جایی برای مخفی شدن نمی ماند

هری اس ترومن رئیس جمهور ایالات متحده در سال ۱۹۵۲ محرمانه ترین آژانس را خلق كرد كه امروزه به NSA یا آژانس امنیت ملی معروف است و گاهی به شوخی از سه حرف اول این آژانس یعنی NSA عبارت No Such Agency ساخته شده كه معنی آن «چنین آژانسی وجود ندارد» است

دره ای مه آلود، دور از توجه مردم، نزدیك شوگر گروو ویرجینیای غربی و پنهان در میان كوه های قلعه مانند، بزرگترین مركز استراق سمع ایالات متحده را در خود جای داده است. این منطقه «عاری از هرگونه امواج رادیویی» است و دیش های شلجمی غول پیكر آن امكان شنود میلیون ها مكالمه تلفنی و دیدن نامه های الكترونیكی در ساعت را فراهم آورده است. اداره این مركز بر عهده آژانس امنیت ملی است و كاركنان آن مخفیانه به شنود تمام مكالماتی می پردازند كه از شرق ایالات متحده وارد می شوند و مركز یاكی های واشینگتن نیز همه مكالمات و ارتباطاتی را پوشش می دهند كه از غرب ایالات متحده صورت می گیرند. آژانس امنیت ملی آمریكا در واشینگتن كه كمتر از ۱۰۰ مایل از شوگر گروو فاصله دارد در چند روز گذشته مركز یكی از بزرگترین توفان های سیاسی دوران ریاست جمهوری بوش بود. جنجال سیاسی از این قرار بود كه آیا رئیس جمهور با صدور فرمان به آژانس امنیت ملی برای تصویب و اجرای شنود بدون مجوز مكالمات تلفنی شهروندان آمریكایی مرتكب قانون شكنی شده است یا نه. حتی این جنجال دموكرات ها را ترغیب كرده است كه موضوع استیضاح رئیس جمهور را پیش بكشند.

جان یی. مك لافلن معاون رئیس سازمان جاسوسی آمریكا، سیا در پاییز ۲۰۰۱ از اولین كسانی بود كه در جریان این برنامه قرار گرفت. این برنامه شنود، سری و محرمانه ترین عملیات سیا در طول تاریخ تشكیل آن بود كه كد رمز آن نیز محرمانه باقی ماند. هری اس. ترومن رئیس جمهور ایالات متحده در سال ۱۹۵۲ محرمانه ترین آژانس را خلق كرد كه امروزه به NSA یا آژانس امنیت ملی معروف است و گاهی به شوخی از سه حرف اول این آژانس یعنی NSA عبارت No Such Agency ساخته شده كه معنی آن «چنین آژانسی وجود ندارد» است. اكنون این آژانس، بزرگترین و مهم ترین سازمان جاسوسی دنیا است و از سیا یا هر سازمان جاسوسی دیگر اطلاعات موثق تر و كامل تری در مورد كشورهای جهان فراهم می آورد. اما این سازمان در حال حاضر تقلا می كند كه خود را با جنگ علیه تروریسم وفق دهد كه در آن به جای جاسوسی در مورد كشورها و دولت ها باید به جاسوسی لانه های مخفی و افراد مظنون در سراسر جهان بپردازد. برای دستیابی به چنین آرمان دشواری، آژانس امنیت ملی فناوری های فوق پیشرفته و بسیار پیچیده ای ابداع كرده كه قادر به استخراج اطلاعات از میان مقادیر متنابهی از داده ها و اطلاعات است. چنین فناوری پیچیده ای ممكن است در خارج از ایالات متحده كارایی نداشته باشد. در ایالات متحده نیز استفاده از چنین فناوری هایی مستلزم تجاوز به حریم خصوصی افراد و تضییع آزادی های مدنی و نادیده انگاشتن قوانین و پیدا كردن راه هایی برای دور زدن كانال های تحقیق و تفحص در آمریكا است. آژانس جاسوسی امنیت ملی در اصل برای جاسوسی دشمنان خارجی خلق شده بود و به هیچ وجه قرار نبود كه برای مصارف داخلی مورد استفاده قرار گیرد. سی سال پیش سناتور «فرانك چرچ» نماینده دموكرات از ایالت آیداهو كه رئیس كمیسیون اطلاعات جاسوسی سنا بود تحقیق و تفحص از آژانس امنیت ملی را برعهده گرفت و سرانجام حیرت زده و انگشت به دهان در همان سال ۱۹۷۵ اظهارنظر معروفی كرد و گفت: «این ظرفیت به وجود آمده می تواند علیه خود مردم آمریكا به كار گرفته شود، در آن صورت برای هیچ شهروند آمریكایی، حریم خصوصی باقی نخواهد گذاشت. این فناوری قادر است همه چیز را ببیند: مكالمه های تلفنی، تلگرام ها و فرق نمی كند كه وسیله ارتباطی چه باشد. در حقیقت دیگر جایی برای مخفی شدن باقی نخواهد ماند.» او همچنین اضافه كرد كه اگر دیكتاتوری آژانس امنیت ملی را در اختیار بگیرد «می تواند ظلم و بیداد مطلق ایجاد كند و هیچ راهی برای شكست آن وجود نخواهد داشت.»

در آن زمان این آژانس فقط می توانست مكالمه های تلفنی را شنود كند یا فقط به متن تمامی تلگراف ها دسترسی پیدا كند، ولی هیچ راهی برای دسترسی به نامه های خصوصی نداشت. اما امروزه كه مردم همه مسائل شخصی و عمومی خود را در پیام های الكترونیكی و ای میل های خود منتقل می كنند و تمامی داده ها و اطلاعات خود را از طریق اینترنت رد و بدل می كنند و مدام پای تلفن های همراه خود از هر دری سخن می گویند بدون آن كه به پیامدهای آن دقت كنند، در عمل آژانس امنیت ملی حتی می تواند فكر افراد را هم بخواند.هدف اصلی آژانس امنیت ملی بلوك كمونیست بود. برای این منظور دور تمامی كشورهای كمونیست پیله ای الكترونیكی ایجاد كرده بود كه به تمامی ارتباطات الكترونیكی آن دسترسی داشت.

هر لحظه كه هواپیما، كشتی یا واحد نظامی می جنبید آژانس امنیت ملی خبردار می شد. ماهواره های ایالات متحده در فاصله ۳۰۰/۲۲ مایلی از سطح زمین با آنتن هایی كه مساحت آن هم اندازه زمین فوتبال بود تمامی سیگنال های وسایل الكترونیكی و ارتباط اتحاد جماهیر شوروی را ثبت و ضبط و سپس تجزیه و تحلیل می كرد. امروزه به جای آن كه دستگاه های شنود آن، یك كشور را هدف قرار دهند كه در عمل در جای خود ثابت است باید به شنود افراد، خانه های تیمی و لانه های مخفی آنان بپردازد و این در شرایطی است كه این افراد یا از وسایل الكترونیكی برای ارتباط استفاده نمی كنند یا آن كه از كارت های تلفن یكبارمصرف یا غیرقابل ردگیری بهره می گیرند، ضمن آن كه این افراد فقط در یك كشور نمی مانند و از كشوری به كشور دیگر سفر می كنند. در دوران جنگ سرد آژانس امنیت ملی به راحتی می توانست به روس هایی تكیه كند كه در آمریكا متولد شده بودند و زبان روسی را به خوبی می دانستند و یا از دانش آموختگان زبان روسی از دانشگاه های مختلف ایالات متحده بهره بگیرد اما اكنون دولت آمریكا برای جست وجو در میان جوامع و اقوام باید افرادی را پیدا كند كه به زبان دری [فارسی]، اردو و غیره آشنایی داشته باشند و حاضر باشند جاسوسی اقوام و خانواده های خود را بكنند.ژنرال مایكل وی. هیدن مدیر وقت آژانس امنیت ملی سال پیش در مصاحبه ای گفت شنود در دوران جنگ علیه تروریسم بسیار پیچیده تر شده است. دهم سپتامبر ۲۰۰۱ یعنی یك روز قبل از حادثه برخورد هواپیما با برج های دوقلوی نیویورك دو پیام را شنود كرده بود. اولی هشدار می داد: «بازی فردا شروع می شود.» و دومی این بود: «شمارش معكوس فردا به صفر می رسد.» اما با وجود آنكه این پیام ها از مكان های مظنونی در افغانستان و محل استقرار القاعده رسیده بود تا بعد از حمله یازده سپتامبر [فردای آن روز] ترجمه نشد و تا ۱۲ سپتامبر [یك روز بعد از حادثه] منتشر نشد. ژنرال هیدن می گوید آنچه شنودها را دشوار كرده این حقیقت بود كه اولاً در این مكالمه ها هیچ كلمه ای وجود نداشت كه از روی آن بتوان «اهداف» آنان را حدس زد. ضمن آنكه تلفن مورد استفاده آنان عمومی بود. چنین مسائلی شناسایی مظنونان را بی نهایت دشوار و كند می كند. هیدن می پرسد: «آیا می دانید كه چه تعداد تلفن بین المللی خارج از افغانستان صورت می گیرد كه باید مورد بررسی قرار گیرد؟» در جواب هم می گوید: «هزاران».با وجود این آژانس امنیت ملی آمریكا برای شنود الكترونیكی اعضای القاعده در افغانستان نیازی به كسب مجوز نداشت. اما برای شنود شهروندان آمریكایی در داخل آمریكا (مظنون به روابط تروریستی) نیاز به مجوز از «دادگاه مراقبت های جاسوسی خارجی» است كه به اختصار به آن FISA می گویند، مخفف (Foreign Intelligence Surveillance Court) این سازمان به ندرت تقاضای دولت را رد می كند. فیسا FISA از زمان تاسیس اش در سال ۱۹۷۸ تاكنون ۱۹ هزار مجوز صادر و فقط ۵ مورد را رد كرده است.

---