احمدشاه قاجار و قرارداد ۱۹۱۹

قرارداد ۳۰ هزار لیره ای ۱۹۱۹ که به قرارداد فروش ایران به انگلستان معروف است توسط دولتمردان خائن احمدشاه آقایان نصرت الله, صارم الدوله و وثوق الدوله امضا شد

قرارداد ۳۰ هزار لیره‌ای ۱۹۱۹ که به قرارداد فروش ایران به انگلستان معروف است توسط دولتمردان خائن احمدشاه آقایان نصرت‌الله، صارم‌الدوله و وثوق‌الدوله امضا شد. آنها نه‌تنها سهم خود را گرفتند بلکه حتی خود احمدشاه قاجار هم مقرری ماهیانه ۱۵ هزار تومانی و تضمین سلطنت خود را از انگلیسیان خواست. پرونده احمدشاه پر است از خساست و لئامت و حتی احتکار گندم. او آنقدر حقیر بود که حتی برای مسافرت به خارج از انگلیس اجازه می‌گرفت و از آنان مقرری دریافت می‌کرد. قرارداد ننگین ۱۹۱۹ را هم به رغم تحریف تاریخ توسط اعوان و انصار قاجارها تایید کرد. از انبوه اسناد و مدارک به چند تا بسنده می‌شود.

● تایید قرارداد ۱۹۱۹

احمدشاه در میهمانی شام لرد کرزن وزیر امور خارجه انگلستان به صراحت قرارداد ۱۹۱۹ را تایید می‌کند و نوشیدنی خود را به سلامتی لرد کرزن و خانم ایشان می‌نوشد. (قضاوت تاریخ، ص ۳۷۹)

● رشوه‌خواری احمدشاه

مستشارالدوله صادق وزیر کشور احمدشاه درباره رشوه‌خواری احمدشاه داستان‌های عجیب و غریبی می‌گوید که حتی به جد مادری خود کامران میرزا که برای حکومت خراسان در نظر گرفته رحم نمی‌کند و حتی شاه مملکت برای فروش یک خروار گندم با رعایای خود چانه می‌زند. (تاریخ انقلاب مشروطیت، مهدی ملک‌زاده، ج ۷، ص ۴۰۴)

● دنائت احمدشاه

در زمان قحطی و در حالی که انبار‌های احمدشاه پر از گندم بود با تقاضای مستوفی و ارباب کیخسرو مبنی بر فروش گندم‌ها به مردم مخالفت کرد و پول بیشتری می‌خواست. (قضاوت تاریخ، ص ۳۳۱)

● دزدی احمدشاه

احمدشاه در دزدی‌هایی که توسط فرمانده قزاقان «استاروسلسکی» انجام می‌گرفت شریک بود. (رضاشاه از تولد تا سلطنت، ص ۳۶۵)

سند دوم تایید قرارداد توسط احمدشاه سعادتمندم از اینکه با استفاده از این فرصت می‌توانم به عالیجناب بگویم چقدر از بسته شدن قرارداد اخیر ایران و انگلستان احساس مسرت می‌کنم. (رضاشاه از تولد تا سلطنت، ص ۲۸۸)

اضافه می‌کنم احمدشاه کاملاً در جریان قرارداد بوده کمااینکه این قرارداد بدون اینکه به تصویب مجلس برسد در حال اجرا شدن بود که آرمیتاژ اسمیت و ژنرال دیکسن به ایران آمدند و حتی سپهدار دشتی وزیر جنگ میهمانی مفصلی برای آن داده و کار مالیه بدون دردسر انجام و تحویل تحول می‌شود. آنها کلیه درآمدهای ایران را به بانک شاهی واریز و ماهی ۲۵۰ هزار تومان علی‌الحساب به دولت می‌دهند. در مورد ارتش ملک‌الشعرای بهار در کتاب احزاب سیاسی ایران می‌نویسد: صاحب‌منصبان انگلیسی تصمیم داشتند افسران ایرانی از درجه نایب اولی به بالا نروند و همین موجب می‌شود افسری باشرف به نام کلنل فضل‌الله خان آق‌اولی دست به خودکشی بزند.

باز هم اضافه می‌کنم که احمدشاه از تحویل تحول مالیه کشور و ژاندارمری مطلع بود ولی صدایش درنمی‌آمد و چون افسران انگلیسی برای متحدالشکل کردن نیروهای نظامی موجود به قزاقخانه می‌رسند احمدشاه نگذاشت قزاقخانه تعطیل شود و از خارج از کشور امر فرمودند «مساله قزاقخانه تا مراجعت من مسکوت بماند.»

احمدشاه در کجای تاریخ حرکتی در مخالفت با قرارداد کرده؟ و اگر هم مخالفتی کرده ریشه مالی داشته است. ملک‌الشعرای بهار می‌نویسد: احمدشاه چندی بود که در امور مملکتی خاصه در عزل و نصب حکام ایالات مداخله می‌کرد و فوایدی می‌برد. این پادشاه همان احمدشاهی است که می‌گویند پادشاه مشروطه بود. او اضافه می‌کند احمدشاه مخالفان را به دربار احضار می‌کند و آنها را علیه وثوق‌الدوله که در ماجرای عزل قوام از حکومت خراسان با او اختلاف نظر پیدا می‌کند، می‌شوراند و نیز گفته شد که برای امضای قرارداد حق‌الزحمه می‌خواهد و صریح می‌گوید شما پول گرفته‌اید و امضا کرده‌اید من که پول نگرفته‌ام چرا امضا کنم.

آخرین سند و مدرک از صدها مدرک رسوایی احمدشاه را از زبان احتشام‌السلطنه می‌شنویم. او می‌گوید نقش احمدشاه در انعقاد این قرارداد ننگین نه‌تنها از عاقدین معروف آن کمتر نیست بلکه بیشتر است. احمدشاه در سال ۱۳۲۶ هجری قمری صمصام‌السلطنه بختیاری را از ریاست دولت معزول و وثوق‌الدوله را مامور تشکیل کابینه کرد تا راه عقد قرارداد را هموار کند. احمدشاه نیز هنگام قرارداد مانند سایرین یعنی وثوق‌الدوله و وزرای خارجه و مالیه وی ۲۰۰ هزار لیره از وزیر مختار انگلستان دریافت کرد و به علاوه امان‌نامه گرفت و همچنین مقرر شد شاه به اتفاق همراهان به مدت شش ماه به هزینه انگلیس در ممالک اروپایی پذیرایی شود و نیز انگلستان تعهد کرد تا زمانی که قرارداد باقی است حقوق ماهیانه‌ای به وی پرداخت شود.(از خاطرات میرزا محمودخان احتشام‌السلطنه رئیس دوره دوم مجلس شورای ملی)