رودیشا سریع اما کنترل شده

دیوید رودیشا می تواند یکی از موفق ترین شرکت کنندگان المپیک ۲۰۱۲ در لندن باشد

دیوید رودیشا می‌تواند یکی از موفق‌ترین شرکت‌کنندگان المپیک ۲۰۱۲ در لندن باشد. این پدیده ۲۱ ساله کنیایی اخیرا رکورد جهانی «دو»ی ۸۰۰ متر مردان را ۲ بار شکسته و هر چند این ماده به اندازه مواد تخصصی اوساین بولت جاماییکایی («دو»های ۱۰۰ و ۲۰۰ متر) مورد توجه عموم قرار ندارد اما رودیشا می‌تواند دست به کارهای ویژه‌ای از حالا تا المپیک سی‌ام بزند و خود را با مردی که در المپیک قبلی (۲۰۰۸) و مسابقات دوومیدانی قهرمانی جهان ۲۰۰۹ مجموعا ۶ مدال زرین در ۲ ماده مورد بحث و همچنین ۱۰۰×۴ متر امدادی به دست ‌آورد و تبدیل به یک غول در ورزش دوومیدانی شد، همپا سازد.

کارهای رودیشا در هفته‌های اخیر نیز به اندازه کافی ویژه و متمایز از سایرین بوده است. او در حالی در عرض ۸ روز ۲ مرتبه رکورد جهانی «دو»ی ۸۰۰ متر را شکست که این حدنصاب از سال ۱۹۹۷ دست‌نخورده مانده و حتی تا حدی از یادها رفته بود! همان طور که اوساین بولت ۲۴ ساله با رسیدن به آماری محیرالعقول همچون ۵۸‌/‌۹ ثانیه در ۱۰۰ متر و ۱۹‌/‌۱۹ ثانیه در ۲۰۰ متر، جهان را شوکه کرد، رودیشا نیز با حدنصاب‌هایش در ۸۰۰ متر این سوال مهم را به ذهن‌ها آورده که حداکثر توان و سقف کارایی بشر در دوومیدانی و در نگاهی بسیط‌تر و گستره‌ای کلی‌تر، در عرصه ورزش کجاست و انسان تا کجاها می‌تواند پیش برود. حالا همه مطمئن‌اند که رودیشا به زودی به اولین مردی بدل می‌شود که ۸۰۰ متر را در زمانی زیر ۴۱‌/‌۱ دقیقه طی خواهد کرد. همین حالا نیز رودیشا در کمترین فاصله با چنان دستاوردی قرار دارد زیرا رکورد درخشان جدید او در این رشته برابر با ۰۱‌/‌۴۱-۱ دقیقه است.

● در جهانی متفاوت

با این حال بزرگ‌ترین شباهت‌های رودیشا با بولت در نوع دویدن و میزان توانایی جسمانی آنهاست. آنان با استفاده از توان چشمگیر جسمانی و قد بلند و پمپاژ عالی عضلانی و کارکرد فوق‌العاده ماهیچه‌های خود طوری راحت و با اقتدار و سریع‌تر از سایرین می‌دوند که انگار در جهانی متفاوت با سایرین قرار دارند و تو گویی از سیاره‌ای دیگر آمده‌اند. بر اثر چنان تفاوت‌هایی، همان قدر که رودیشا و بولت در پیست مقتدر نشان می‌دهند، رقبایشان عاجز از رسیدن به آنها جلوه می‌کنند و به نظر می‌آید که نه فقط تلاش مذبوحانه دارند بلکه دچار آشفتگی و ناامیدی شده‌اند و بختی برایشان متصور نیست. ۸۰۰ متر اصولا رشته سختی است زیرا شرکت‌کنندگان آن در یک برزخ بین «سرعت» و «استقامت» و خصایل و نیازهای متفاوت آنها قرار گرفته‌اند و نمی‌دانند به کدام سو بروند. این ماده به واقع ادغامی از هر دو روش متفاوت فوق است و یک دونده باید خصلت‌های هر دو را در کارش لحاظ و اجرا کند. کارشناسان می‌گویند دونده‌های ۸۰۰ متر مجبورند از قابلیت‌های Aerobic و Anaerobic خود به طور همزمان برای کسب موفقیت در این رشته به نحو احسن و در بالاترین حد سود جویند و از سرگردانی در رشته‌ای که دور اول آن معمولا نماد سیاستمداری دونده‌های استقامت و دور دوم (و پایانی) آن مظهر سرعت‌جویی و ریسک‌طلبی ورزشکاران مواد سرعت است، رهایی یابند. به این ترتیب یک دونده ۸۰۰ متر هم باید چالاک و سریع باشد و هم پراستقامت و قوی و عامل سرعت را با تداوم ادغام کند و این کار سختی است که از هر کسی برنمی‌آید و برای انجام آن باید تمریناتی ویژه، مفصل و متفاوت داشت.

با این حال همان طور که اوساین بولت نیازهای دشوار «دو»های ۱۰۰ و ۲۰۰ متر را تامین کرده و با سلطه‌اش همه چیز را به شکلی خنده‌دار، آسان جلوه داده است، رودیشا نیز قابلیت‌ها و نیازهای دشوار ماده تخصصی خود را به بهترین شکل تامین کرده و همه چیز را آسان جلوه داده و به گفته مدیر برنامه‌هایش، از همان روزهای آغاز کارش چنین بوده است. این مدیر، جیمز تمپلتون نام دارد که ابتدا توسط یک دونده دیگر کنیایی به نام جافت کیموتایی در اوایل ۲۰۰۵ به رودیشا معرفی شد و بهتر بگوییم به این مدیر اطلاع داده شد که پدیده نوجوانی سر برآورده است که بد نیست وی را ببیند و ارزیابی کند و زیر بال و پر خود بگیرد و او چنین کرد.

● گمشده پیدا شد

جافت کیموتایی ۵ سال بعد از آن تاریخ می‌گوید: «صحبت جالبی داشتیم که هیچ‌گاه از یادم نمی‌رود. به تمپلتون گفتم گمشده‌مان را یافته‌ایم. کسی که سال‌ها به دنبالش می‌گشتیم. او کسی است که می‌تواند چند سال بر مواد نیمه‌استقامت جهان حکومت کند.» در اولین روزی که دیوید رودیشا مقابل چشم‌های جافت کیموتایی و در حضور وی دوید به زمانی بهتر از ۴۹‌/‌۱ دقیقه در ۸۰۰ متر دست نیافت اما او آن کار را در پیستی نامناسب و ناهموار انجام داد و شرایط اصلا مساعد نبود و رودیشا در آن وضعیت چنان دوید که مشخص شد شرایط لازم را دارد و نشانه‌های بزرگی در وی هست. او امسال رکورد جهانی ویلسون کیپ‌کتر را که یک کنیایی‌تبار دیگر است شکست و رکورددار جهان شد تا فقط مدال‌های جهانی و المپیکی را کم داشته باشد و برای این مهم نیز به مسابقات دوومیدانی قهرمانی جهان ۲۰۱۱ و المپیک ۲۰۱۲ لندن چشم بدوزد. رودیشا در این راه انگیزه‌های لازم را نیز دارد زیرا در مسابقات جهانی ۲۰۰۹ در نیمه‌‌نهایی «دو»ی تخصصی خود حذف شد و کم‌تجربگی و هوای سرد و بارانی که تمرکز وی را به هم زدند، دلایل آن رویداد عنوان شدند و یک سال پیش از آن گرفتگی عضله ساق پا باعث عدم شرکت رودیشا در المپیک پکن شده بود و جبران آن ناکامی‌ها و غیبت‌ها، محرک درجه اول وی برای حرکتی سریع‌تر به سمت آینده است.

● دور از حاشیه‌ها

رودیشا با ۸۸‌/‌۱ متر قد آشکارا بلندتر از کیپ کتر و سباستین کو انگلیسی، رکوردداران سابق «دو»ی ۸۰۰ متر جهان است ولی او از این عامل نیز در جهت مثبت سود جسته است و برخلاف بعضی همتاهای وی نوعی عدم تعادل و لق‌لق زدن در حرکات او وجود ندارد و برعکس او با یک ریتم و به شکلی پرثبات و محکم می‌دود. اضافه بر این عقل و اعتدال فکری لازم هم در این دونده به‌رغم تمامی جوانی وی مشاهده می‌شود و همین خصلت باعث شده او از شهرت حاصل از رکوردشکنی‌های اخیرش تاثیر منفی نپذیرد و وارد حاشیه‌ها نشود. او از برخی بی‌نظمی‌های رایج در زندگی سایر دونده‌های مطرح آفریقایی هم تا به حال پرهیز کرده و زندگی آرام و حساب‌شده‌ای را برای خود فراهم آورده است. تمپلتون می‌گوید این نظم و کارایی مدیون و محصول کار خوب مربی ایرلندی رودیشا است که کالم اوکانل نام دارد و به خصوص روش دویدن پروقار و با کلاس وی را باید نتیجه تمرینات و زحمات این مربی دانست.

● او را جدی بگیرید

رودیشا یک سال پیش در تورنمنت معتبر دوومیدانی «ریه‌تی» ایتالیا رکورد آفریقا در «دو»ی ۸۰۰ متر را که عمری ۲۵ ساله و به سامی کاسکی تعلق داشت، شکست و از همان موقع سرنوشت خود و ماده تخصصی‌اش را تغییر داد. وی در همان زمان به مدیر برنامه‌هایش تمپلتون گفت که توان رسیدن به ۴۰‌/‌۱ دقیقه را هم در این رشته در خودش می‌بیند.