دستاوردهای یاد مرگ

امام صادق (علیه‎السلام) ضمن روایتی، دستاوردهای یاد مرگ را بیان می‎فرماید که:
یاد مرگ، شهوات نفس را بمیراند و ریشه‎های غفلت را بخشکاند و باور قلب را به وعده‎های خداوند قوی و …

امام صادق (علیه‎السلام) ضمن روایتی، دستاوردهای یاد مرگ را بیان می‎فرماید که:

یاد مرگ، شهوات نفس را بمیراند و ریشه‎های غفلت را بخشکاند و باور قلب را به وعده‎های خداوند قوی و طبع انسان را لطیف کند و نشانه‎های هوی و هوس را می‎شکند و آتش حرص و طمع را خاموش کند و دنیا را (نزد بنده) حقیر نماید.

و این است معنای فرمایش رسول خدا(صلی الله علیه و آله) که فرمود: ساعتی تفکر، از عبادت یک سال بهتر است .

چرا که یاد مرگ، طناب‎های خمیه(زندگی) دنیا را باز می‎کند و آن را به آخرت پیوند دهد و هر کس با چنین توصیفی به یاد مرگ باشد، به نزول رحمت شک نکند و کسی که از مرگ و بیچارگی و ناتوانی خود در برابر آن و اقامت طولانی‎اش در قبر و سرگردانی‎اش در قیامت عبرت نگیرد خیری در او نیست .

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: بسیار به یاد "هادم اللّذّات" (در هم کوبنده خوشی‎ها) باشید.

گفتند: آن چیست ای رسول خدا ؟

فرمود: مرگ است.

هیچ بنده‎ای مرگ را به صورت حقیقی، در راحتی و آسایش یاد نکند، مگر آن که دنیا بر او تنگ شود و در شدت و سختی به یاد نیاورد، مگر آن که دنیا بر او فراخ و راحت شود(طعم خوشی‎های دنیوی و دل تنگی‎ها و ناکامی‎ها را از یاد می‎برد).

مرگ، نخستین منزل از منازل آخرت و آخرین منزل از منازل دنیاست .

پس، خوشا به حال آن کسی که به هنگام سکونت در نخستین منزل آخرت، وی را گرامی دارند، و خوشا به حال آن کسی که در آخرین منزل دنیا به نیکی (و از سوی مؤمنان) مشایعت شود.

مرگ، نزدیک‎ترین چیز به انسان است، ولی انسان آن را دورترین می‎پندارد. پس چه قدر آدمی بر نفس خویش جری شده، در حالی که ضعیف و ناتوان است .

مرگ، وسیله نجات مخلصان و هلاکت مجرمان است، و از این رو است که بعضی به دیدارش مشتاقند و گروهی آن را خوش ندارند.

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: آن کسی که لقای خداوند را دوست بدارد، خدای متعال نیز دیدار او را دوست دارد و آن کس که دیدار او را ناخوش بدارد، خداوند نیز دیدارش را ناخوش دارد.(۱)

پی نوشت:

۱- قال الصّادق علیه السّلام :

«ذکر الموت یمیت الشّهوات فی النّفس، و یقطع منابت الغفلهٔ، و یقوّی القلب بمواعد الله، و یرقّ الطّبع و یکسر اعلام الهوی، و یطفی نار الحرص و یحقّر الدّنیا.

و هو معنی ما قال النّبیّ صلّی اللّه علیه و آله: فکر ساعهٔ خیر من عبادهٔ سنهٔ، و ذلک عند ما یحلّ اطناب خیام الدّنیا و یشدّها فی الاخرهٔ، ولا یشکّ بنزول الرّحمهٔ عند ذکر الموت بهذه الصّفهٔ .

و من لا یعتبر بالموت و قلّهٔ حیلته و کثرهٔ عجزه و طول مقامه فی القبر و تحیّره فی القیامهٔ، فلاخیر فیه .

قال النّبیّ صلّی الله علیه و آله: اکثروا ذکر هادم اللّذّات .

قیل: و ما هو یا رسول الله ؟

فقال صلّی الله علیه و آله: الموت .

ما ذکره عبد علی الحقیقهٔ فی سعهٔ الاّ ضاقت علیه الدّنیا، ولا فی شدّهٔ الاّ اتّسعت علیه .

والموت اوّل منزل من منازل الاخرهٔ، و آخر منزل من منازل الدّنیا. فطوبی لمن اکرم عند النّزول باوّلها، و طوبی لمن احسن مشایعته فی آخرها.

والموت اقرب الاشیاء من ولد آدم و هو یعدّه ابعد، فما اجراء الانسان علی نفسه، و ما اضعفه من خلق .

و فی الموت نجاهٔ المخلصین و هلاک المجرمین، و لذلک اشتاق من اشتاق الموت و کره من کره .

قال النّبیّ صلّی الله علیه و آله: من احبّ لقاء الله احبّ الله لقاءه، و من کره لقاء الله کره الله لقاءه .

برگرفته از مصباح الشریعه، باب هشتاد و سوم، یاد مرگ .

تنظیم تبیان، گروه دین و اندیشه تبیان: مهری هدهدی