زنگ خطر در بارداری

خانمی را در ماه هشتم بارداری با افت فشارخون، تپش قلب و سردی اندام انتهایی تصور کنید، اولین توصیه شما به این خانم چیست؟ آیا به او اطمینان می‌دهید که با استراحت بهتر می‌شود یا …

خانمی را در ماه هشتم بارداری با افت فشارخون، تپش قلب و سردی اندام انتهایی تصور کنید، اولین توصیه شما به این خانم چیست؟ آیا به او اطمینان می‌دهید که با استراحت بهتر می‌شود یا شاید توصیه می‌کنید دارو مصرف کند یا با پزشک مشورت نماید؟

خونریزی‌های نیمه دوم حاملگی در ۳ درصد موارد اتفاق می‌افتد و ممکن است از یک موضوع بی‌اهمیت تا یک وضعیت خطرناک را شامل شود. جدی‌ترین علل خونریزی خطرناک در نیمه دوم حاملگی، وجود جفت سر راهی و کنده شدن جفت می‌باشد که برای مادر و جنین، بالقوه مرگبار هستند.

جفت سرراهی:

کاشته شدن جفت در قسمت تحتانی رحم و جلوتر قرار گرفتن آن از موقعیت جنین می‌باشد. گرچه علت اصلی ناشناخته است، ولی در زنان با حاملگی‌های متعدد شایع‌تر بوده و موارد چندقلویی نیز مستعد جفت سرراهی هستند. در افرادی که سابقه سزارین داشته‌اند تا ۶ برابر افزایش در بروز جفت سرراهی گزارش شده و همچنین بزرگی جفت، سیگار کشیدن و سقط القایی از دیگر عوامل مستعدکننده می‌باشند.

علائم:

خونریزی بدون درد با حجم زیاد و به رنگ قرمز روشن که از حدود هفته ۲۸ حاملگی شروع می‌شود. در اغلب موارد خونریزی بدون هیچ‌گونه علتی ایجاد شده، بیمار ممکن است در اواسط شب در داخل حوضی از خون بیدار شود. این حالت معمولا برای جنین آثار نامطلوبی ندارد مگر این که عملکرد جفت مختل شود.

درمان:

بیمار معمولا استراحت مطلق دارد تا خونریزی قطع و سلامتی بیمار و جنین ثابت شود. یکی از فواید استراحت، مهاجرت تدریجی جفت از قسمت تحتانی رحم به سمت بالاست که این امر خطر جفت سرراهی را کاهش می‌دهد. روش انتخابی زایمان نیز به طور معمول سزارین است.

کنده شدن جفت:

جدا شدن زودرس جفت قبل از تولد جنین می‌باشد. میزان کنده شدن جفت اگر کمتر از چند سانتی‌متر باشد معمولا بی‌اهمیت بوده ولی جدا شدن کامل جفت برای مادر و جنین کشنده است. علت اصلی و اولیه ناشناخته مانده اما فاکتورهایی نظیر سیگار کشیدن و مصرف کوکائین و الکل، بندناف کوتاه، سن بالای مادر، فعالیت زیاد بدون تغذیه کافی، گروه خونیO مادر، چندقلویی و فیبروم رحمی، نقش مهمی دارند؛ اما بارزترین فاکتور مستعدکننده، افزایش فشارخون مادر است که تقریبا در نیمی از بیماران دیده شده است. ضربه مستقیم به رحم در نتیجه خشونت یا تصادف از علل مهم و روبه افزایش است. سابقه قبلی کنده شدن جفت، خطر عود آن را در حاملگی‌های بعدی۱۰ تا ۲۰ برابر می‌کند.

علائم: خونریزی تیره رنگ که در ۸۰ درصد موارد آشکار و در ۲۰ درصد موارد مخفی است، درد شکم یا پشت، انقباض و حساسیت رحم. اگر خانمی در ۳ ماهه سوم حاملگی ناگهان دچار افت فشارخون، تپش قلب، نبض ضعیف و پوست سرد و عرق کرده شد حتی بدون خونریزی خارجی باید سریع بستری و تحت‌نظر گرفته شود و اگر افزایش فشارخون حاملگی هم وجود داشته باشد، وضعیت خطرناک‌تر است.

دکتر مهرانگیز توتونچی