آشنایی با مفاهیم جدید

آقای کیم کره شمالی را به لباس های جدیدی می آراید

خبری چند وقت پیش همه را انگشت به دهان کرده بود، «ناآرامی در کره‌‌شمالی». با اینکه این ناآرامی‌ها ابدا با آنچه «مردمی» خوانده می‌شود، ارتباطی نداشتند و به سرعت فرونشانده شدند، اما دست‌کم نشان از یک «گسست» دارند؛ گسستی که علت آن باید ایجاد تغییراتی احتمالی در کره‌‌شمالی باشد.

این تغییرات چیستند؟ تاکنون شنیده‌ایم که کره‌‌شمالی در عرصه‌ اقتصاد روابط بسیار گسترده‌تری را پس از مرگ رهبر پیشین با چین برقرار کرده، مذاکرات پنهانی و غیرپنهانی خود با آمریکا بر سر تسلیحات اتمی را ادامه داده و پیشوای جوان نیز خودش را فرمانده‌ کل نیروهای مسلح نیز قرار داده است. مقاله‌ زیر مشاهداتی درباره‌ همین تغییرات را ارائه می‌دهد؛ تغییراتی که شاید بالاخره این نقطه‌ تاریک در نقشه‌ جهان را با حداقلی از سعادت و بهروزی مواجه سازد.

ناظران کره‌‌شمالی آشفته شده‌اند. پژوهشگرانی که عادت داشتند به اسناد بی‌معنایی درباره‌ خوداتکایی کره‌‌شمالی بپردازند، اکنون ناگهان با پرسش‌های جدیدی مواجه شده‌اند. آن زن باریک‌اندام جوانی که رهبر جدید کره‌‌شمالی، کیم جونگ اون را همراهی می‌کند، واقعا چه کسی است؟ چرا نمادهای آمریکایی همچون میکی ماوس، راکی بالبوا و فرانک سیناترا در کنسرت چند ماه گذشته‌ پیونگ‌یانگ حضور داشتند؟ آن ستاره‌های موسیقی پاپ با ویلن‌های الکتریک که برای کیم کوچک برنامه اجرا می‌کردند دیگر چه داستانی دارند؟

احتمالا ماجرای تغییرات گسترده در بالاترین سطوح نظامی کره‌‌شمالی و اخبار حاشیه‌ای مربوط به آن را هم شنیده‌اید. هنوز کسی نمی‌داند قضیه چیست و همه حدس و گمان می‌زنند. اما بهترین نتیجه‌گیری ممکن در این شرایط به ما خواهد گفت که آقای کیم، دست کم ظاهرا رژیم سرکوب‌گرش را نسبت به دوران پدرش به لباس‌های جدیدی می‌آراید.

هجدهم جولای بود که آقای کیم جوان خود را مارشال نیروهای مسلح کره‌‌شمالی با ۲/۱ میلیون نفر نیرو نامید! دو روز قبل از آن، ری یونگ هو، مارشال قبلی و رییس نیروهای مسلح پیشین از کار برکنار شده بود. دلیل این برکناری را بیماری آقای هو اعلام کرده بودند، اما متخصصان می‌گویند که دلیل اصلی احتمالا چیز دیگری است: آقای کیم جوان می‌خواهد اقتدار و مرجعیت خود را بر نیروهای مسلح به کرسی بنشاند و دیگر به ژنرال ۶۹ ساله‌ای که پدرش برگزیده بود، اتکا نکند.

این حرکت باعث شد که سربازان کره‌‌شمالی در خیابان‌های پیونگ‌یانگ رقص و پایکوبی برپا کنند (نگاهی به عکس بیندازید). این تغییر احتمالا معناهای ضمنی دیگری هم دارد: آقای کیم می‌خواهد سیاست «اول و آخر؛ ارتش» را کمی ملایم‌تر کند و از شدت آن بکاهد؛ سیاستی که سال‌ها کره‌‌شمالی بر آن اتکا کرده بود. یانگ سونگ تائک، عموی کیم جوان، به وی کمک کرده است تا حزب کارگران کره نقش ارتش را برعهده بگیرد و نفر حقوقی اول مملکت را شکل دهد. تا حالا، این گذار آنقدرها دچار مشکل نشده است، اما عدم قطعیت و ابهام آنقدرها در کره‌‌شمالی زیاد هست که ناظران بین‌المللی را از ناآرامی در این دولت دارای بمب اتمی هراسان سازد.

اما در کنار همه‌ این ابهام‌ها، یک چیز مثل روز روشن است: سبک زندگی جدید و شخصی آقای کیم جوان! به نظر نمی‌رسد کیم جوان بابت شایعاتی که پشت سر او و بانوی جوان و بلندقد همراهش شکل گرفته است، ناراحت باشد.

کیم برگِ جوانی‌اش را رو کرده است و حتی در سخنرانی اخیرش در جمع کودکان حزب گفته که این کودکان «گنجینه‌هایی هستند باارزش‌تر از صد میلیون تن طلا و نقره». (البته از یاد نبریم که میلیون‌ها خردسال کم‌شانس‌تر، وضعیت به مراتب بدتری از این کودکان حزب دارند). پدر آقای کیم اصولا سخنرانی عمومی نمی‌کرد و چیزی به عوام مردم نمی‌گفت؛ چه برسد به اینکه بخشی از زندگی خصوصی خود را در پیشگاه عموم آشکار سازد!

با این حال، تغییرات تاکنون بیشتر تجملی بوده است. هیچ نشانه‌ای از بهبود شرایط شهروندان سرکوب‌شده‌ کره‌‌شمالی وجود ندارد. رسانه‌های دولتی هنوز به رییس‌جمهور کره‌ جنوبی، لی میونگ‌‌‌باک ناسزا می‌دهند و او را لعن و نفرین می‌کنند. بله، رژیم چیزهای بی‌اهمیتی از فرهنگ آمریکایی را کشف کرده است، اما هنوز به طرز خطرناکی پارانویید است.

جان دلوری از دانشگاه یونسئی در سئول اعتقاد دارد که آقای کیم می‌تواند «اولویت کشورش را از سوی امنیت به سوی رونق اقتصادی حرکت دهد». وی خاطرنشان می‌کند که تجارت رو به رشد این کشور با چین و نیز ورود پنهانی و مخفیانه‌ فیلم‌های خارجی به کره‌‌شمالی باعث شده است که مردم این کشور با مفاهیم غربی آشنا شوند. با این حال، نباید تصور کرد می‌توان با چیزهایی مثل می‌کی‌ماوس و سیناترا برای ملتی که از همه‌چیز محروم است، کار خیلی خاصی انجام داد.

مترجم: امین گنجی

منبع: اکونومیست