ازدحام تنهایان در قاب سینما

نگاهی به اثری از «جف نیکولز»

عشق دور از دسترس در سومین تجربه جف نیکولز خودنمایی می‌کند و گویی عشق به معجزه‌ای محتاج است تا خود را از بند زوال رها کند. اِلیس و نِک‌بون دو دوست صمیمی‌اند که در منطقه‌ای ساحلی حوالی می‌سی‌سی‌پی و دور از شهر، زندگی می‌کنند. یک روز برای سفری اکتشافی، همراه با قایق، به جزیره‌ای در میان آب می‌روند، با مردی مرموز، درشت‌اندام، ژولیده و متزلزل به‌نام ماد (متیو مک‌کاناهی) روبه‌رو می‌شوند که از آنها برای رسیدن به عشق ناممکن کودکی‌اش جونیپر «ریز ویترسپون» تقاضای کمک می‌کند و این دو پسر برای به‌هم‌رساندن عاشق و معشوق خود را به آب‌وآتش می‌زنند. در ادامه اِلیس متوجه می‌شود که پلیس به‌دنبال ماد می‌گردد..

جف نیکولز در این فیلم توانسته به زیبایی ازدحام تنهایان موردنظر فلاسفه اگزیستانسیالیست را برای مخاطب به تصویر بکشد، نک‌بون مانند ماد، پدر و مادرش را از دست داده، عموی او (گیلن) از فرط تنهایی مدام از بچه‌ها می‌خواهد با او حرف بزنند، والدین الیس هیچ انگیزه‌ای برای ادامه‌ زندگی مشترک ندارند و با الیس مانند یک شخص غریبه رفتار می‌کنند و تام که همسر و فرزندش چندین سال قبل مرده‌اند، پیله‌ تنهایی‌ را دور خود تنیده است و این همان فردیت تحمیل‌شده‌ای است که در الیس که قلب عاطفی فیلم است پررنگ‌تر است.

جف نیکولز توانسته با کمرنگ‌کردن مرز قصه و واقعیت و روایت داستانی سراسر درگیرکننده، ساختاری نسبتا مطلوب و هماهنگ با خرده‌روایت‌های داستان مانند اختلاف بین والدین الیس، علاقه او به دختر هم‌محله خود و... ارایه کند... البته نباید از تاکید زیاد بر طبیعت و حضور آن در زندگی شخصیت‌های داستان گذشت. از نقدهای پذیرفتنی‌ای که به فیلم وارد شده، طولانی‌بودن زمان فیلم (۱۳۰دقیقه) است. اما نیکولز با قرینه‌ساختن شخصیت پسر نوجوان (الیس) و ماد کمک زیادی به‌جاافتادن این درام و شکل‌گیری انسجام روایی آن کرده است. آشنایی اِلیس با دختر سال‌بالایی مدرسه (می‌پرل) و ورودش به دنیای جنس مخالف، مراحل مختلف بلوغ و فرازوفرود فکری او با ماجرای هیجان‌انگیز و عشقی ماد و جونیپر شبیه‌سازی شده است. تا آنجایی که الیس در رویاهای شیرین نوجوانی، دختر را همدم خود می‌داند همین حس غیرقابل وصف است که موجب می‌شود او تمام تلاش خود را بکند تا ماد به معشوقه‌اش، جونیپر، برسد. جیمز برادینلی، منتقد سینما، قهرمانان این فیلم یعنی دو نوجوان ۱۴ساله به نام‌های اِلیس «تای شرایدن» که تنها تجربه قبلی او بازی در درخت زندگی است و نِکبن «جیکوب لافلند» را به‌نوعی تداعی‌کننده «تام سایر» و «هاکلبری‌فین» و شخصیت بزرگسال اصلی فیلم را نیز نه برده‌ای فراری، جیم، که فراری دیگری به‌نام ماد می‌داند.

در سال ۲۰۱۱ دومین فیلم جف نیکولز به نام پناه‌بگیر به‌شدت موردپسند منتقدان قرار گرفت. وی قبل از آن در سال ۲۰۰۷ اولین فیلم خود به نام «داستان‌های شات‌گان» را کارگردانی کرده بود. در آخر اینکه mud در فهرست ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۳ از نگاه خوانندگان روزنامه گاردین نیز قرار گرفته است.

مسیح اسماعیلی