ساتنا چیست؟

با وجود افزایش نرخ کارمزدهای خدمات بانکی، هنوز مشتریان بانک‌ها ترجیح می‌دهند از خدمات حضوری در شعبه (سنتی) استفاده کنند.
بر اساس بخشنامه مهر ماه امسال بانک مرکزی، کارمزد خدمات …

با وجود افزایش نرخ کارمزدهای خدمات بانکی، هنوز مشتریان بانک‌ها ترجیح می‌دهند از خدمات حضوری در شعبه (سنتی) استفاده کنند.

بر اساس بخشنامه مهر ماه امسال بانک مرکزی، کارمزد خدمات بانکی با هدف فرهنگ‌سازی در بین مردم افزایش یافت تا مردم به جای استفاده از خدمات در داخل شعبه، از ابزارهای بانکداری الکترونیک استفاده کنند تا به این ترتیب استفاده از بانکداری الکترونیک در بین مردم گسترش یابد. یکی از این ابزارها، سامانه سانتا (سامانه الکترونیکی تسویه ناخالص آنی است که از آذر ماه ۱۳۸۵ به منظور پوشش انتقالات بین بانکی الکترونیک راه‌اندازی شده و از شهریور ۱۳۸۶ تبادلات مشتریان بانکی به یکدیگر را نیز به انجام می‌رساند. مشتریان بانکی می‌توانند با استفاده از امکانات ساتنا بدون محدودیت مبلغ و بدون پرداخت کارمزد وجه را از یک حساب در یک بانک به حسابی دیگر در بانکی دیگر منتقل کنند.

وجوه حواله شده ساتنا حداکثر تا پایان وقت اداری درخواست حواله به حساب مقصد واریز می‌شود و جایگزینی برای انواع چک‌های رمز‌دار بین بانکی و اسکناس و چک‌های مسافرتی است.

با وجود اعلام و تشویق بانک مرکزی به استفاده مردم از سیستم ساتنا، آمار روزانه بانک‌ها نشان‌دهنده ادامه روند سنتی ارائه خدمات به مشتریان است.

آمار روزانه استفاده مردم از خدمات ساتنا در هفته گذشته در ۱۸ بانک و موسسه کشور فقط ۸هزار و ۸۳۲بار است. به این معنا که هنوز مشتریان بانک‌ها ترجیح می‌دهند کارمزدهای بالای خدمات بانکی را بپردازند.

یکی از مهم‌ترین دلایل این مساله به گفته مهران شریفی، مدیر اداره کل نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، آماده نبودن نرم‌افزارهای برخی شعب بانک‌ها است. بنابراین، این امر باعث شده مشتریان این شعب مجبور به پرداخت کارمزدهای مصوب باشند. اما به گفته شریفی تا پایان هفته جاری، اکثر شعب بانک‌ها به سامانه ساتنا متصل می‌شوند. وی معتقد است: برخی مشکلات مطرح شده از سوی مشتریان بانک‌ها مبنی بر آنی نبودن ساتنا مربوط به خود بانک‌ها است و نه سامانه ساتنا. این در حالی است که برخی مشتریان با انتقاد از افزایش یکباره نرخ کارمزدها، از عملکرد سامانه یا به گفته مدیرکل اداره نظام‌های پرداخت، از عملکرد شعب ناراضی‌اند. یکی از مشتریان بانکی با انتقاد از اینکه چرا یکباره برخی از کارمزدها تا هفت برابر افزایش پیدا کرده‌اند، از وجود سیستمی به نام ساتنا اظهار بی‌اطلاعی کرد.

حتی در پی مراجعه وی به شعبه بانک و درخواستش به منظور کسب اطلاع از سیستم ساتنا، یکی از کارمندان بانک نیز از چگونگی کار سامانه ساتنا اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت این سیستم هنوز در شعبه‌‌شان راه‌اندازی نشده است. جدا از همه کاستی‌های فوق، برخی عملکرد شعب بانک‌ها که در آمار عملکرد روزانه ساتنا در سایت بانک مرکزی منعکس می‌شود نیز حاکی از وجود مشکلاتی به عنوان نمونه بانکی باحدود سه ‌هزار شعبه در سطح کشور دارای آمار عملکرد ساتنا به میزان صفر و یا ۴۱ بار در برخی روزها است.تقریبا آمار فوق در مورد اکثر بانک‌ها صادق است و سامانه تسویه ناخالص آنی برای بسیاری از مشتریان بانک‌ها به معنای سامانه تسویه ناخالص آنی است که حتی به گفته یکی از این مشتریان آنی بودن در نظام بانکی به معنای سه‌روزه بودن تسویه است

محسن پورشعبان