تعریف شهادت

شهادت مقام و منزلتی است که علی ع آن را پایان دادن به فروغ درخشان زندگی در کمال هوشیاری و آزادی برای رسیدن به هدفی که آن هدف والاتر و بهتر از زندگی طبیعی دنیاست می داند و در واقع شهادت عبارت است از سوختن و شعله ور شدن در آتش عشق الهی برای ایجاد زمینه ی حکومت عدل اسلامی در جهان تا سعادت و خوشبختی جامعه در راه رسیدن به آنها فراهم شود

● تعریف شهادت

بزرگان و دانشمندان، تعریف‌های زیادی برای شهادت کرده‌اند که به بعضی از آنها اشاره می‌کنیم. امیرالمومنین علی (ع) آن را برای خود و فرمانده لشکرش مالک اشتر آرزو می‌کند در نامه‌ای که برای مالک اشتر می‌فرستد در پایان نامه چنین می‌فرمایند:

«ان یختم لی و لک بالسعاد هوالشهاده انا الیه راجعون»: خداوند پایان زندگی من و تو را به سعادت و شهادت قرار دهد زیرا بازگشت همه‌ی ما به سوی اوست و چه بهتر که بازگشتمان با شهادت در راه خدا توام شود. (نهج‌البلاغه، قسمت نامه‌ها، نامه ۵۲)

شهادت مقام و منزلتی است که علی (ع) آن را پایان دادن به فروغ درخشان زندگی در کمال هوشیاری و آزادی برای رسیدن به هدفی که آن هدف والاتر و بهتر از زندگی طبیعی دنیاست می‌داند و در واقع شهادت عبارت است از سوختن و شعله‌ور شدن در آتش عشق الهی برای ایجاد زمینه‌ی حکومت عدل اسلامی در جهان تا سعادت و خوشبختی جامعه در راه رسیدن به آنها فراهم شود. ائمه اطهار (ع) در دعای روزهای ماه مبارک رمضان دستور داده‌اند که با خدای خود چنین مناجات کنیم:

«ان تجعل اسمی فی السعداء و روحی مع الشهداء و احسانی فی علیین» خدایا اسم مرا در زمره‌ی سعادتمندان قرار ده و روحم را با شهدا محشور کن و کارهای نیکم را در ملاء اعلی قرار ده. به این ترتیب شهادت یک مقام و منزلت خاصی است در نزد خدا که هر کس لیاقت آن را نخواهد داشت و هر انسان موحد و خدا پرستی فیض شهادت نصبیش نخواهد شد زیرا شهادت مخصوص بعضی از اولیاء الله است نه همه‌ی اولیاءالله.

● چرا شهید را شهید می‌گویند؟

شهید را از این جهت شهید می‌گویند زیرا به خاطر شهادتش در راه خدا، ملائکه می‌گویند زیرا به خاطر شهادتش در راه خدا، ملائکه کنار بدنش حضور به هم می‌رسانند و او را مشاهده می‌کنند. «لان ملائکه الرحمان نشهده» (جواهر الکلام، جلد۴، ص ۸۸- مجمع البحرین ماده شهد)

ملائکه پروردگار، شهید را مشاهده می‌کنند و گرد و غبار از سرو صورت شهید پاک می‌کنند و او را به بهشت و کرامت و رحمت خدا بشارت و تهنیت می‌گویند. (وسائل الشیعه، جلد ۱۱، ص ۲۰، حدیث‌۱۹)

شهید را شهید می‌گویند: «لان الله و ملائکته شهود له بالجنه» در اینجا شهید به معنای شاهد است زیرا خداوند متعال و ملائکه گواهی می‌دهند بهشت را برای شهید. بنابراین پیغمبر اکرم (ص) فرمود:

«زملوهم بد مایهم فانهم یحشرون یوم القیمه تسخب اوداجهم دما اللون لون الدم و الریح ریح المسک»: شهدا را با بدن پر خون دفن می‌کنند، زیرا آنها با همین وضع در قیامت محشور می‌شوند در حالی که رنگ بدنش رنگ خون است ولی بوی بدنشان مانند مشک و عنبر خوشبو است. محشور شدن شهدا با این وضع در قیامت خود گواه است که آنها در راه خدا شهید شده‌اند. (منتخب طریحی، ص ۳۷).

شهید را شهید می‌گویند چون شهید یا علم و یقینی که به خدا و روز جزا دارد برای حفظ دین خدا با دشمن می‌جنگد تا کشته شود که در غیر شهید این طور یقین و اعتماد به خدا کمتر دیده می‌شود.

رضا ساعی شاهی

منبع:

فرهنگ ایثار