مطالعه عوامل و اثرات متقابل منابع صدا و عایق سازی یا ایزولاسیون صدای نیروگاه گازی شیراز

به منظور شناسایی محیط اكوستیكی در اطراف نیروگاه گازی شیراز, منطقه ای به شعاع تقریبی یك كیلومتر در اطراف نیروگاه در نظر گرفته شده و پس از نقشه برداری و تهیه نقشه های منطقه, تعداد بیش از نهصد نقطه جهت انجام اندازه گیری های صوتی در درون این محدوده مشخص شد

بررسی معضل آلودگی صوتی در محدوده مسكونی اطراف و همچنین داخل نیروگاه گازی شیراز هدف اولیه در این پروژه بوده و یافتن راهكارهای مهار آن مقصود غایی است. نخستین گام، تهیه اطلاعات لازم از منطقه از نظر اكوستیكی (اندازه‌گیری صوتی) و هندسی (نقشه‌برداری) است و سپس، پردازش اطلاعات به وسیله كامپیوتر، آماده‌سازی میدان صوتی نیروگاه، تعیین منابع اصلی صوت و مشخص كردن توان اكوستیكی این منابع به عنوان گامهای بعدی هستند. بكارگیری كامپیوتر به عنوان یك پیش‌بینی‌كننده نحوه گسترش امواج صوتی نیازمند مطالعات وسیع و تهیه نرم‌افزار خاص آن است كه پس از آن شبیه‌سازی میدان صوتی نیروگاه انجام شده و با میدان به دست آمده از نتایج تجربی مقایسه شده است. نتیجه حاصله مطلوب بوده و از این روش برای مشخص كردن میزان كارآیی ایزولاسیون‌های گوناگون در محیط نیروگاه گازی شیراز استفاده شده و در نهایت طرح مناسب از نظر بازدهی برگزیده شده است.

● فهرست علائم:

Ae مساحت المان پس از طی مسافت X

Ee انرژی منتقله توسط المان

Es انرژی منتشره توسط منبع صوت

Io شدت انرژی صوتی در آستانه شنوایی

In شدت انرژی صوتی در نقطه nام

Ie شدت انرژی پرتو صوتی

Ko ضریب تصحیح جهت تبدیل SIL به SPL

m ضریب جذب انرژی صوتی توسط هوا

Nb تعداد موانعی كه مورد اصابت پرتو صوتی قرار گرفته است

Nr تعداد پرتوهای صوتی منتشره توسط منبع صوت

SIL تراز شدت انرژی صوت

(Sound Intensity Level)

SPL تراز فشار صوت

(Sound Pressure Level)

SWL تراز توان صوت

(Sound Power Level)

X مسافت طی شده توسط المان تا لحظه برخورد با مانع

ضریب جذب انرژی صوتی

ضریب عبوردهی انرژی صوتی

۱- مقدمه

خصوصیاتی كه باید در فرآیند انتشار امواج صوتی در نیروگاه گازی شیراز در نظر گرفته شوند به قدری زیاد و پیچیده هستند كه به دست آوردن پاسخ دقیق مساله را اگر غیرممكن نسازند بسیار مشكل خواهند كرد. به علت ازدیاد عواملی كه برای تعریف واقعی محیط اطراف لازم است تنها به دست آوردن یك تقریب از چگونگی انتشار امواج صوتی ممكن است. به هر حال با وجود پیشرفتهایی كه در زمینه علوم كامپیوتر حاصل شده است به دست آوردن تقریب دقیقتری به وسیله اكوستیك هندسی (Geometical Acoustics) امكان‌پذیر شده است. اگر چه این روش همراه با محدودیتهایی است اما همواره كمك بزرگی برای مشخص كردن نحوه انتشار صوت در چنین محیط‌هایی است.

كاهش میزان آلودگی صوتی ناشی از یك سیستم آلاینده مستلزم این است كه ابتدا منابع این آلودگی در سیستم مشخص شده و سپس در جهت رفع آن اقدام كنیم. تعیین توان منتشره از یك منبع صوتی از جمله مسائلی است كه در حالتهای گوناگون و با روشهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. به جهت محدودیتهایی كه در نیروگاه گازی شیراز وجود دارد روش Two Surface Method مورد استفاده قرار گرفته و توان صوتی هر یك از منابع صوت در محیط نیروگاه گازی شیراز مشخص شده است.

از جمله روشهای جلوگیری از گسترش آلودگی صوتی در صنایع بزرگ، بكارگیری موانع اكوستیكی (Acoustic Barrict) است. مقدار كاهش تراز فشار صوت در هنگام استفاده از این دیواره‌ها بستگی به پارامترهای بسیاری دارد كه مهمترین آنها پراش صوت (Soun Diffraction) است. روشهایی كه برای بررسی پدیده پراش صوت پیشنهاد شده است از طرفی بعضاً بسیار پیچیده بوده و محاسبات بسیار زیادی را شامل می‌شوند و از طرف دیگر دقت مورد نیاز در رابطه با میدان صوتی محیط‌های صنعتی را می‌توان از طریق معادلات ساده‌تری كه ارائه شده است به دست آورد. در این معادلات اختلاف فاز بین مسیرهای مختلف پراش در نظر گرفته نشده و فرض بر این است كه تمام امواج همفاز هستند.

۲ـ میدان صوتی در نیروگاه گازی شیراز

به منظور شناسایی محیط اكوستیكی در اطراف نیروگاه گازی شیراز، منطقه‌ای به شعاع تقریبی یك كیلومتر در اطراف نیروگاه در نظر گرفته شده و پس از نقشه‌برداری و تهیه نقشه‌های منطقه، تعداد بیش از نهصد نقطه جهت انجام اندازه‌گیری‌های صوتی در درون این محدوده مشخص شد. طبیعتاً تعداد نقاط اندازه‌گیری در داخل نیروگاه و در مجاورت واحدهای گازی بیشتر بوده و دقت مضاعفی را در امر اندازه‌گیری می‌طلبد. این موضوع به این دلیل است كه نوسان میدان تراز فشار صوت در نزدیكی منابع اصلی بیشتر بوده و به منظور تعیین دقیقتر میدان صوتی باید كه اندازه‌گیری‌های بیشتری نیز در این محدوده انجام شود. لذا هر چه فاصله از منابع اصلی صوت در نیروگاه بیشتر می‌شود نقاط اندازه‌گیری نیز از یكدیگر دورتر شده و فاصله بین نقاط بیشتر می شود.

اندازه‌گیری در این محدوده در ساعات نیمه شب و هنگام به حداقل رسیدن تردد در معابر اطراف انجام شده و بدینوسیله تا حد امكان تاثیر منابع صوتی ناشی از وسایل حمل و نقل به كمترین میزان تقلیل پیدا كرده است. لذا مقادیر به دست آمده به میزان قابل قبولی تنها ناشی از منابع صوت داخل نیروگاه است. اطلاعات به دست آمده به وسیله كامپیوتر مورد پردازش قرار گرفته و با اطلاعات اولیه نقشه‌برداری منطبق شده و در نهایت از تركیب آنها نقشه میدان صوتی نیروگاه گازی شیراز تهیه شده است. در این نقشه محل نیروگاه و واحدهای آن مشخص بوه و میزان تراز فشار صوت در هر نقطه‌ای به وسیله محاسبات و پردازشهای بعمل آمده تعیین شده است.

نقشه میدان صوتی نیروگاه گازی شیراز مبین این واقعیت است كه این واحد تولیدی به شدت آلوده بوده و اثرات زیست‌محیطی بسیار نامطلوبی بر منطقه اطراف خود دارد.

---