زایمان

زایمان، به مجموعه مراحلی گفته می‌شود که در طی آن نوزاد، جفت و پرده‌های جنینی از کانال زایمانی خارج می‌شوند.
زایمان با دردهای زایمانی شروع می‌نمود با ولایت نوزاد ادامه می‌یابد …

زایمان، به مجموعه مراحلی گفته می‌شود که در طی آن نوزاد، جفت و پرده‌های جنینی از کانال زایمانی خارج می‌شوند.

زایمان با دردهای زایمانی شروع می‌نمود با ولایت نوزاد ادامه می‌یابد و با خروج جفت پایان می‌پذیرد و سه مرحله مختلف دارد.

مرحله اول زایمان

مرحله اول، باز شدن دهانه رحم است که ممکن است از چند ساعت تا دو روز طول بکشد. علت باز شدن دهانه رحم انقباضات رحمی است ین نقباضات سبب دردهای زایمانی می‌شوند. در آغاز مرحله اول، فاصله دردهای زایمانی در حدود ۱۵ دقیقه و مدت هر درد چند ثانیه است. اما به‌تدریج فاصله دردها کمتر شده، مدت دردها افزایش می‌یابد. به‌طوری که در پایان این مرحله، فاصله بین دو درد به دو تا سه دقیقه و هر درد در حدود یک تا یک‌ونیم دقیقه طول می‌کشد.

به‌تدریج با انقباضات رحمی سر بچه به دهانه رحم فشار می‌آورد تا آن را باز کند در این مرحله کیسه جنینی که محتوی مایع آبکی است خودبه‌خود یا به‌دست پزشک یا ماما پاره می‌شود و مایعی که جنین در آن شناور است جاری می‌گردد.

مرحله دوم زایمان

مرحله دوم زایمان جریان واقعی تولد است که ممکن است از ده دقیقه تا یک ساعت و نیم طول بکشد. در این مرحله است که نوزاد از بدن مادر خارج می‌شود و زندگی مستقل خود را آغاز کند.

در مرحله دوم زایمان مادر می‌تواند با زور زدن، به‌هنگام درد به خروج نوزاد کمک کند به این ترتیب که در موقع درد نفس عمیق بکشد و درست مانند حالتی که اجابت مزاج دارد به ناحیه پائین شکم خود فشار بیاورد. زور زدن در فاصله بین دردها، بی‌فایده است و کمکی به خروج نوزاد نمی‌کند.

در بعضی از زایمان‌ها، به‌علت اینکه عضلات اطراف مهبل سفت هستند، مرحله دوم زایمان طولانی می‌شود در این‌صورت پزشک برای جلوگیری از وارد آمدن فشار بر سر جنین و تسریع زایمان، مجرای زایمانی را با قیچی می‌برد تا مجرای زایمانی وسیع‌تر شده، سر کودک به‌راحتی خارج شود. با خروج نوزاد، محل بریده‌شده را با نخی که خود به خود جذب می‌شود می‌دوزند. برای جلوگیری از درد و ناراحتی مادر در موقع بریدن و دوختن بخیه‌ها از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.

لازم است به مادران یادآوری شود که از این بریدگی و بخیه خوردن در موقع زایمان ترسی نداشته باشند چون اگر پزشک مجرای زایمانی را نبرد، مجرای زایمانی در موقع خروج نوزاد خودبه‌خود و به‌طور نامنظمی پاره می‌شود و گاه با اینکه مخاط و قسمت‌های سطحی سالم هستند عضلات زیر مخاط پاره شده، موجب شل شدن مجرای زایمانی و عوارض دیگر می‌شود.

مرحله سوم زایمان

پس از به دنیا آمدن نوزاد در مرحله دوم، انقباضات رحمی خفیف‌تر می‌شود و مادر احساس کاهش درد و آرامش می‌کند. این انقباضات خفیف تا خروج جفت ادامه می‌یابد. جفت معمولاً به‌طور خودبه‌خود از جدار رحم جدا شده تا نیم ساعت بعد از تولد نوزاد خارج می‌شود. گاه لازم است جفت را با مالش روی شکم یا به کمک دست، خارج کرد (این‌کار از سوی پزشک زنان یا ماما انجام می‌شود).

پس از خروج جفت، پزشک دهانه رحم و مهبل را در صورت وجود پارگی بخیه می‌زند.

در پایان مرحله سوم، مادر به مدت ۴-۲ ساعت تحت کنترل است و در این مدت از نظر وجود خونریزی مورد مراقبت قرار می‌گیرد و علائم حیاتی و فشار خون وی ثبت می‌شود تا از ثابت شدن علائم حیاتی و رضایت‌بخش بودن حال عمومی وی اطمینان حاصل شود.

مراحل زایمان

الف) نخستین مرحله زایمان

ب) آغاز مرحله دوم زایمان

ج) مرحله دوم زایمان ادامه دارد

د) بیرون آوردن سر و شانه‌ها

سزارین

گاهی پزشک متخصص زنان مجبور می‌شود برای حفظ جان مادر و کودک زایمان را به روش سزارین انجام دهد. سزارین، نوعی عمل جراحی است که طی آن با بریدن جدار شکم و رحم، نوزاد بیرون آورده می‌شود. عوارض سزارین از زایمان طبیعی بیشتر است ولی در مواردی سزارین بر زایمان طبیعی ترجیح دارد. به‌طور مثال هنگامی‌که اندازه سر نوزاد با لگن مادر هماهنگ نباشد یا لگن مادر در قسمتی بیش از حد تنگ باشد همچنین در مواقعی‌که جنین وضعیت غیرطبیعی داشته باشد٭ لازم است زایمان با روش سزارین انجام شود. تشخیص این موارد و موارد دیگری که منجر به سزارین می‌شود به‌عهده پزشک متخصص زنان است.

٭ در حدود ۹۶% موارد وضعیت جنین طوری است که سر در پائین قرار می‌گیرد. مواردی را که در بالا باشد با جنین به‌طور عرضی قرار گیرد ”وضعیت غیرطبیعی“ می‌گویند.