نقد اصلاح طلبانه به سفرهای استانی احمدی نژاد

مهمترین ابداع دولت نهم که در تاریخ کشور بی سابقه قلمداد شده, سفرهای استانی و دیدار نزدیک رئیس جمهوری با مردمی است که تاکنون هیچ رئیس جمهوری را از نزدیک ندیده اند

در طلیعه سخن؛ رحلت مربی اخلاق و رئیس فقید مجلس خبرگان آیت الله مشکینی را تسلیت می گویم. همچنین سالگرد انقلاب مشروطیت را گرامی داشته و با تبریک روز خبرنگار به جامعه خبرنگاران از افزایش محدودیت رسانه ها از جمله فیلترینگ ... خبرگزاری کار (ایلنا) و سایت بازتاب و نیز تعطیلی روزنامه های هم میهن و اخیراً روزنامه شرق و برخوردهای دو گانه در این عرصه اظهار تاسف می کنم.

این اقدامات در حالی انجام می شود که سایت های وابسته به دولت از مصونیت فولادین برخوردارند و متاسفانه دست آنها برای ناسزاگویی به زمین و زمان و تخریب شخصیت های نظام باز گذاشته شده است.

مهمترین ابداع دولت نهم که در تاریخ کشور بی سابقه قلمداد شده، سفرهای استانی و دیدار نزدیک رئیس جمهوری با مردمی است که تاکنون هیچ رئیس جمهوری را از نزدیک ندیده اند. این رویکرد به تصریح مقام معظم رهبری امتیاز دولت نهم بوده و قابل تقدیر است؛ اینجانب نیز به نوبه خود از زحماتی که دولتمردان در این سفرها متحمل شدند، تشکر می کنم.

اما به نظر می رسد این شیوه های ابداعی در کنار نقاط قوت دارای تبعات منفی اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی متعدد و جدی برای کشور است که در این مجال به پاره یی از آنها اشاره می شود.

۱) وعده های دست نیافتنی رئیس جمهور در این سفرها به حدی بوده که مهمترین رکن و سرمایه نظام یعنی اعتقاد مردم به حکومت را در مسیر آسیب جدی قرار داده است، آیا عاقلانه است که بالا ترین مقام اجرایی کشور در سفر به یکی از محروم ترین استان ها که از لحاظ درآمد سرانه، رده توسعه و... در آخرین رتبه قرار دارد، اعلام کند که در یک سال آینده آن منطقه از محرومیت خارج خواهد شد؟

آیا مردمی که با اعتماد به پای سخن های رئیس جمهور خود گرد آمده اند، وقتی پس از گذشت دوسال از آن وعده ها فقط گرانی و استیصال خود را مشاهده می کنند چه دیدگاهی درباره نظام سیاسی خود پیدا خواهند کرد و آیا مهمترین سرمایه ملک و ملت که همان اعتماد است تهدید نمی شود؟

۲) اعلام بیش از ۶ هزار مصوبه در طول این سفرها چه مفهومی می تواند داشته باشد، آیا مصوبات حجمی از قبیل ضرورت تشکیل ۱۶ تعاونی توسط مردم در استان کردستان یا اعلام خرید دستگاه آمبولانس و ماشین حمل زباله در سایر استان ها نیازمند گسیل هیات وزیران، دبیران کمیسیون های دولت، معاونان وزیران، بسیج نیروها و ناوگان حداقل ۱۰ بالگرد و صدها خودرو و پوشش مستقیم و لحظه به لحظه آن توسط صدا و سیما است؟ با کدام منطق چنین هزینه هایی به کشور تحمیل می شود؟

هزینه های ساخت و تزئین مجلل محل های سخنرانی، جابه جایی جمعیت هایی که با اتوبوس از دور و نزدیک به روستاها و بخش های محل سخنرانی آورده می شود، اقلام گسترده تبلیغاتی، حق الزحمه عوامل مختلف و تامین خوراک آنها از کجا تامین می شود و با کدام مجوز قانونی ادارات و مدارس برای حضور در چنین مراسمی تعطیل می شوند؟

آیا تا به حال هزینه های اتلاف وقت شهروندان و مدیران برای این مراسم محاسبه شده است؟

۳) ترویج فرهنگ بی برنامگی پس از گذشت نزدیک به سی سال از انقلاب و ارائه سند چشم انداز ۲۰ ساله و ۴ سند توسعه به نفع چه کسانی است و چه جریانی را دنبال می کند؟ اعلام فی الفور دو برابر شدن بودجه های شهرستانی، الحاق منطقه یی به منطقه یی دیگر آن هم در یک سخنرانی و با تایید گرفتن از حاضران، با کدام منطق حکومت گری همخوانی دارد؟ آیا حضور ۴۵ دقیقه یی یا حداکثر یک ساعته در مصلا یا استادیوم یک شهرستان و سخنرانی عمومی به معنی آشنایی با مشکلات آن شهرستان است؟ امکان رویت کدام یک از معضلات شهرستان ها از نزدیک توسط رئیس جمهوری فراهم شده است که اعلام شد وی تاکنون از نزدیک مشکلات سیصد شهرستان را دیده است؟ آیا چنین رفتارهایی شائبه سیاسی بودن سفرها را تقویت نمی کند؟

۴) ترویج عدم اعمال قانون توسط مدیران یکی از نکات در خور توجه این سفرها است. بلوکه کردن تخصیص بودجه مناطق تا هنگام سفر رئیس جمهور در حالی که میان نخستین و آخرین سفرها حدود دو سال طول کشیده است، اعلام اقدامات اجرایی در حال اجرا به عنوان مصوبات سفرها، جابه جایی مصوبات قانونی، تصویب اجرای پروژه های بزرگ از جمله راه آهن، فرودگاه، پالایشگاه، پتروشیمی و غیره که به مطالعات گسترده نیاز دارد، جانشین کردن دولت به جای شورای برنامه ریزی و توسعه استان ها به عنوان مقام تصمیم گیرنده برای بودجه های استانی و یا تجمع اقدامات متعارف از جمله جاده سازی، گازکشی در طول چهار سال و معرفی آنها به عنوان مصوبات استانی با تکیه بر کدام منطق و قانون صورت می گیرد؟ آیا این رویکرد مفهومی را القا نمی کند که قرار است هر فعالیت ریز و درشتی که در کشور انجام می شود به نام و کام یک فرد تمام شود؟ وگرنه کیست که با فرآیند تخصیص اعتبارات ملی و استانی بر اساس ردیف های خاص، نخست در دولت و سپس در مجلس آشنا نباشد.

۵) به هم ریختن نظام بانکی کشور و اعلام مصوبه های محیرالعقول به عنوان سهمیه اشتغال زایی و ارقام کلان یکصد و دویست میلیارد تومانی و حتی بالاتر براساس کدام موازین انجام می شود؟ آیا تکلیف قانون برنامه چهارم، کاهش بدهی دولت به بانک ها نبوده؟ از جمله دستاوردهای سفرهای استانی، افزایش معوقه های بانکی از ۴۳۰۰ میلیارد تومان به ۱۵ هزار میلیارد تومان بوده است. به واقع تا کنون چه ثمره یی از طرح های اشتغال زایی موسوم به طرح های زود بازده به دست آمده است.

۶) تعداد نامه های ارسالی به رئیس جمهور در این سفرها بالغ بر ۶ میلیون نامه بوده و بدیهی است موضوع نامه ها ماهیتاً متفاوت است و از جمله، برخی از مظالمی نوشته اند که بر آنها رفته که براساس اصل تفکیک قوا اصولاً دولت صلاحیت رسیدگی به آنها را ندارد و باید در محاکم صالحه مورد رسیدگی قرار گیرند. اگر چه اجابت تمام درخواست های کمک و اعانه، مقدور نیست اما به هر حال، روشن است این نوع پاسخگویی به مطالبات شهروندان، نه با ساز و کار دولت داری سازگاری دارد و نه با حرمت و شأن انسانی و نه با اصل عدالت ورزی، به راستی تکلیف کسانی که حاضر به اظهار عجز و التماس نبوده اند، چیست؟ اگر دولت به فکر حل اصولی فقر است، چرا لایحه فقرزدایی را برای حل محرومیت آحاد نیازمندان ارائه نمی کند؟ آیا توزیع یکصد میلیارد تومان پول نقد از بیت المال، شائبه تبلیغاتی بودن سفرها را به وجود نمی آورد؟ آیا جای دولت با کمیته امداد امام (ره) و بنگاه خیریه عوض نشده است؟ آیا با این روش ها که صدقه دادن را تداعی می کند کرامت شهروندان جمهوری اسلامی را مخدوش نکرده ایم؟

۷) اعلام شده که بیش از هفتاد درصد مصوبات سفرهای استانی اجرا شده و یا در حال اجراست؛ اگر منظور اجرای مصوباتی است که شأن استانی و محلی دارند، از جمله ساخت و به سازی جاده ها، آبرسانی به شهرها و روستاها، ایجاد مراکز درمانی و بهداشتی و... که این اقدامات پس از گذشت ربع قرن از پیروزی انقلاب و استقرار نظام در کشور، جزء امور عادی و حاکمیتی هستند و مستلزم سفر هیات دولت به استان ها نیستند، ولی اگر مقصود، اجرای مصوبات است که مستقلاً در سفرها تصویب و اعلام شده، باید دولت در منابع خبری خود تجدیدنظر جدی کند.

چرا که غالب این مصوبات هنوز در مرحله مطالعاتی باقی مانده اند این جانب رسماً اعلام می کنم هیچ کدام از وعده های رئیس جمهور در جمع موکلانم در شهرستان باستانی و انقلابی بهبهان، از جمله آغاز عملیات اجرایی پالایشگاه بیدبلند ۲، ساخت سد، بیمارستان، ورزشگاه، فاز دوم شهرک صنعتی و فرودگاه هنوز کلید نخورده اند و مطمئنم سایر همکاران نیز در حوزه های انتخابیه خود با وضعیتی مشابه مواجه هستند.

۸) دولت محترم مکرر از دو یا سه برابر شدن توسعه عمرانی کشور سخن می گوید. طبیعی است وقتی اعتبارات عمرانی از ۶ هزار میلیارد تومان به ۱۷ هزار میلیارد تومان افزایش یابد و برداشت از حساب ذخیره ارزی در سال ۸۵ به بیش از ۴۵ میلیارد دلار برسد، قهراً تحرک و رونق بیشتری حاصل می شود اما آیا تزریق نقدینگی بیش از ظرفیت های کشور، صرف نظر از افزایش اعتبارات جاری، حاصلی جز افزایش تورم و گرانی لجام گسیخته داشته است؟

خوب است دولت اعلام کند سفرهای استانی منجر به کدام جهش علمی و تکنولوژیک در کشور و استان های کشور شده؟ چه میزان فعالیت زیربنایی و تولیدی ایجاد شده؟ چه کمکی به اشتغال پایدار شده؟ و در یک کلام، کشور با دو سال گذشته چه تفاوتی کرده است؟

۹) گفته شده که دولت، بار دیگر راهی سفر خواهد شد. خوب است رئیس جمهور در پایان سفرهای دوره نخست که نیمی از زمان ریاست جمهوری او را گرفته، اجازه دهد یک ارزیابی دقیق تر و البته با دریافت اطلاعات درست از منابع غیردولتی و نمایندگان مجلس به عمل آید و برای شروع دوره دوم شتاب نورزد زیرا زمان تکرار وعده های گذشته به پایان رسیده و اکنون نوبت عمل و اجراست.

به یقین در سفرهای آتی، ایشان با انبوه سوالات مردم در باب وعده های عملی نشده مواجه خواهد شد اگر در حساب ذخیره ارزی چیزی باقی مانده، بهتر است دولت بقیه عمر خود را با تکیه بر اطلاعات دقیق، صرف انجام و تکمیل پروژه های نیمه کاره و ناتمام کند و از فرصت باقی مانده حداکثر استفاده را کرده و به سرمایه اعتماد ملی که در آغاز سخن به آن اشارت رفت، بیش از این آسیب نرساند.

۱۰) در پایان باید پرسید اکنون و در حالی که دولت فارغ از همه انتقادات به راه خود می رود، وظیفه دستگاه های نظارتی چیست؟ آیا دیوان محاسبات و سازمان بازرسی در برابر انصراف و عدول از قوانین موضوعه کشور در این سفرها و ریخت و پاش ها و هزینه های سرسام آور آنها، به وظیفه نظارتی خود عمل کرده اند؟ وظیفه مجلس که تنظیم و تصویب لوایح بودجه سنواتی را به عهده دارد در برابر به هم ریختن نظم و نسق اداره کشور چیست؟ آیا اداره تطبیق قوانین مجلس، عدول این مصوبات را از قوانین موضوعه مجلس احصا کرده است؟ در برابر اعلام برداشت از حساب ذخیره ارزی ، آن هم قبل از تصویب مجلس و پیش خور کردن اعتبارات کشور، چه موضعی گرفته ایم؟ و ده ها سوال دیگر.

از این رو پیشنهاد می کنم فارغ از هر پیشداوری، مجلس به تحقیق و تفحص درباره این سفرها بپردازد و نتیجه را به سمع و نظر ملت شریف ایران برساند و اگر دولت قانونی عمل کرده او را تشویق کند وگرنه از بروز انحرافات و بدعت ها در نظام برنامه ریزی کشور و عدول از سند چشم انداز جلوگیری کند. فراموش نکنیم که تاریخ درباره سکوت ما قضاوت خواهد کرد.

ولی الله شجاع پوریان

نماینده بهبهان و عضو فراکسیون اقلیت