به توپ بستن مجلس شورای ملی

روز دوم تیر ۱۲۸۷ ساختمان مجلس شورای ملی توسط قزاقان مسلح روس با توپخانه هدف حمله قرار گرفت و آسیب دید این حادثه در دومین سال سلطنت محمدعلی شاه قاجار و در شرایطی كه مجلس شورای ملی اولین دوره تجربه قانونگذاری را پشت سر می گذاشت , اتفاق افتاد

روز دوم تیر ۱۲۸۷ ساختمان مجلس شورای ملی توسط قزاقان مسلح روس با توپخانه هدف حمله قرار گرفت و آسیب دید. این حادثه در دومین سال سلطنت محمدعلی شاه قاجار و در شرایطی كه مجلس شورای ملی اولین دوره تجربه قانونگذاری را پشت سر می‌گذاشت‌، اتفاق افتاد.

حادثه به توپ بستن مجلس كه از خشن‌ترین مقاطع حوادث عصر مشروطه بود، نقطه اوج خصومت نظام استبدادی قاجار با مردم بود. این حادثه در دومین هفته رئیس الوزرائی میرزا احمدخان مشیرالسلطنه و در شرایطی كه محمدعلی شاه با راهنمایی نظامیان روس نقاط مختلف تهران را به ستاد عملیاتی خود علیه مشروطه خواهان تبدیل كرده بود، رخ داد.

محمدعلی شاه كه از زمان مرگ پدرش (مظفرالدین شاه‌) مایل به هیچگونه سازش و مماشات بارهبران نهضت مشروطه نبود، عملاً روبروی مردم‌، مشروطه خواهان و نمایندگان مجلس قرار گرفت‌. او پس از ۲ سال مقاومت در برابر مشروطه‌، سرانجام در خرداد ۱۲۸۷ برنامه خود را برای سركوب مشروطه‌خواهان به اجرا درآورد. وی یكی از درباریان ـ مشیرالسلطنه ـ را كه كاملاً مطیعش بود به صدراعظمی برگزید. مقام وزارت جنگ را نیز به میرزاحسین پاشاخان امیربهادر سپرد و لیاخوف ـ سردار روسی ـ را به فرمانداری نظامی تهران منصوب كرد. با این انتصاب در اولین روزهای تابستان ۱۲۸۷، نقاط حساس تهران به تصرف نظامیان قزاق تحت فرماندهی افسران روسی درآمد. اطراف میدان بهارستان و مدرسه سپهسالار محاصره شد و توپخانه و سواره‌نظام در مقابل مجلس مستقر شدند. تمام روزنامه‌ها توقیف شدند و جنگ بین قوای قزاق و مشروطه خواهان آغاز شد. روز دوم تیر ۱۲۸۷ كه ساختمان مجلس به توپ بسته شد، اوج جنگ بود. این جنگ كه در ساعات ظهر فروكش كرد، ۳۰۰ كشته و ۵۰۰ زخمی به جای گذاشت. بسیاری از بازداشت شدگان در باغشاه تهران به زنجیر كشیده شدند وتعدادی از وعاظ، روزنامه‌نگاران‌، نمایندگان مجلس و سیاسیون به قتل رسیدند و تعدادی از آنان نیز به سفارتخانه‌های خارجی پناهنده شدند. حادثه دوم تیر سبب انحلال مجلس اول و به هم ریختن اوضاع تهران شد، ولی قیام هایی در تبریز، گیلان‌، اصفهان‌، مشهد و نقاط دیگر رخ داد. با این همه‌، استبداد صغیر دوامی نداشت و در كمتر از یكسال عمر حكومت محمدعلی شاه قاجار به پایان رسید. روز ۲۵ تیر ۱۲۸۸ تهران به تصرف مخالفان محمدعلی شاه درآمد و در پی این واقعه شاه به اتفاق اعضای خانواده و صدها قزاق مسلح به باغ سفارت روسیه در زرگنده پناهنده شد وشورای ۲۲ نفره‌ای كه بعدها تشكیل شد، محمدعلی شاه را از سلطنت خلع كرد.