یک بیماری با تلفظ سخت و درمان آسان

بسیاری از قوطی ها و کنسروهایی که در انبارها نگهداری می شود, آلوده به میکروب بیماری «لیپتوسپیروسیس» است

یک روز خانمی چند قوطی نوشابه گازدار خریداری کرد و آنها را در یخچال گذاشت تا بعد از خنک‌شدن مصرف کند. روز بعد او را به اورژانس بردند و مستقیما در بخش مراقبت‌های ویژه بستری کردند، اما او همان روز فوت کرد. کالبدشکافی علت مرگ را «لیپتوسپیروسیس» اعلام کرد. پس از تحقیقات در مورد علت مرگ وی متوجه شدند که او نوشابه گازدار را بدون استفاده از لیوان مصرف کرده است و قوطی مربوط آلوده به ادرار خشک‌شده موش بوده است که ناقل بیماری خطرناک لیپتوسپیروسیس است.

● لیپتوسپیروسیس چیست؟

این بیماری عفونتی باکتریایی و حاد است که عامل آن گونه‌های میکروسکوپی به شکل مارپیچی است. این عفونت در درجه اول از تماس مستقیم یا غیرمستقیم با ادرار آلوده حیوانات منتقل می‌شود. راه‌های دیگر انتقال عفونت می‌تواند تماس با بافت‌های حیوانات آلوده، مصرف غذا و آب آلوده باشد. این بیماری مسری نیست، اما می‌تواند از طریق رابطه جنسی، از مادر به جنین و از طریق شیر مادر به فرزند منتقل شود.

برخی انسان‌ها به دلیل شغل و محیطی که در آن زندگی می‌کنند، در معرض خطر ابتلای این عفونت قرار می‌گیرند. می‌توان به گروه‌های شغلی در معرض خطر، مانند کارگران کشاورزی و انبارها، حیوانات خانگی، دامپزشکان، کارگران فاضلاب‌ها، کارگران کشتارگاه‌ها، عرضه‌کنندگان گوشت و نیروهای نظامی، بازماندگان بلایای طبیعی (مانند سیل) و کسانی که از ورزش‌های آبی ـ تفریحی استفاده می‌کنند، اشاره کرد.

● علائم بیماری

معمولا مدتی که این بیماری خود را در بدن فرد مبتلا نشان می‌دهد، دو تا ۲۶ روز و به طور میانگین ده روز است. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به بالا رفتن ناگهانی حرارت بدن، درد عضلانی، سردرد در ۷۰ تا صددرصد مبتلایان، سرفه خشک در ۲۵ تا ۳۵ درصد موارد و تهوع و اسهال و استفراغ در ۵۰ درصد بیماران اشاره کرد. از نشانه‌های دیگری که چندان متداول نیست نیز به درد در مفاصل، استخوان‌ها، گلو، شکم و التهاب چشم اشاره شده است. ضعف عضلانی و بزرگ‌شدن کبد، طحال و غدد لنفاوی، گلودرد، سفت‌شدگی عضلات، شنیده شدن صداهای نامتعارف از ریه‌ها و التهاب پوست از علائم دیگر است.

در صورت تشخیص بموقع، این بیماری قابل درمان است، اما در موارد حاد که در زمان لازم بیمار مورد مداوا قرار نگیرد، می‌تواند مرگ به همراه داشته باشد. برای مداوای این بیماری داروهای پنی‌سیلین، تتراسیکلین، کلرامفنیکول و اریترومایسین تجویز می‌شود. موارد بسیاری از بیماری‌های گوارشی که بعضا مرگبار بوده‌ با علت ناشناخته گزارش شده‌ است که شاید رد پای این بیماری‌ها را می‌توان در تماس دهانی با قوطی‌ها و کنسروهای آلوده پیدا کرد. اما متاسفانه این بیماری بین مردم و حتی جامعه پزشکان به دلایلی مانند: دشواری در تایید و تشخیص آن، اشتباه گرفتن با دیگر بیماری‌ها، نبود امکانات بررسی در آزمایشگاه‌ها، نبود کیت‌های آزمایشگاهی و... ناشناخته مانده است.

● پیشگیری از بیماری، چگونه؟

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که سطوح فوقانی کنسروها و بطری‌ها از یک توالت عمومی که محل تجمع انواع باکتری‌ها و میکروب‌هاست، آلوده‌تر است. این محصولات در انبارهایی نگهداری می‌شود که محل دسترسی حشرات و جوندگان است و بدون هیچ‌گونه توجهی برای فروش، به مغازه‌ها منتقل می‌‌شود. موش‌ها، سوسک‌ها و مگس‌ها که ناقل انواع بیماری‌ها هستند، با ظروف مواد غذایی داخل انبار در تماسند. معلوم نیست که محصولات غذایی در انبار مواد غذایی چه سرنوشتی پیدا می‌کند. ساده‌ترین تصور آن است موش‌ها که در انبارها فراوانند در تماس با این قوطی‌ها و کنسروها باشند، روی آن راه بروند یا ادرار کنند. شاید تا به حال نشنیده‌اید، اما خوب است که بدانید ادرار موش دارای مواد سمی و کشنده بسیار خطرناکی است.

از این رو توصیه می‌شود هر بار که قصد مصرف محصولات بسته‌بندی شده نظیر شیر، نوشابه‌های گازدار، تن‌ماهی، کمپوت و... را دارید، حتما قبل از گشودن، آن را بخوبی شست‌وشو دهید یا حداقل برای استفاده از نوشیدنی‌های بسته‌بندی شده از نی استفاده کنید. همچنین زمانی که دچار جراحت زخم‌های باز شده‌اید، از رفت و آمد در مناطق گل‌آلود بویژه مکانی که محل عبور حیوانات است خودداری کنید، هنگام کارکردن با خاک مرطوب از لباس‌های محافظ مانند دستکش، چکمه، شلوار و پیراهن‌های آستین‌بلند استفاده کنید، از شنا در برکه‌های گل‌آلود خودداری کنید و با تله‌گذاری در خانه و اطراف آن خطر موش‌ها را کنترل کنید.

وحید کیانپور