چهارشنبه, ۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 22 January, 2025
راه درست سرخ کردن مواد غذایی
غذاهای گرم فستفودی چگونه سرخ میشوند؟ طی سرخ شدن چه تغییراتی در ماهیت روغن رخ میدهد؟ آیا این غذاها میتوانند نیاز تغذیهای ما را به ریزمغذیها و درشتمغذیها تامین کنند؟
سرخ کردن سطحی یا عمیق؟
سرخ کردن نوعی فرآیند پخت است. دراین فرآیند ازروغن به عنوان محیط انتقال حرارت به ماده غذایی استفاده میشود.
دو روش مهم سرخ کردن شامل سرخ کردن عمیق و سطحی است. در روش سطحی، عمق روغن کم و تنها بخشی از ماده غذایی در روغن قرار میگیرد.
در این روش پس از طبخ غذا روغن باقیمانده دور ریخته میشود. برگرها، استیک، شنیسل و ماهی به این روش سرخ میشوند.
اما در سرخ کردن عمیق، عمق روغن زیاد و ماده غذایی در روغن غوطهور است. در این روش پس از طبخ، ماده غذایی از روغن خارج و روغن باقی مانده برای سرخ کردن ماده غذایی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
سوسیسها، ناگتها، غذاهای سوخاری و سیبزمینی سرخشده در اغذیهفروشیها به این روش طبخ میشوند.
از آنجا که در سرخ کردن عمیق روغن برای مدت طولانی در معرض شوک حرارتی و ترکیبات موادغذایی مختلف قرار دارد واکنشهای مخربی میتواند ماهیت غذا و روغن را تغییر و این روش طبخ را ناسالم سازد.
ضرورت وجود هواکش در مجاورت سرخکنها
طی جریان سرخ شدن، حرارت ایجاد شده توسط روغن، آب موجود در ماده غذایی را تبخیر و بخار حاصل وارد روغن و موجب هیدرولیز و ایجاد ترکیب سرطانزایی به نام آکرولئین در روغن میشود.
این ترکیب میتواند موجبات بروز سرطان کبد را مهیا سازد. بنابراین دستگاههای سرخکن در منزل یا اغذیهفروشیها باید در مجاورت هود یا هواکشهای صنعتی قرار گرفته تا رطوبت خارج شده از ماده غذایی از محیط سرخکن دور شود.
روغنهای چند بار مصرف
ترکیبات سوخته باقی مانده از غذاها در روغنهای چند بار مصرف با تولید کف، سطح تماس روغن با هوا را افزایش و موجب اکسید روغن و تخریب آنتیاکسیدانهای (ترکیبات ضد سرطان) ماده غذایی میشود بنابراین جهت تهیه غذاهای سرخشده اغذیهفروشیهایی را انتخاب کنید که روغنهای چند بار مصرف آن به رنگ روشن، کمغلظت و مطبوع باشد و آثاری ازدود و ترکیبات سوخته به جای مانده از غذاهای سرخ شده و کف در آن دیده نشود.
در جریان سرخ شدن، آب ماده غذایی در اثر تماس با روغن داغ به سرعت بخار و فضاهای خالی با روغن پر میشود.
این امر موجب افزایش کالری محصول و افزایش دریافت انرژی میشود. مهمتر آنکه اگر ماده غذایی گوشتی مثل سوسیس، ناگت یا غذاهای سوخاری به مدت طولانی در روغنهای چند بار مصرف سرخ شوند چربیهای مضر و کلسترول از بافت آنها خارج و وارد روغن میشود، حال اگر با همین روغن قارچ، سیبزمینی یا دیگر غذاهای گیاهی سرخ شود، به دلیل آنکه بافتهای گیاهی خشک و فاقد روغن هستند به سرعت چربی و کلسترول باقیمانده در روغن را دریافت و تبدیل به یک ماده غذایی پر کلسترول میشوند بنابراین در هنگام طبخ، غذاهای گیاهی را در کنار غذاهای گوشتی سرخ نکنید. در اکثر اغذیهفروشیها این موضوع رعایت نمیشود. در صورت مشاهده، به فکر تهیه غذا از مکان دیگری باشید.
نابودی ریزمغذیها
طی سرخ شدن، ریزمغذیها که شامل ویتامینها و املاح معدنی هستند دستخوش تغییراتی قرار میگیرند. ویتامین D در اثر اکسید روغن تخریب میشود. ویتامین B و C در اثر حرارت بالا و مدتزمان طولانی طبخ آسیب میبیند، ویتامین A و رنگدانههای آنتیاکسیدانی به سهولت پلیمریزه شده که با تغییر رنگ روغن یا ماده غذایی قابل تشخیص است.
از طرفی املاح معدنی مثل آهن از ماده غذایی خارج و با کاهش مقاومت روغن سبب اکسید آن میشود. سدیم و پتاسیم ماده غذایی با اسیدهای چرب آزاد روغن وارد واکنش شده و سبب تشکیل ترکیبات صابونی و افزایش کف و ایجاد حباب و تسریع اکسیداسیون میشود البته این را هم بدانید که طی حرارتهای بالا سلنیوم تخریب شده و احتمال خروج جیوه به داخل روغن به خصوص در هنگام طبخ آبزیان افزایش مییابد.
آرد سوخاری از ورود روغن به داخل غذا میکاهد
هنگام سرخ شدن درشتمغذیها که شامل پروتئینها، چربیها و کربوهیدراتها هستند کمتر دستخوش تغییرات قرار میگیرند.
البته اگر مرغ، ماهی یا گوشت به مدت طولانی سوخاری شود پروتئینهای سطح آن بسرعت غیرقابل جذب، اسیدهای آمینه ضروری چون لیزین و تریپتوفان که عامل ترشح سروتونین (هورمون شادی) هستند تخریب و اسیدهای چرب، غیرقابل هضم میشوند.
در سیبزمینی سرخشده نیز کربوهیدراتهای نشاستهای طی حرارتهای زیاد هیدرولیز شده و حاوی ترکیبات سرطانزای آکریلامید میگردند. بنابراین بهتر است برای تهیه مرغ، میگو و ماهی سوخاری انواعی را که حاوی پودر یا خمیر سوخاری هستند انتخاب و پس از طبخ در زمان مصرف لایه سوخاری را از روی غذا جدا کرده و دور بیندازید.
خمیر سوخاری تا حدودی از جذب روغن به داخل غذا جلوگیری کرده و از احتمال ایجاد واکنشهای مخرب و افت ارزش تغذیهای محصول میکاهد.
در مورد سیبزمینی سرخ شده نیز مطالعات نشان داده برشهای نازک و کشیده به طور آشکاری محتوای چربی، آکریلامید و پروکسید را افزایش میدهد بنابراین در هنگام تهیه سیبزمینی سرخشده از اغذیهفروشیها آنهایی را که با ضخامت بیشتری برش داده شده انتخاب کنید و قسمتهای سوخته و برشته را جدا و دور بیندازید.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست