ناگزیر نیستیم

حجم اخباری که در روزهای اخیر توسط رسانه های ایرانی و غیرایرانی منتشر شده و همزمانی آنها با تغییر لحن بعضی از سیاستمداران غربی, از ورود مجدد پرونده هسته ای ایران به مرحله ای حساس, حکایت می کند

حجم اخباری که در روزهای اخیر توسط رسانه‌های ایرانی و غیرایرانی منتشر شده و همزمانی آنها با تغییر لحن بعضی از سیاستمداران غربی، از ورود مجدد پرونده هسته‌ای ایران به مرحله‌ای حساس، حکایت می‌کند.

این وضعیت همچنین نشان می‌دهد که اگر چه برخی مسئولا‌ن ایرانی، پرونده هسته‌ای را <مختومه> می‌دانند اما خود آنها نیز واقفند که قبل از مختومه شدن پرونده از نظر طرف‌های مقابل، نمی‌توان <آسوده خاطر> بود. برهمین اساس ضمن اتخاذ مواضع محکم و آرامش‌بخش در داخل، تلا‌ش‌های خود در عرصه بین‌المللی را گسترش داده‌اند، تا جایی که حتی وزیر کشور علیرغم دهها مسئولیت داخلی، به مأموریت هسته‌ای خارجی رفته و در پایان مأموریت از نهایی شدن حدود ۲۰ میلیارد دلا‌ر قرارداد اقتصادی ایران با چین خبر داده است. به عبارت دیگردولت نهم مجموعه توانمندی‌های سیاسی و اقتصادی کشور را به خدمت گرفته است تا تلا‌ش‌سیاسی امریکا و متحدان آن در اروپا، برای تکمیل حلقه محاصره علیه ایران را ناکام بگذارد. مسئول پرونده هسته‌ای نیز با مذاکرات و اظهار نظر های هوشمندانه، قدم در راهی گذاشته است که نهایت آن به تعبیر خود او <گرفتن همه بهانه‌ها از بهانه‌جویان> است.

در این میان، مشاهده نوعی ملا‌یمت در گزارش اخیر محمد البرادعی - نسبت به گزارش‌های قبلی - بیش از آنچه باید، در ایران مورد استقبال واقع شد و همین استقبال نسبتاً افراطی، باعث گردید اصلی‌ترین نکته تکراری در همه گزارش‌های مدیر کل آژانسبین المللی انرژی اتمی، مورد ارزیابی و تحلیل اکثر رسانه ها ودولتمردان قرار نگیرد. در حالی که با جرات می توان گفت مشابه همین اظهارات، مهم ترین بهانه و حربه آمریکا و یاران همراه او برای ارسال پرونده ایران به شورای امنیت و ماندگاری پرونده در آن شورا بوده است. از سوی دیگر برخی سخنان مقام های روسی و اروپایی- که ظاهرا مخالفت با یکجانبه گرایی آمریکا تلقی می شود- نیز استقبال قابل توجه گروهی از سیاستمداران ایرانی را برانگیخت . در حالی که مراجعه به سوابق پرونده نشان می دهد در سال های گذشته و قبل از تمام جلسات شورای حکام و شورای امنیت، اختلا‌ف نظرهای این چنینی به صورت علنی اعلا‌م شده و نهایتا تغییر خاصی در سرنوشت پرونده هسته ای ایران به وجود نیاورده است.

اما نکته‌ای که در فاصله چهارروزه تا برگزاری جلسه سران گروه ۱+۵ نسبت به دوره های قبلی، جدید به نظر می رسد سفر وزیر کشور ایران به چین برای تسلیم پیام رئیس جمهور اسلا‌می ایران و نیز مذاکره سیاسی واقتصادی با سران آن کشور است. آنچه در این میان می تواند موجب تامل شود و حتی به ابزار تبلیغاتی برای دشمنان ایران تبدیل گردد مصاحبه نسبتا عجولا‌نه و تاکید وزیر کشور ایران بر نهایی شدن قراردادهای کلا‌ن اقتصادی- تا سقف ۲۰ میلیارد دلا‌ر - میان ایران و چین بود . در حالی که او نه درامورنفتی مسئولیتی دارد ونه در سایر امور بازرگانی، که همین امر می تواند شائبه عدم دقت کافی در تنظیم این قراردادها، تنها به منظور جدا ساختن چین ازگروه ۱+۵ را در اذهان ایجاد نماید. این در حالی است که از یک سو برخی مسئولا‌ن اقتصادی بخش خصوصی، تاکنون بارها عدم رضایت خود از کیفیت کالا‌های چینی و حتی ضوابط تجاری آن کشور را اعلا‌م کرده‌اند و از سوی دیگر قراردادهای بزرگ اقتصادی گذشته با چین، تغییر عمده‌ای در برخورد آن کشور با پرونده هسته‌ای ایران ایجاد نکرده است.

اکنون نیز پیش‌بینی می‌شود چین با تأسی به برادر بزرگتر خود یعنی روسیه، ابتدا به بزرگ‌نمایی تهدیدهای امریکا بپردازد و سپس مدعی شود که با فشار آن کشور تحریم‌های پیش‌بینی شده علیه ایران تعدیل و سپس تصویب شده است. در حالی که اگر چینی‌ها در اظهارات خود صادق باشند و نخواهند مانند سه سال گذشته، نقش <نوچه> برای ا مریکا را بازی کنند - و در این میان به بعضی از باج‌خواهی‌ها نیز بپردازند - بایستی بدون هر‌گونه تعارف و تملق از حق وتوی خود استفاده و پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت را مختومه کنند. البته احتمال این اقدام بسیار ضعیف است. زیرا تنها در شرایط بلا‌تکلیفی، تکنولوژی نه چندان پیشرفته و کالا‌های <بنجل> چینی در مقیاس میلیارد دلا‌ری به بازار ایران راه پیدا خواهد کرد.

در حالی که ایران می‌تواند به فرصت طلبان چینی و روسی ثابت کند که آن دو کشور، تنها گزینه‌ها برای مقابله با تضییع حقوق مسلم ایران نیستند. امروز امریکا در عراق با مشکلا‌ت حیثیتی، نظامی و سیاسی مواجه است و دولتمردان عراق هم در برابر مردم خود شرمنده هستند که نتوانسته اند ناامنی‌ها را کنترل و <حداقل رفاه> را برای آنان فراهم نمایند. در همین شرایط دولتمردان عراقی از یک سو با امریکایی‌ها همزبانی می‌کنند و حتی گاه در اتهام افکنی علیه ایران با دوستان امریکایی خود مسابقه می‌گذارند و از سوی دیگر مرتباً از ایران می‌خواهند که مذاکرات با امریکا را ادامه دهد تا آسایش و آرامش به عراق باز گردد!

ایران می‌تواند با استفاده از این فرصت استثناییدولتمردان عراقی را وادار سازد تا با فشار بر امریکایی‌ها‌ شرایطی ایجاد کنند تا آنچه را ما از چین و روسیه توقع داریم به دست امریکایی‌ها انجام و فشارهای غیرمنطقی از پرونده هسته‌ای کشورمان حذف شود. مشروط کردن هر نوع مذاکره با امریکا و عراق به این موضوع، در شرایطی که آن دو کشور به شدت نیازمند همکاری ایران هستند< قطعاً نتایجی بهتر از آزمودن <آزموده‌های سابق> در تعامل با چین و روسیه دارد. زیرا این دو کشور، شرایط فعلی را بهترین فرصت برای امتیازگیری از ایران و ائتلا‌ف امریکا - اروپا می‌دانند.

فراموش نکنیم که اولا‌ً با تغییر دولت در امریکا، نیاز آن کشور به ایران به شدت کاهش خواهد یافت و امکان امتیازگیری ایران از امریکا برای حل مشکلا‌ت در عراق - یا فشار بر آن کشور برای کاهش مزاحمت علیه ایران - به صفر نزدیک خواهد شد. ثانیاً دولت فعلی نیز تا چند ماه آینده و قبل از آنکه شرایط انتخاباتی بر امریکا حاکم شود مایل و قادر به مذاکره موثر با ایران برای تأمین منافع دوطرف خواهد بود.