چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
عدم بهانه جویی و انعطاف بیشتر
به نظر میرسد تحولاتی تازه درباره برنامه هستهای ایران در راه است اما آیا توافق بر سر حل بحران هستهای هم نزدیك شده است؟ به عقیده دیپلماتهای نزدیك به مذاكرات دو روز گذشته در مادرید شواهد از چنین چیزی حكایت دارد.
علی لاریجانی و خاویر سولانا در مذاكرات كاخ <لاكینتا>، گفتهاند كه توافق میتواند بسیار سریع صورت بگیرد و مذاكرات جامع و سازنده میان ایران و اتحادیه اروپا آغاز شود، اما به <گفته> لاریجانی، اگر طرف مقابل <بهانهجویی> نكند و به <عقیده> سولانا <ایران انعطاف بیشتری نشان دهد.> اما اینكه چگونه میتوان بر اختلاف میان این <گفته> و آن <عقیده> فائق شد، موضوعی است كه سولانا و لاریجانی در مادرید بر سر آن بحث كردند تا با <عدم بهانهجویی و انعطاف بیشتر> توافق به دست آید اما آیا توافق بر سر حل بحران هستهای ایران نزدیك شده است؟<هراكلیت> اندیشمند یونان باستان، حیات اجتماعی را عرصه منازعهای دائمی میدانست كه در آن جنگ از درون صلح و صلح از درون جنگ متولد میشود. از همین رو، پسندیده است كه كارگزاران جمهوری اسلامی هم در بزنگاه مهمترین چالش سیاست خارجی راه مذاكره و منطق دیپلماسی را برگزیدند و برای عبور از گرداب پرونده هستهای خود نه به توصیههای طالبان تقابل و نزاع اعتنا كردند و نه دست تقدیر به چنگ حوادث زمانه زدند بلكه راه سومی را انتخاب كردند كه پایان آن میتواند صلح و آرامش را برقرار كند.
بدینترتیب، اكنون در پایان چهارمین ضربالاجل (یك بیانیه و ۳ قطعنامه) شورای امنیت سازمان ملل، اگر مناقشه هستهای ایران خاتمه نیافته حداقل در فضای سیاسی ایران، از نظامیان تا دیپلماتها، از روشنفكران تا فعالان حزبی و از نمایندگان مردم در مجلس تا منصوبان حكومت، بر مزیت و فایده سیاست اخیر تهران یعنی <مذاكره به جای مناقشه> صحه میگذارند. اكنون نمیتوان آسوده خاطر بود كه بدون سیاست <مذاكره> حاصل كار، جز این نباشد.
یادمان نرفته كه چند سال پیش آن هنگام كه قرار بود ایران پروتكل الحاقی معاهده انپیتی را امضا كند، چه رویكردهای تند و توفانی وزیدن گرفت اما آرامآرام ایران هم پروتكل را پذیرفت و هم پروژه غنیسازی را پیش برد. آنچه در این بین اهمیت افزونتر یافت، نشستن عملگرایی منفعتمحور به جایآرمانگرایی ایدئولوژیك بود؛ نه ایران از منافع خود عقب نشست نه غرب بر ایران چیره شد. آنچه رخ داد، سیاست روشن <مذاكره> بود.اكنون نشستن لاریجانی پشت میز مذاكره بیهیچ تردید و پردهپوشی به انزوا كشاندن نگرشهای تند و افراطی و روی آوردن جاگیریهای متعارف در صحنه سیاسی است. این پسندیده است كه دیپلماتهای ایرانی پیش از آنكه مشكل هستهای را به بحران تبدیل كنند از سر ابتكار و خلاقیت به همسخنی و همدلی با عرف جاری جهان روی خوش نشان دهند.
با <مذاكره> مخاطره اتمی ایران اگر به پایان هم نرسد، لااقل میتواند به تعویق بیفتد. اگر همین سیری كه دیپلماتایرانی- لاریجانی- پیش گرفته، خوب و كارآمد و بهموقع و بر مدار منافع ملی اجرا شود، پرونده هستهای ایران وارد مسیر غیرقابل برگشتی از شفافیت و اعتمادسازی خواهد شد كه حاصل آن، آتش نزاعها را به منطق مذاكره و مصلحتتبدیل میكند. بدین قرار اگر مذاكره و گفتوگوی دیروز فقط یك سنت و آییندیپلماتها بود، امروز در ماجرای هستهای شأن یك تصمیم و راهبرد ملی را یافته و محور و مبنای مواجهه جدید جمهوری اسلامی با جهان غرب شده است. اگر انتخاب راه مذاكره و منطق دیپلماسی را ناشی از جبر محیط منطقه هم بدانیم یا بازتاب شرایط داخلی، اقتضای سرشت سیاسی نظامی است كه در بزنگاه حوادث و بحرانها، منافع و مصلحت ملی را بر هر چیز دیگر مقدم شمرده است.
جیمز روزنا كه امروز یكی از مهمترین نظریهپردازان سیاست خارجی محسوب میشود، درباره واقعیتهای بینالمللی جمله معروفی دارد. او میگوید: <در عصر جدید واقعیت امری در حال سیلان و دگرگونی است.> در جهان متلاطم امروز میتوان در قبال مسائل مهم، یك موضع تكراری تكمحصولی اتخاذ كرد و صرفا به بازگویی مكرر آن پرداخت، اما در نظر نگرفتن تغییر و تحول در جهان امروز، سیاست خارجی را در بنبست و انفعال قرار خواهد داد. پذیرش بیقید و شرط هر خواستهای نشانگر ضعف خواهد بود اما انعطافناپذیری و رفتار صخرهای نیز نماد عدم درك واقعیتهای جهان پرتلاطم امروز است. كوتاه آنكه امروز نمیتوان یك نسخه روشن در سیاست خارجی پیچید اما میتوان گفت انعطافناپذیری در هر مذاكرهای منافع بازیگران مهم را پایمال خواهد كرد. پس با انعطاف منطقی، شجاعانه و هوشمندانه، زمینه را برای تداوم برنامههای هستهای صلحآمیز فراهم نماییم.
جواد دلیری
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
روز معلم معلمان ایران بابک زنجانی مجلس مجلس شورای اسلامی خلیج فارس دولت دولت سیزدهم حجاب رهبر انقلاب شورای نگهبان
شهرداری تهران تهران سلامت هواشناسی پلیس سیل آموزش و پرورش قوه قضاییه فضای مجازی دستگیری شورای شهر تهران سازمان هواشناسی
قیمت دلار خودرو قیمت خودرو بانک مرکزی دلار ایران خودرو سایپا چین بازار خودرو قیمت طلا تورم مالیات
مسعود اسکویی تلویزیون سریال سینما موسیقی سعید آقاخانی سینمای ایران فیلم دفاع مقدس تئاتر نون خ رسانه ملی
رژیم صهیونیستی اسرائیل آمریکا غزه فلسطین جنگ غزه حماس نوار غزه روسیه عربستان نتانیاهو اوکراین
فوتبال استقلال پرسپولیس رئال مادرید بایرن مونیخ سپاهان تراکتور لیگ قهرمانان اروپا باشگاه استقلال تیم ملی فوتسال ایران فوتسال بازی
وزیر ارتباطات تبلیغات اپل ناسا گوگل نخبگان ویروس آیفون ماه نمایشگاه خودرو
خواب بارندگی دیابت کاهش وزن ویتامین قهوه مسمومیت چاقی داروخانه بارداری