سنتور

ساز جعبه‌ای ذوزنقه‌ای شکل است. جعبه سنتور مجوف است و همه سطوح جعبه چوبی است. بر روی سطح فوقانی دو ردیف خرک چوبی قرار دارد. ردیف راست نزدیک به کنارهٔ راست ساز است و ردیف چپ کمی بیشتر …

ساز جعبه‌ای ذوزنقه‌ای شکل است. جعبه سنتور مجوف است و همه سطوح جعبه چوبی است. بر روی سطح فوقانی دو ردیف خرک چوبی قرار دارد. ردیف راست نزدیک به کنارهٔ راست ساز است و ردیف چپ کمی بیشتر با کنارهٔ چپ فاصله دارد. از روی هرخرک چهار رشته سیم هم‌کوک عبور می‌کند. ولی هر سیم به گوشی معینی پیچیده می‌شود. گوشی‌ها در سطح جانبی راست کار گذاشته شده‌اند سیم‌های سنتور به دو دستهٔ (زیر) و زرد (بم) تقسیم می‌شوند دستهٔ سیم‌های سفید بر روی خرک ردیف چپ و سیم‌های زرد بر روی خرک‌های ردیف راست به تناوب قرار گرفته‌اند طول قسمت جلوی خرک در سیم‌های سفید دو برابر طول آن در قسمت پشت خرک است و می‌توان در پشت خرک نیز از سیم‌های سفید استفاده کرد همچنین هر سیم زرد یک اکتاو بم‌تر از سیم سفید بلافاصله بعد از آن صدا می‌دهد.

کبک ناقوس زن و شارک سنتور زن است

فاخته نای شده بسط شده تنبور زنا

(منوچهری)

یکی از قدیمی‌ترین و کامل‌ترین سازهای ایرانی که به شکل ذوزنقین ساخته و سیم‌های بسیار بر روی آن کشیده و آن را به وسیله دو مضراب چوبی می‌نوازند. [فرهنگ معین].

سنتورسازی قدیمی و شرقی است که قدمت آن را تا ۳۰۰۰ سال تخمین می‌زنند.

سنتور را در واقع می‌توان یک سه‌تار ذوزنقه‌ای شکل دانست که به‌جای هر پرده وتری دارد.

سنتور باستانی دارای ۱۲ وتر بوده که با زیر و بم آن شامل ۲۴ وتر می‌شده است و این همان تعداد وترهای سازمان ذوات ۵۱ تار مطلقات می‌باشد و از آن جمله است چنگ و مغنی یا ۲۴ وتر که مراغی از آن نام می‌برد.

سنتور امروزی دارای ۹ وتر (خرک) است که با زیر و بم آن شامل ۱۸ وتر می‌شود.

تعداد سیم‌ها در سنتور به ۷۲ تار می‌رسد. در یک بعد ذی‌الکل (هنگام) هفت فاصله از نغمات ملایم‌ها را برای دستگاه یا آواز مورد نظر انتخاب کرده و کوک می‌کنند.