خط عشق خط مقدم هنر

برنامه تلویزیونی «خط عشق» در رویکرد آموزشی و ترویجی نسبت به هنر خوشنویسی موفق بوده است

خوشنویسی ایرانی بخشی از خوشنویسی اسلامی است که در ایران گذشته و سرزمین‌های وابسته یا تحت نفوذ آن همچون کشورهای آسیای میانه، افغانستان و شبه قاره هند بتدریج شکل گرفت. چون نگارش معمولی کلمات، به صورت خوشنویسی هنرمندانه در جهان اسلام به ‌عهده ایرانیان بوده ‌است، کم‌کم آنها سبک و شیوه‌هایی مختص به خود را در خوشنویسی ابداع کردند، اما در دوران معاصر، همراه با همه شاخه‌های هنری که دستخوش تحولاتی قابل توجه شدند، در هنر خوشنویسی نیز شاهد تغییراتی بوده‌ایم و هم‌اکنون نیز نوآوری‌ها و ابداعاتی چه در ترکیب با سایر هنرها و چه در ابداع خط‌های جدید می‌بینیم.

از آنجا که این هنر اصیل به احیا و گسترش نیاز دارد، تلویزیون به‌عنوان مهم‌ترین رسانه جمعی می‌تواند گام‌هایی بس موثر و بلند در این خصوص بردارد.

برنامه «خط عشق» با محوریت آموزش هنر خوشنویسی به تهیه‌کنندگی سیدمحمد مناجاتی و با کارگردانی اسدالله ایمن در صد قسمت از شبکه آموزش پخش می‌شود.

این برنامه که رویکرد تخصصی به این هنر اصیل ایرانی دارد، با یک چارچوب مناسب و کامل توانسته است به همت سیدمحمد مناجاتی و استاد اسرافیل شیرچی به مجموعه‌ای نسبتا کامل از آثار و سبک‌های متعدد رشته‌ خوشنویسی و نقاشی تبدیل شود که در دهه‌‌های اخیر رواج یافته است.

حال و هوای کلی این مجموعه که با سماع عارفانه‌ حروف و کلمات، تجلی‌گر شده، برتافته از سماع عارفانه‌ اشعار شعرای بزرگ و نام آشنای دیرین این مرز و بوم است.

آموزش مبانی خط نستعلیق و شکسته نستعلیق کارگاه آموزش نقاشیخط، کاغذسازی و مراحل آماده‌سازی تابلو، بخش‌های ثابت آموزشی برنامه خط عشق است و این برنامه در قالب ترکیبی و با حضور استاد اسرافیل شیرچی به‌عنوان مدرس، مجری، کارشناس و هنرجویان، در سه دکور مجزا که متناسب با موضوع برنامه طراحی شده‌اند، روی آنتن می‌رود.

از آنجا که ادبیات با خط، بسیار همراه بوده، پس از پخش تیتراژ برنامه، مجری قطعه شعری می‌خواند و به یاری دوربین، به خلوت استاد که در حین قلم زدن است، وارد می‌شود و بعد از گپ‌وگفتی کوتاه، موضوع، پرسش‌ها و مشق هر برنامه مطرح می‌شود و استاد، دقایقی چشم‌ها را به دیدن زیبایی‌های این هنر

رو به فراموشی سوق می‌دهد.

در بخش بعدی در دکوری متفاوت به کارگاه آموزشی خط سری زده می‌شود و استاد ضمن گپ و گفت در حالتی دوستانه به رفع ایرادهای هنرجویان می‌پردازد. در میان بخش‌های هر برنامه از موسیقی و شعری به فراخور استفاده می‌شود و با تهیه گزارش از نگارخانه‌ها و نمایشگاه‌ها و مصاحبه با استادان فن و آیتم‌های متنوع دیگر به جذابیت برنامه افزوده می‌شود.

اگرچه محتوای این برنامه و دستمایه آن به دلیل تخصصی بودن شاید مخاطب گسترده‌ای نداشته باشد، اما نباید مخاطب خاص آن را نادیده گرفت. برنامه‌های عامه‌پسند مربوط به گروه خانواده، مسابقه‌های تلویزیونی یا سریال‌ها، تقریبا همه اقشار خانواده را هدف قرار می‌دهد و آنها را در ساعات مختلف شبانه روز با خود همراه می‌کند، اما برنامه‌های آموزشی تلویزیون، رسالت دیگری به عهده دارد و نباید این رسالت آموزشی خود را فدای جذب مخاطب کند. همه این برنامه‌ها با کارشناسی، تحقیقات و برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند درک و سواد عمومی بیننده را در حوزه تخصصی خود، بالا ببرد و حتی از این فراتر رفته و آنها را به سوژه برنامه علاقه‌مند کند.

سیدمحمد مناجاتی که علاوه بر این برنامه، تهیه‌کنندگی برنامه‌های دیگری همچون «دستان» در حوزه تخصصی موسیقی، «معرفت» با محوریت فلسفه و «ادبستان» در حوزه شعر و ادبیات فارسی را به عهده دارد، یکی از فعال‌ترین تهیه‌کنندگان تلویزیون در تولید برنامه‌های هنری و ادبی است که با همت بالای خود، سعی کرده موضوعاتی را که به‌رغم اهمیت بالا کمتر مورد توجه قرار گرفته و مهجور مانده‌اند، به بهترین و کامل‌ترین شکل ممکن در قاب کوچک احیا کند. این تلاش را باید قدر نهاد.

مریم رها