی به نظر می رسند. آقای وِن پیش بینی می نماید که در سال ۲۰۱۰ شاهد پیچیدگی های حتی بیشتری هم در وضعیت داخلی و هم در عرصه ی بین المللی خواهیم بود. آقا زو یونگ کانگ از مقامات ارشد امنیتی پکن در گفتگویی که هفته ی پیش منتشر شد خاطر نشان کرده که "حفظِ ثباتِ امنیت داخلی همچنان امر دشواری خواهد بود".

برخی اقتصاددانان چینی بلند ابراز نگرانی نموده اند که مخارج هنگفت محرک ها تنها می تواند اندکی مهلت برای اقتصاد کشور به ارمغان بیاورد. حباب هایی که آنان از آن نگران-اند در بازار دارایی درحال شکل گیری اند، فشارهای تورمی در حال افزایش می باشد و اصلاحاتی که برای تقویت رشد پایدار (مشتمل بر تدابیری جهت رشد شهرنشینی) مورد نیاز ست به اندازه کافی سریع عملی نمی شود. گاه به گاه حتی بدترین کابوس ممکن برای دولت یعنی امکان رکود تورمی نیز مطرح می شود.

در صحنه ی بین الملل، رهبران چین در تلاش اند تا در قبال آنچه دگرگونی پرشتاب در توازن قدرت جهانی بنفع خود احساس می کنند بخوبی عمل نمایند. این منجر به رفتاری شده که به تعبیر آقای موسِس از "خرامیدن تا سکندری خوردن" را در بر بگیرد. آنان با نطق تند و خشمگینانه ای در ماه ژانویه به قراردادی به ارزش ۶.۴ میلیارد دلار برای فروش تسلیحات به تایوان واکنش نشان دادند. و اگرچه در مقابل ملی گرایی همه پسندی که در داخل وجود دارد مخالفتی را بروز نمی دهند اما نسبت به محدودیت های چین آگاه می باشند.

رهبران چین می توانند مطمئن باشند که گرفتاری های مخالفان داخلی و غرولندهایِ بازرگانان و تجار خارجی که از هر زمان دیگری (در اعتراض به موانعی که در چین وجود دارد) بالاتر رفته است، نمی تواند فاصله ی دنیا را با آنان زیاد کند. از ماهِ مِه، چین توسط مجموعه ای از رهبران خارجی مورد بازدید قرار خواهد گرفت تا از نمایشگاه جهانی شانگهای دیدن نمایند. یکی از نخستین های این رهبران، نیکولا سارکوزی رئیس جمهورِ فرانسه خواهد بود که اخیرا از جانب ملی گرایان چین بجهت موضع وی در قبال تبت انتقادهای شدیدی متوجه وی بوده است. چین این نمایشگاه را، همچون المپیک پکن در سال ۲۰۰۸، به عنوان شانسی برای به رخ کشیدن قدرت خود می-نگرد. اما همانطور که آقای کلینتون در سال ۱۹۹۹ در چین اشاره نمود: "دست دیگری را به سفتی فشردن در واقع خود می تواند نشانه ای از یک دست ضعیف باشد!".

منبع: اکونومیست

گروه ترجمه وتحلیل پیمانه