دانشگاه مجازی در مقابل دانشگاه واقعی

از آنجا که در این نوع دانشگاه کلیه ارتباطات از طریق اینترنت انجام می شود, لزومی به حضور فیزیکی استاد و دانشجو در کلاس نیست تنها کافیست دانشجو یا استاد از طریق یک دستگاه کامپیوتر از منزل یا نزدیکترین مرکز متصل به اینترنت, به دانشگاه مجازی متصل شوند و از امکانات آن استفاده کنند این امر خود سرمنشا مزایای دیگری است, چرا که با این اوصاف دیگر نیازی به صرف هزینه برای ساختمان سازی مجتمع های دانشگاهی نخواهد بود از سوی دیگر در شهرهای بزرگ منجر به کاهش رفت و آمد در شهر و کمتر شدن ترافیک شهری و آلودگی هوا می شود

برای ارزیابی عملکرد دانشگاه مجازی در برابر دانشگاه واقعی بایستی مزایا و معایب آن را سنجید و در صورت برتری آن را به عنوان راه‌ حل پیشنهاد داد. در زیر خصوصیات دانشگاه مجازی در مقابل دانشگاه واقعی را ارائه می‌دهیم :

▪ عدم نیازبه حضور فیزیکی استاد و دانشجو در کلاس

از آنجا که در این نوع دانشگاه کلیه ارتباطات از طریق اینترنت انجام می‌شود، لزومی به حضور فیزیکی استاد و دانشجو در کلاس نیست. تنها کافیست دانشجو یا استاد از طریق یک دستگاه کامپیوتر از منزل یا نزدیکترین مرکز متصل به اینترنت، به دانشگاه مجازی متصل شوند و از امکانات آن استفاده کنند. این امر خود سرمنشا مزایای دیگری است، چرا که با این اوصاف دیگر نیازی به صرف هزینه‌ برای ساختمان سازی مجتمع‌های دانشگاهی نخواهد بود. از سوی دیگر در شهرهای بزرگ منجر به کاهش رفت و آمد در شهر و کمتر شدن ترافیک شهری و آلودگی هوا می‌شود.

▪ عدم وابستگی کلاس درس به زمان خاص

هرچند که این سیستم آموزشی از تکنولوژیهای کنفرانس از دور و مانند آن که نیاز به حضور در پشت کامپیوتر در زمان خاص دارد، پشتیبانی می‌کند ولی قسمت اعظم این سیستم مبتنی بر دروسی است که هر زمان دانشجو اراده کند می‌تواند به سایت دانشگاه مجازی متصل شود و دروس را دریافت کند. این سیستم برای افراد شاغل که وقت آزاد محدودی برای تحصیل دارند کاملا مناسب است.

▪ کیفیت بالاتر ارائه دروس

در دانشگاه واقعی درس توسط یک استاد ارائه می‌شود که این امر مطلوب نیست، چرا که کیفیت مطالب ارائه شده در کلاس به پارامترهای زیادی مانند وضعیت روحی استاد، سرما و گرمای محیط کلاس و ... که می‌تواند تاثیر منفی داشته باشند بستگی دارد ولی در دانشگاه مجازی این مشکلات وجود ندارد. در این دانشگاه دروس توسط تیمهای مجرب آماده می‌شوند و با استفاده از تکنولوژیهای مدرن و متنوع چند رسانه‌ای به نحو مطلوبی ارائه می‌شوند در ضمن دانشجو می‌تواند به کرات مطالب ارائه شده در جلسه خاصی را مشاهده کند و از این لحاظ کیفیت آموزش بهبود می‌یابد.

▪ پشتیبانی از تعداد زیاد دانشجو در یک درس

در دانشگاه واقعی معمولا به خاطر محدودیت کلاسها و همچنین به خاطر بازدهی این مشکل وجود دارد که دانشجویان ممکن است به خاطر تکمیل ظرفیت کلاسها نتوانند در دروس ثبت نام کنند. این مشکل طبعا در دانشگاه مجازی وجود ندارد و دانشجویان ثبت نام شده در یک کلاس یا در یک درس می‌توانند هزاران نفر باشند.

▪ اعتبار علمی دانشگاه مجازی

معمولا یک دانشگاه تازه تاسیس تا مدت طولانی نمی‌تواند با دانشگاههای با سابقه معتبر موجود رقابت کند. دلیل این امر این است که اساتید مجرب و با سابقه معمولا در دانشگاههای معتبر تدریس می‌کنند. این مشکل تا حدود زیادی در دانشگاه مجازی قابل حل است. بدین ترتیب که در یک دوره فشرده و کوتاه مدت دروس ارائه شده توسط اساتید با سابقه و مجرب فیلمبرداری شده و در دانشگاه مجازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از لحاظ ارتباط این اساتید با دانشجویان مشکل چندانی وجود ندارد چرا که این ارتباط از طریق اینترنت صورت می‌گیرد.

▪ بالابردن سطح علمی جامعه

در دانشگاههای واقعی معمولا به خاطر محدودیت امکانات از لحاظ مکان، اساتید و غیره هر ساله تعداد محدودی دانشجو از طریق آزمونهایی که برگزار می‌شود، موفق به ورود به دانشگاه می‌شوند در صورتیکه در دانشگاه مجازی این محدودیتها وجود ندارد بنابراین تمامی افراد علاقه‌مند به تحصیل شانس ادامه تحصیل در دانشگاه را پیدا می‌کنند که این امر مطمئنا در بالابردن سطح علمی و فرهنگی جامعه موثر است.

▪ دسترسی بی درنگ به کتابخانه دیجیتال

در دانشگاه واقعی معمولاً به خاطر محدودیت نسخه‌های محدودی از یک کتاب بخصوص در کتابخانه‌ها برای استفاده دانشجویان نگهداری می‌شود که این امر مشکلاتی را برای دانشجویان بوجود می‌‌آورد. بعلاوه به مرور زمان کتابها بدلیل استفاده نامناسب از بین می‌روند یا کیفیت خود را از دست می‌دهند ولی در دانشگاه مجازی با استفاده از کتابخانه دیجیتال تمامی کتب، مقالات و مجلات بصورت بهنگام در اختیار دانشجو است و مشکلات مطرح شده در این دانشگاه صادق نیست.

● تکنولوژی لازم برای استقرار دانشگاه مجازی

دراین مبحث ابتدا به مهمترین اجزای تکنولوژی در میان اجزای متنوع و گسترده تکنولوژی که در بهبود آموزش در قرن آینده تاثیر فراوانی دارند اشاره می‌کنیم و سپس به طور مختصر و کلی اجزای عمده یک دانشگاه مجازی را شرح می‌دهیم.

▪ حافظه‌های کامپیوتر

یکی از مهمترین اجزای کامپیوتر است که در حالت ایده‌آل باید آنقدر بزرگ و پر ظرفیت باشد که کاربر را قادر سازد تا تمامی داده‌ها و اطلاعات موجود در جهان را ذخیره سازد بنابر اطلاعات موجود سرعت بهبود تکنولوژی ذخیره سازی در حافظه بسرعت در حال افزایش است. بعنوان مثال ممکن است که بیش از یکصد فیلم با کیفیت بالا را بر روی یک نانوCD که به اندازه یک سکه است، ذخیره نمود. حافظه‌های مولکولی (که به تازگی آزمایش شده‌اند و بزودی در اختیار عموم مردم قرار می‌گیرند) به ما اجازه خواهند داد تا میزان عظیمی داده را (بیش از کل دانش بشری) بر روی یک مولکول ذخیره نمائیم.

▪ واحد پردازش مرکزی «CPU) با فرکانس بالا

تا سال ۲۰۰۱ توانستند یک میلیارد ترانزیستور را بر روی یک تراشه جا بدهند و دستگاه محاسباتی بسیار پر قدرت‌تر فراهم نمودند به حدی که نمی‌شد قبلا تصور آنرا کرد. یکی از ملزومات تکنولوژی برای افزایش سرعت CPUها تخصیص ترانزیستورهای بیشتری بر روی تراشه CD است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال بعد تعداد ترانزیستورها بر روی یک تراشه به ۲۰۰ میلیون و تا سال ۲۰۱۱ به یک میلیارد خواهد رسید و بعلاوه نیاز به ولتاژ بسیار پایین نیز از مزایای آن خواهد بود.

▪ رسانه‌های پرسرعت

یکی از محدودیتهای زمان ما رسانه است. در حالیکه تعداد کاربران اینترنت بصورت نمایی در حال افزایش است نرخ جابجایی داده پایین است. مطالعات و تحقیقات زیادی در جریان است و دانشمندان سعی می‌کنند تا این مشکل را با استفاده از فیبرهای نوری، ماهواره‌ها و تجهیزات با فناوری پیشرفته حل کنند. به منظور در اختیار داشتن امکانات شبکه‌ای شامل HDTV ، اینترنت، شبکه تار عنکبوتی جهان گستر «WWW)، تلفن، دورنگار، تله کنفرانس زنده و برقراری ارتباط مناسب نرخ انتقالی به میزان ۴/۲ مگابایت در ثانیه مورد نیاز است. چنین تکنولوژی و فناوری از طریق شبکه‌سازی با فیبرنوری در زمین و در فضا قابل دسترسی است. بنابراین می‌توان پیش‌بینی راه‌حلی را برای این محدودیت انجام داد و می‌توانیم معتقد باشیم که در آینده نزدیک هیچگونه محدودیتی در رسانه‌ها وجود نخواهد داشت.

● اجزای عمده تشکیل دهنده دانشگاه مجازی

دانشگاه مجازی از سه جزء عمده تشکیل شده است :

▪ ‌کامپیوتر خدمات شبکه وب : در واقع گلوگاه و واسط سیستم دانشگاه مجازی و دنیای بیرون است و وظیفه آن دریافت و ارسال پیغام‌ها می‌باشد.

▪ کامپیوتر خدمات کاربردی : که مهمترین بخش سیستم است و این برنامه است که در خواستهای مربوط به کاربران را از کامپیوتر خدمات شبکه وب دریافت کرده و کار پردازش را بر روی آنها انجام داده و سپس جواب متناسب با آن را به کامپیوتر خدمات شبکه وب ارسال می‌کند تا از آن طریق به کاربر ارسال شود.

▪ پایگاه داده : این قسمت نیز جزو مهمترین بخش‌های سیستم دانشگاه مجازی است که تمامی اطلاعات مربوط به دانشگاه مجازی در آن ذخیره می‌شوند. این اطلاعات شامل اطلاعات مربوط به اساتید، دانشجویان، دروس، برنامه‌های مربوط به ترم، امتحانات، پیغام‌ها، نمرات و تمامی اطلاعاتی است که در یک سیستم دانشگاهی وجود دارد. از جمله رایج ترین‌ بانکهای اطلاعاتی میتوان‌ از Microsoft SQL Server,Oracle نام برد که هر دو از بانکهای اطلاعاتی قدرتمند هستند.