ایران اسلامی یا اسلام ایرانی

شما چه فکر می کنید ایران اسلامی درست است یا اسلام ایرانی رویکرد این نوشتار تاریخی نیست و تقدم و تاخر پیدایش ایران و ظهور اسلام , روابط و خدمات متقابل هر یک و سیر تاریخی آن را بررسی نمی کند بلکه سعی دارد محدودیت ها و واقعیت های یک نظام سیاسی مشخص به نام ج ا ایران را در جهان معاصر با مردمانی که در سرزمین واحدی زندگی می کنند و همانند هر ملتی که در تراز ایرانیان قرار دارند به اهداف مشترکی باید بیاندیشند و منافع ملی خاصی هم باید داشته باشند مورد توجه قرار دهد

«هر گاه عظمت دریا را می بینی

به رودهایی که آن را پر می کنند بیاندیش

و آنگاه دریای اندیشه ات را از افکار ناب دیگران لبریز کن»

شما چه فکر می کنید؟ ایران اسلامی درست است یا اسلام ایرانی؟رویکرد این نوشتار تاریخی نیست و تقدم و تاخر پیدایش ایران و ظهور اسلام ، روابط و خدمات متقابل هر یک و سیر تاریخی آن را بررسی نمی کند بلکه سعی دارد محدودیت ها و واقعیت های یک نظام سیاسی مشخص به نام ج.ا.ایران را در جهان معاصر با مردمانی که در سرزمین واحدی زندگی می کنند و همانند هر ملتی که در تراز ایرانیان قرار دارند به اهداف مشترکی باید بیاندیشند و منافع ملی خاصی هم باید داشته باشند مورد توجه قرار دهد. به نظر نویسنده دو مفهوم کلی اسلام و ایران دو دایره مساوی و یا کاملاً بی ارتباط با هم نیستند و رابطه بزرگی و کوچکی این دو دایره عموم و خصوص مطلق نیست به گونه ای که یکی به طور کامل در دیگری قرار گیرد.وقتی می گوییم رابطه مسلمان و ایرانی عموم و خصوص من وجه هست یعنی این که نسبیت وجود دارد ولی آنچه که فراتر از این رابطه های منطقی باید مدنظر قرار دهیم چند واقعیت عمده است:اول این که قرائت های اسلامی در جامعه ما متعددند و منافع ملی را تحت الشعاع خود قرار می دهند.

دوم این که مفهوم ایران و ایرانی با همه قومیت های آن تعریف واحدی دارد و با منافع ملی سازگارتر است.و سوم این که سخن از هویت ترکیبی ایرانیان با دو مولفه فرهنگ ایرانی و فرهنگ دینی و رابطه هرکدام با منافع ملی به محاسبات دقیق و بازمهندسی نیاز دارد.آیات ۱۹۸ و ۱۹۹ سوره شعرا و سخن امام جعفر صادق(ع) درباره آن که فرمودند:اگر قرآن بر عجم نازل شده بود ، عرب به آن ایمان نمی آورد ولی قرآن بر عرب نازل شد و عجم به آن ایمان آورد و این برای عجم فضیلتی است.موید این مطلب است که پذیرش اسلام از سوی ایرانیان نشانه بزرگی و بالندگی جامعه ایرانی است و نه ترک هویت و تمدن ایرانی.برقراری رابطه ای که این دو را به اهداف جهانی هر کدام برساند از وظایف سیاستمداران است.جهان گرایی اسلامی وعده خداوند است ولی مسلمانان نگاه های متفاوتی به آن دارند.آنچه که مسلمانان برسر آن اتفاق نظر دارند نمادهای مشترکی همچون کتاب خدا و پیامبر و آیین های مذهبی است.

و براین اساس ، پیمان نامه های فردی و اجتماعی نانوشته ای بین مسلمانان وجود دارد که به آنان هویت جهانی می دهد.این هویت جهانی ، در صورت همگرایی بیشتر سازمان های مردم نهاد محلی و سازمان های بین المللی غیردولتی می تواند سرنوشت تاریخ را بسازد.آنچه که ما ایرانیان در این حرکت بسوی آینده به آن نیاز داریم بیش از هر چیز بازمهندسی هویت ملی است.پیش از اسلام ایرانی ها سعی داشته اند تا یک تناسب منطقی بین هویت دینی و ملی خود بوجود آورند ، به گونه ای که آیین مزدک و نژاد آریایی برابر با هم درنظر گرفته می شدند.

چرا شیعه و ایرانی بودن نتوانند رابطه این همانی با یکدیگر داشته باشند.مدل واتیکان در دنیای مسیحیت بی ارتباط با این نوشتار نیست.شیعه با این که در نقاط مختلف آسیا ، آفریقا ، اروپا ، آمریکا و البته بیشتر در جغرافیای خاورمیانه دیده می شود اما فقط در ساختار نظام سیاسی ایران است که تعریف شده و دارای جایگاه حکومتی است.حکومت شیعه در ایران یک واقعیت است و می تواند رهبری معنوی شیعیان را در افق برنامه ریزی های بلندمدت کاملاً در پی داشته باشد.اما این همانند هر پدیده سیاسی دیگری می تواند هم فرصت باشد و هم تهدید.از این رو ، با کمک محاسبات دقیق نباید اجازه داد بر جنبه های تهدیدزایی آن که فراوان نیز هستند افزوده شود.

طرح مکتب ایرانی در این چند ماه اخیر بدون محاسبات دقیق ملی از سوی سیاستمداران کشورمان صورت گرفته است.مگر می شوداسلامیت و ایرانیت را در شرایط موجود دو دایره مساوی در نظر گرفت.شیعه به عنوان بخشی از اسلام و ایرانی بودن به این رابطه نزدیک تر هستند.افزایش جایگاه معنوی کشورمان در بین شیعیان جهان با استفاده از تمامی اقدامات ممکن فرهنگی راهبرد خوبی برای رسیدن به این هدف در آینده بلندمدت به نظر می رسد.البته نویسنده درباره شهروندان اهل سنت و حتی قومیت های ایرانی که همواره در برهه های حساس تاریخی در راه مام وطن جانفشانی کرده اند و بیشتر در نواحی مرزی کشورمان زندگی می کنند معتقد است ایشان در ساختارهای محلی و بومی باید به نقش های بزرگ تری دست یابند.

همانگونه که افزایش برد منافع ملی باید متناسب با امکانات و قدرت ملی باشد ، افزایش برد منافع ایدئولژیک کشور و معرفی شیعه به عنوان آوانگارد جهان اسلام و نماینده تمامی ادیان اسلامی با همه تنوعی که دارند و با توجه به هزینه ها و محدودیت های ملی باید به زمان مناسب تری در آْینده درازمدت موکول شده و با برنامه ریزی استراتژیک در افق زمانی دورتری جستجو شود.

به نظر نویسنده ، فرهنگ و هویت ایرانی از سه بخش مکمل یکدیگر تشکیل شده است :

۱) تاریخ و تمدن ایران ، کشوری که قدمت چند هزار ساله دارد با آمیزه ای از اسطوره ها ، افسانه ها ، شخصیت ها و سنت های اخلاقی و پسندیده در ایران باستان و پس از اسلام که بسیاری از آن ها همچون زبان پارسی ، آیین نوروز ، جشن های ایرانی ، شاهنامه و ده ها اثر ملی و نام آشنای دیگر برای جهانیان همچنان وحدت آفرین ، هویت بخش و در راه کمال جویی ملت ما نقش سازنده ای دارند و اگر مانند این سرمایه ها ، برخی بخش های مغفول و یا نادیده گرفته شده فرهنگ ایرانی نیز بازآفرینی و ترویج شوند به مهندسی فرهنگی جامعه برپایه تمامی ظرفیت های فرهنگی کشور و رسیدن به یک استراتژی جامع فرهنگی براساس آن کمک شایان توجهی می کند.مفروض اساسی در این بازآفرینی باید این باشد که پارسیان همواره موحد بوده اند.

۲) مسلمان بودن است که همزمان با پذیرش اسلام از سوی ایرانیان به افتخار ایرانی بودن ما ، وجهی متعالی تر داده است.ایرانی بودن و فرهنگ دینی ما از پیش از اسلام همراه یکدیگر بوده اند.در مهندسی فرهنگی جامعه ایرانی یک دیدگاه مبتنی براین است که در یک رابطه هم نشینی ، فرهنگ اسلامی به صورت ایرانی درآمده و فرهنگ شیعه نمود بارز آن است.اسلام یک دین اجتماعی است و هر جامعه به اندازه ظرفیت خود از آن بهره می برد و ایرانیان در این راه ، به گواه تاریخ موفق تر بوده اند و خدمات فراوانی به اسلام ارایه کرده اند.پارسیان همواره از دو وجه دنیوی و اخروی دین همزمان کمال استفاده را برده اند.

توسعه بی بدیل دانش و فرهنگ بشری ازسوی ایرانیان در قبل و بعد از اسلام از افتخارات جامعه ایرانی است.

۳) انقلاب سال ۵۷ بخش سوم فرهنگ ایرانی است که بیش از سه دهه از حیات پربار آن می گذرد و اینک در دهه چهارم بیش از گذشته نیازمند توجه بیشتر به عناصر هویت ساز ایرانی درچارچوب یک استراتژی جامع فرهنگی است تا بتواند با سایر فرهنگ ها همکاری و ارتباط درون زا داشته باشد.

براساس آنچه گفته شد واژگان ایران اسلامی و اسلام ایرانی واژگان دقیقی نیستند و فراتر و دقیق تر از این تقسیم بندی باید منافع ملی کشورمان در سه سطح ملی ، منطقه ای و جهانی و با افق های زمانی متفاوت به گونه ای طراحی شود که در سطح ملی بیشتر در درون جغرافیای ایران و در افق برنامه ریزی های کوتاه مدت و میان مدت پیگیری شود.

در سطح منطقه ای بیشتر در افق برنامه ریزی های بلندمدت بیش از ده سال تلاش شود تا جهان گرایی ایران شیعی و مرکزیت شیعه در ایران تقویت گردد.و در سطح جهانی ، و در افق های زمانی بیش از بیست سال پس از تامین منافع ملی کشورمان در ابعاد داخلی و در سطح منطقه ای ، از دکترین ام القرای اسلامی که براساس آن ج.ا.ایران ، آوانگارد جهان اسلام خواهد بود می توان پیروی نمود.

علیرضا سعیدآبادی

کارشناس ارشد روابط بین الملل و کارشناس حوزه فرهنگ

خلاصه اهم سوابق تحصیلی و اداری آقای علیرضا سعیدآبادی

اخذ رتبه ممتاز در رشته کارشناسی ارشد روابط بین الملل از دانشگاه شهید بهشتی در سال۱۳۸۰( رونوشت پیوست )

پشنهاددهنده ایده طرح تشکیل سازمان نیمه متمرکز نظام مهندسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (سوابق پیوست)

مشمول آیین نامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ( رونوشت پیوست )

اخذ امتیاز عالی از پایان نامه کارشناسی ارشد با موضوع « بررسی استراتژی جمهوری اسلامی ایران پس از جنگ سرد » ( رونوشت پیوست )

کارشناس مسوول وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطابق حکم کارگزینی امور اداری ازسال ۱۳۸۴ تاکنون( رونوشت پیوست )

مدیر روابط عمومی موسسه آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش تا اواخر سال ۱۳۸۴ (رونوشت پیوست )

کارشناس برگزیده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سطح ملی در چشنواره شهید رجایی در سال ۱۳۸۶ و تقدیر از سوی وزیر محترم ( رونوشت پیوست )

برگزیده روابط عمومی های دولت در روز ۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۸۶ و تقدیر در سالن اجلاس سران( تقدیر نامه پیوست )

پیشنهاد و تدوین « طرح جامع نحوه فعالیت روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی » و طی مراحل تصویب و ابلاغ توسط وزیر محترم به تمامی معاونت ها ، سازمان ها ، ادارات کل ستادی و استانی ( رونوشت پیوست )

طراحی« نظام ساماندهی و نصب تمثال حضرت امام خمینی ( ره ) و مقام معظم رهبری در دولت » که به صورت بخشنامه با امضا وزیر محترم به تمامی دستگاه های اجرایی ابلاغ شد ۰ ( رونوشت پیوست )

پیشنهاد « طراحی و ایجاد بانک اطلاعاتی از هنرمندان حرفه ای و شرکت های معتبر در عرصه تبلیغات کشور » به شورای محترم اطلاع رسانی دولت که در سال ۱۳۸۶ به تایید رسیده است۰( پیوست )

مدیر مسوول نشریه پیام بانوان در سال ۷۵-۱۳۷۴و تالیف مقالات متعدد در این نشریه ( رونوشت پیوست )

مدیر مسوول نشریه آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش تا سال ۱۳۸۴و تالیف مقالات متعدد در این نشریه ( رونوشت پیوست ) مدیر مسوول نشریه وفا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درسال۱۳۸۶و تالیف مقالات در این نشریه ( رونوشت پیوست )

تدوین ۶ جلد گزارش پژوهشی مرتبط با رشته روابط بین الملل برای پژوهشکده مطالعات راهبردی وابسته به وزارت علوم و تحقیقات و فناوری ( پیوست )

تدوین ۲ جلد گزارش پژوهشی مرتبط با روابط بین الملل برای خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (پیوست )

انتشار صدها یادداشت و مقاله راهبردی و فرهنگی و مطلب آموزشی در روزنامه های کثیرالانتشار ، نشریات ، خبرگزاری ها و سایت های مرجع کشور(رونوشت پیوست)

مسوول امور پژوهشی مرکز جامع علمی کاربردی شماره ۵ ( تاییدیه پیوست )

ایثارگر دفاع مقدس ( رزمنده – جانباز )