حاج میرزا جعفر حقایق نگار خورموجی

حاج میرزا جعفر مورخ و محقق معروف قرن سیزدهم یعنی عصر ناصری است که در خورموج متولد شده و پس از کسب کمالات و تحصیلات دانش در جوانی ضابطی خورموج که از پدر به و ارث رسیده بود نایل گشت …

حاج میرزا جعفر مورخ و محقق معروف قرن سیزدهم یعنی عصر ناصری است که در خورموج متولد شده و پس از کسب کمالات و تحصیلات دانش در جوانی ضابطی خورموج که از پدر به و ارث رسیده بود نایل گشت و تا۱۲۸۵ ق بدین شغل منصوب بود اما در این سال بر اثر اختلافاتی که بین او و حاجی خان حکمران کل دشتی و پدر محمد خان دشتی در گرفت از این شغل معزول شد و به شیراز رفت و به امارت دیوان خانه عدلیه شیراز منصوب شد.در ۱۲۷۶ ق کتاب اثار جعفری در تاریخ و جغرافیای مملکت فارس را نوشت.

سپس به تهران رفت و به حضور ناصر الدین شاه رسید.شاه او را مامور تهیه کتاب حقایق تاریخ ایام خود کرد.پس خورموجی با کمال صداقت به جمع آوری اخبار و درج آن اقدام کرد و کتاب حقایق الاخبار ناصری را نوشت و به لقب حقایق نگار ملقب گردید.به قول مرحوم عباس اقبل آشتیانی در یاداشتی که بر مقدمه کتاب به تصهیح شادروان حسین خدیو جم نوشته است این کتاب که تاریخ مختصر قاجار و تاریخ بالنسه مفصل سلطنت ناصرا الدین شاه تا سال ۱۲۸۴ است ظاهرا مقبول نظر شاه نیفتاد و حاجی محمد جعفر مغضوب شد و به عراق مهاجرت نمود و در آنجا مقیم شد تا آن که به سال ۱۳۰۱ در همان دیار وفات یافت.

زندگی علمی محمد جعفر خان از زمان هجرت آغاز گردید . ایشان صاحب تألیفات ارزشمندی می باشد که همگی از بهترین کتابهای عصر قاجاریه هستند . مشهورترین و زبده ترین اثر این دانشمند مورخ حقایق الخبار ناصری است . او در این کتاب برای اولین بار قتل امیرکبیر را افشا می کند او در باب قتل امیر کبیر که همه مورخان معاصر او در گذشت امیر کبیر را بر اثر ناخوشی و تورم دست و پا و آماس بدن دانسته اند او این واقعه را به صراحت قتل نوشته است. و به همین سبب موجب غضب دربار قرار گرفته و به عراق مهاجرت می کند . او در سال ۱۳۰۱ ه .ق . در سن ۷۶ سالگی در عراق زندگی را بدرود میگوید .

آثار ایشان عبارتند از:

ـ آثار جعفری

ـ حقایق الخبار ناصری

ـ نزههٔ الخبار

ـ حقایق المصیبه در تاریخ کربلا

جواد دشتی