جنگ خانواده های سیاه پوست آمریکا بر علیه تبعیض نژادی در مدارس

تبعیض نژادی یا نژادپرستی, به تعریف بسیار ساده, نوعی از تبعیض است که متمرکز بر تفاوت های نژادی حاصل از تفاوت های ظاهریِ جسمی فزیکی است به گونهٔ نمونه, چون سفید بودن نشانهٔ برتری است و من سفیدم و تو سفید نیستی, پس من از تو برترم

تبعیض نژادی یا نژادپرستی، به تعریف بسیار ساده، نوعی از تبعیض است که متمرکز بر تفاوت‌های نژادی حاصل از تفاوت‌های ظاهریِ جسمی/فزیکی است. به گونهٔ نمونه، چون سفید بودن نشانهٔ برتری است و من سفیدم و تو سفید نیستی، پس من از تو برترم.

در کتاب «فرهنگ سیاسی» داریوش آشوری برای نژادپرستی تحت نام «نژادگرایی» چنین تعریفی آورده شده:

نژادگرایی نظریه‌ای است که میان نژاد و پدیده‌های غیر زیست‌شناسی مانند دین، آداب، زبان و... رابطه ایجاد کرده برخی نژادها را برتر از دیگر نژادهای بشری می‌شمارد. در این نظریه برتری نژادی مستقل از شرایط محیطی و اجتماعی رشد افراد عمل کرده و دست تقدیر برخی نژادهای بشر را برتر و برخی دیگر را کهتر گردانیده‌است.

معروف‌ترین دولت‌های نژادپرست سده بیستم حکومت آپارتاید آفریقای جنوبی و اسرائیل بوده و رفتار آپارتایدی اسرائیل با فلسطینیان هنوز هم به شدتدر جریان است.

واژه آپارتاید آپارتْهایْد، آپارتْهِیْد به معنای جدایی و تفکیک می‌باشد و در اصطلاح با تبعیض نژادی و نژاد پرستی مترادف شده است گر چه اعمال سیاست‌های تبعیض نژادی از دوره آغاز استعمار و به ویژه از قرن هفدهم شکل گرفته و نقاط گسترده‌ای را شامل می‌گردید، اما به صورت مشخص، این کلمه از سال ۱۹۴۸ توسط دفتر مرکزی حزب ناسیونالیست کشور آفریقای جنوبی به کار گرفته شد هدف از اعلام و اعمال این سیاست جداسازی سفید پوستان از غیر سفید پوستان و به ویژه سیاهان بود. با این که بیش از ۸۰ ٪ جمعیت آفریقای جنوبی را غیر سفید پوستان تشکیل می‌دادند. اما اقلیت سفید پوست با اجرای سیاست‌های غیر انسانی، جامعه‌ای طبقاتی به وجود آورد. آنها رسماً اعلام کردند که سیاست آپارتاید همه گروه‌های نژادی را فروتر از سفید پوستان می داند و علی‌رغم اعتراضات افکار عمومی و سازمان‌های بین‌المللی، به رفتار خود ادامه دادند. این وضعیت تا آخرین دهه قرن بیستم ادامه داشت و سر انجام، تلاش‌ها و کوشش‌های مردمی به لغو این سیاست در هفدهم ژوئن ۱۹۹۱ میلادی انجامید. با این حال مساله تبعیض نژادی در بسیاری از کشورها دارای نژادهای مختلف می‌باشند. سازمان ملل نیز

کنوانسیون‌ بین‌المللی‌ رفع‌ هر نوع‌ تبعیض‌ نژادی‌ را در ۲۱ دسامبر ۱۹۶۵ میلادی‌ (مطابق‌ با۳۰/۸/۱۳۴۴ شمسی‌) در مجمع‌ عمومی‌ سازمان‌ ملل‌متحد تصویب کرد.

یکی از دلایل مطرح‌کردن و اعمال روند نژاد گرایی این است که می‌تواند سُلطه و کنترل را تضمین کند و این معمولاً توسط گروه‌های نژادی که اکثریت اند بر گروه‌های که اقلیت اند اِعمال می‌شود. علت اصلی آن این است که اکثریت، از قدرت گرفتن اقلیت، بیمناک است و با استفاده از سلسله مراتب قدرت و ایجاد بروکراسی مورد پسند خود، سبب می‌شود تا چهرهٔ گروه اقلیت را خدشه‌دار ساخته، و تصویر ناشایست، ناپسندیده، و فروتری از آن را در بین اجتماع به نمایش بگذارد، تا در نتیجه چشمه‌های رشد و انکشاف آن‌ها در نُطفه بخشکد..

روز بیست و یکم ماه مارچ برابر است با روز بین المللی نژادپرستی. این روز به این دلیل روز جهانی مبارزه با نژاد پرستی گذاشته شده که مردم جهان، توجه جدی به برابری حقوق داشته باشند و تاکید شود که هیج گروه نژادی از دیگری برتر نیست. طبق قوانین حقوق بشر همه افراد فارغ از نژاد، دین، مذهب و جنسیت، دارای حقوق برابر و یکسان می باشند.

از سویی روز بیست و یکم ماه مارچ از این روی برای روز جهانی مبارزه با تبعیض نژادی انتخاب شده که در بیست و یکم مارچ سال ۱۹۶۰، اجتماع آرام و اعتراضی سیاهپوستان در آفریقای جنوبی علیه تصویب قانون آپارتاید، توسط اقلیت حاکم سفید پوست به خاک و خون کشیده شد. در این حادثه پلیس بر روی تظاهرات کنندگان آتش گشود و ۶۹ تن کشته شدند.

و اما در ایالات متحده آمریکا نیز مبحث تبعیض نژادی دامنه گسترده ای داشته و دارد. جدایی نژادی در ایالات متحده آمریکا با نظام برده‌داری در سال‌های سده ۱۷ شروع شده و با تبعیض‌های نژادی آشکار و پنهان در تاریخ آمریکا، و تا عصر حاضر ادامه یافته‌است.

با پایان جنگ داخلی آمریکا و آزادی میلیون‌ها برده رهایی یافته از نظام برده داری، جامعه آمریکا وارد نبرد بی وقفه نژادی شد. در یک سوی این نبرد، سفیدپوستان جنوب بودند که در جریان جنگ داخلی، تمام ثروت و امتیازات اشرافی خود را از دست داده بودند و می‌بایست با بردگان سابق خود همانند انسان‌های برابر رفتار کنند.در سوی دیگر سیاهپوستان می‌خواستند حقوق تضییع شده خود و اجداشان را در کوتاه‌ترین زمان ممکن طلب کنند. بدیهی است چنین فضای آشفته‌ای، رابطه میان نژاد سفید و سیاه را بیش از پیش تخریب کرد. برخی از بردگان سابق راه سرزمین‌های وسیع غرب را که هنوز به تصرف کامل در نیامده بود، در پیش گرفتند و زندگی جدیدی را برای خود و فرزندانشان بوجود آوردند. اما میلیون‌ها سیاه فقیر که هنوز به اربابان سابق خود وابسته بودند در جنوب باقی‌ماندند و با مشکلات عدیده از جمله فقر، بیکار و نژاد پرستی مواجه شدند.

تا یک قرن بعد، میلیون‌ها سیاهپوست آمریکایی در فقر و تنگدستی گرفتار بودند. بسیاری از کارفرمایان در جنوب علاقه‌ای نداشتند که سیاهان را به کار بگمارند. وضعیت تحصیلی و آموزشی سیاهان نیز در شرایط اسفناکی قرار داشت. تا زمان الغای برده داری، سواد خواندن و نوشتن برای برده‌ها جرم غیر قابل بخششی بود. بعد از الغای برده داری نیز سیاهپوستان فقیر قادر نبودند که کودکان خود را در مدارس ثبت نام نمایند. آن دسته از کودکان سیاه که از شانس بیشتری برخوردار بودند، مجبور بودند در مدارسی جدا از سفید پوستان تحصیل کنند.

سیاهان همچنان از ورود به اماکن مخصوص سفید پوستان از جمله باشگاهها، رستوران‌ها و بارها محروم بودند. حتی در برخی از شهرهای جنوب، سیاهپوستان حق نداشتند بر روی صندلی مخصوص سفید پوستان در اتوبوس‌های عمومی بنشینند. اقدام خانم روزا پارکس در سال ۱۹۵۵ در شهر مونتگمری ایالت آلاباما روح تازه‌ای به مبارزات سیاهپوستان داد. پارکس در اقدامی شجاعانه، از بلند شدن از روی صندلی مخصوص سفید پوستان در یک اتوبوس عمومی خودداری کرد و توسط پلیس دستگیر شد. این اقدام، خشم سیاهان را شعله ور تر کرد. کشیش جوانی به نام مارتین لوتر کینگ یک تحریم چند ماهه را علیه سیستم حمل و نقل عمومی در ایالت آلاباما شکل داد. این اعتراض سپس به «جنبش حقوق مدنی» تبدیل شد. در سال ۱۹۶۰ با تلاش و کوشش مارتین لوتر کینگ «قانون حقوق مدنی» با هدف رفع تبعیص نژادی به تصویب رسید.

ولی آیا این تبعیض نژادی به پایان رسید؟!

خانم پاول که نویسنده ای قهار است و همچنین مسئول خیریه ای جهت خانواده های بدون همسر (زنان سرپرست خانوار) می باشد خود به شدت از تبعیض نژادی حال حاضر ایالات متحده آمریکا آزرده خاطر شده و وارد مبارزه ای جدی در این امر گردیده است. او به بیان یکی از این تبعیض ها که در مورد خودش صورت گرفته است می پردازد.

" از مدرسه ای که پسرانم در آن تحصی می کنند به من زنگ زدند که بایستی برای فرزند بزرگترم به مدرسه بروم و به دلایلی که حضوری به من خواهند گفت او را به منزل بیاورم. در زمان حضورم در مدرسه آنها به من گفتند که فرزند شما به خاطر پرتاب صندلی در مدسه به مدت یک روز از اخراج می باشد. مسئولین مدرسه به من گفتند که او با کسی درگیر نشده ولی می توانست این اتفاق بیافتد. فرزند من در آن موقع ۴ سال داشت. من قبول داشتم که رفتار او در این موضوع ناشایست بود ولی اخراجش را به این دلیل اصلا نمی توانستم هضم کنم. برای هفته ها پسر من همانند یک گوشت قربانی بود ولی امان از توجه مسئولین مدرسه.

آنها او را دوبار دیگر اخراج کردند که بنا به گفته آنها یکبار بدلیل پرتاب مجدد صندلی و یکبار هم بدلیل اینکه او بر روی یکی از همکلاسیهایش که او را اذیت می کرد تف کرده بود.

با وجود این رفتار ها من همچنا سکوت را اختیار کرده بودم و خود را مقصر رفتار تربیتی فرزندم می دانستم. همینطور خودم نیز در دوران کودکی شاگردی شلوغ بودم پس من مقصرم. در آن زمان رفتار معلمانم با من آنقدر بد بود که تا مدتها اعتماد به نفسم را از دست داده بودم و خودم را بدترین فرد روی کره زمین می دانستم. مدتها طول کشید تا توانستم خودم ا بازیابم و به زندگی حال حاضرم برسم.

زمانی که فرزندانم بدنیا آمدند به خودم قول داده بودم که از آنها حمات کنم و نگذارم که آن اتفاقی که برای خودم افتاده بود و باعث از دست رفتن روحیه تحصیلی و فراگیریم شده بود به کودکانم منتقل شود. شاید این نوع رفتار ما بخاطر عدم حضور پدر بر بالای سرمان بود ؟! نمی دانم !؟ شاید؟!

به هرحال من خودم فرزندم را به خاطر این حرکت ناشایست و بی ادبانه اش تنبیه کردم و او را توجیه کردم که این نوع رفتارها شایسته او نیست ولی...

دو ماه بعد مجدد از مدرسه به من زنگ زده شد که حالا فرزند کوچکتر من که ۳ سال دارد به خاطر اینکه با مشت به دست یکی از مسئولین مدرسه زده است باید از مدرسه اخراج شود. بع از این حادثه آنها به فرزند من لقب "پسر خطرناک" داده و او را به این نام صدا می کردند.

من به کاوش برای این نوع رفتار فرزندانم پرداختم و مدام از خودم می پرسیدم که ما که زندگی خوبی داریم و هم من و هم همسرم هردو در کنار کودکانمان هستیم و مشکلی هم نداریم حتی پرستار کودکانم هم از آنها آزاری نمی بیند پس چرا آنها اخراج شدند؟!

من خودم و گذشته خودم را مقصر قلمداد می کردم. یکی از روزها من و فرزندم به جشن تولد همکلاسیش رفتیم و وقتی به آنها موضوع اخراج ۳ روزه کدکم را به خاطر پرتاب صندلی گفتم آنها خیلی تعجب کردند که چرا اخراجش کردند!

یکی از مادران سفید پوست به من گفت : اتفاقا پسر من شئی را به طرف همکلاسی اش پرت کرد که باعث شد او را به بیمارستان هم ببرند و مسئولین مدرسه فقط به من تلفن زدند و اطلاع دادند!.

تمام مادران سفید پوست آن روز به رفتارهای ناشایست بچه هایشان در مدرسه اشاره کردند و اینکه با وجود رفتار بسیار خطرناک تر بچه هایشان ولی یکبار هم از مدرسه اخراج نشدند؟!

طبق تحقیقات انجام شده توسط دپارتمان حقوق اجتماعی در آمریکا ۱۸ % کودکان در مدارس پیش دبستانی آمریکا را سیاه پوستان تشکیل می دهند و ۴۸ % از اخراجی های مدارس را همین سیاه پوستان تشکیل می دهند.

من نم خواستم که این اتفاق برای کودکان من نیز بیافتد و آنها از اخراجیها باشند.

خیلی از نزدیکانم به من می گفتند که از این مدرسه پیش دبستانی فرزندانم را به مدرسه دیگری منتقل کنمو تصمیم سختی بود شاید مقطعی تصمیمی گرفته می شد ولی در نهایت این موضوع که کودکان سیاه پوست بیشتر از سفید پوستان از مدارس پیش دبستانی اخراج می شوند را حل نمی کرد چرا در تمام نقاط آمریکا کودکان سیاه پوست را مورد بی توجهی قرار می دهند.

تا کی ما می خواهم با زدن چسب زخم بر روی سیستم آموزشی خود در آمریکا و ایجاد طرح هایی همانند فرستادن کودکان به مدارس استثنایی (مدارس ویژه کودکانی که رفتارهای ناشایست دارند) جلو برویم ؟ آیا همه ما سیاه پوستان آدم بده هستیم و سفید پوستان آدم خوبه؟

با انتقال کودکان من به یک مدرسه دیگر شاید مشکل من حل شود ولی مشکل ما حل نمی شود.

مسئله فقط به معلمان و مدیران نژادپرست و دین ستیز در مدارس محدود نمی شود بلکه به نحوه سیستم آموزشی آمریکا و عدم آموز رفتاری معمان و مدیران مدارس ربط پیدا می کند.

طبق مطلبی که در مجله "رفتار و شخصیت" انتشار یافت ، سفید پوستان بیشتر به سیاه پوستان دیدگاه نژاد پرستانه داشته و حتی سیاه پوستان را بیشتر از سن خودشان می بینند و آنها را در قیاس با سفید پوستان گناهکارتر می پندارند.

حتی مسولین مربوطه هم با این دیدگاه مدیریت خود را حکم فرما می کنند و باید که آنها را آموزش داده و توجیه نماییم.

من می دانم که نمی توانم این سیستم را تغییر دهم ولی من قسمت مربوط به خودم را انجام می دهم تا خیالم راحت باشد . من به انجمن اولیا و مربیان پیوستم و تا ایجاد تغییر در نگرش این سیستم و آموزگاران و مدیرانش به فعالیتم ادامه می دهم. من نمی خواهم با تعویض مدرسه فرزندانم با این موضوع بی تفاوت برخورد کنم و خودم را راحت کنم بنابراین تصمیم به حضور در انجمن را گرفته و تغیرات را هم به سرانجام می رسانم.

تهیه : ایمان محسنی نیا

پژوهشگر ، کارشناس جغرافیا و برنامه ریزی شهری