فضایل بعضی از سوره ها و آیات

آیة الکرسی شأن عظیم و اثری عمیق در مشکلات روحی و جسمی دارد اگر ترکیبات خاصی از آن حاصل شود, اسم اعظم را متجلّی می سازد این آیه شریفه که در سوره بقره قرار دارد, سیّد آیات قرآن نامیده می شود

‏

آیة الکرسی شأن عظیم و اثری عمیق در مشکلات روحی و جسمی دارد. اگر ترکیبات خاصی از آن حاصل شود، اسم اعظم را متجلّی می‏سازد.این آیه شریفه که در سوره بقره قرار دارد، سیّد آیات قرآن نامیده می‏شود. آغاز آن از کلمات‏ اللَّهُ لَآإِلهَ إِلَّا هُوَ تا وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ‏ ختم می‏شود. آیة الکرسی دارای پنجاه کلمه است و در هر کلمه پنجاه برکت است.ده جایگاه وقفی دارد که رعایت وقف‏ها، موجب اثربخشی و تأثیر ژرف بر حضور قلب و برکت و هدایت و صیانت برای قاری آن دارد. نام مقدّس و مبارک علیّ از اسمای الهی است و هم اسمی بر روح معلّای مولا علی علیه السلام اطلاق می‏شود.و به طور کلی دوایی برای هر مرض و شفابخش است.امام علی علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل نمود که هنگام نزول آیة الکرسی، رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:آیة الکرسی، آیه‏ای است که از گنج عرش نازل شده و زمانی که این آیه نازل گشت، هر بتی که در جهان ایستاده بود با صورت به زمین افتاد.در این زمان ابلیس ترسید و به قوم خود گفت:امشب حادثه‏ای بزرگ اتفاق افتاده است، من جست‌وجو کنم آن حادثه چه بوده است.

ابلیس جهان را گشت تا به شهر مدینه رسید، از مردی در آن شهر پرسید:دیشب چه اتفاقی افتاده است؟آن مرد گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله به ما فرمود:آیه‏ای از گنج عرش نازل شده است که بت‏های جهان به خاطر آن بر زمین افتاده‏اند. سپس ابلیس این واقعه را به قوم خود خبر داد. امام صادق علیه السلام فرمود: ابوذر به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض کرد: ای رسول خدا! مهمترین و با فضیلت‏ترین آیه‏ای که بر تو نازل شده کدام آیه است؟فرمود: آیة الکرسی، آسمان‏های هفتگانه در مقابل کرسی، حلقه‏ای بیش نیست که در سرزمینی افتاده باشد.آنگاه فرمود: برتری عرش بر کرسی، مانند برتری بیابانی است بر همان حلقه‏ای‏ که در گوشه‏ای از آن افتاده است.

ابی امامه باهلی می‏گوید: از علی بن ابی طالب علیه السلام شنیدم که فرمود:باور نمی‏کنم که کسی اسلام را فهمیده باشد و یا در اسلام متولّد شده است و سیاهی شب را به صبح سر کند.عرض کردم: مقصود از سیاهی شب چیست؟فرمود: یعنی همه شب این آیه را قرائت کند:اللَّهُ لَآإِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لَاتَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَّهُ مَا فِی السَّموَ تِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَن ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ‏یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیْ‏ءٍ مّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَآءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّموَ تِ وَالْأَرْضَ وَلَا یُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ» خدای یکتا که جز او هیچ معبودی نیست، زنده و قائم به ذات [و مدّبر و برپا دارنده و نگه دارنده همه مخلوقات‏] است، هیچ‏گاه خواب سبک و سنگین او را فرا نمی‏گیرد، آنچه در آسمان‏ها و آنچه در زمین است در سیطره مالکیّت و فرمانروایی اوست. کیست آنکه جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟آنچه را پیش روی مردم است [که نزد ایشان حاضر و مشهود است‏] و آنچه را پشت سر آنان است [که نسبت به آنان دور و پنهان است‏] می‏داند.

و آنان به چیزی از دانش او احاطه ندارند مگر به آنچه او بخواهد. تخت [حکومت، قدرت و سلطنت‏] ش آسمان‏ها و زمین را فرا گرفته و نگهداری آنان بر او گران و مشقت‏آور نیست؛ و او بلند مرتبه و بزرگ است.آنگاه فرمود: اگر بدانید که این آیه چیست و یا اگر بدانید در این آیه چیست در هیچ حالی آن را ترک نخواهید کرد. حضرت امام باقر علیه السلام فرمود:مَنْ قَرَأَ آیَةَ الْکُرْسِیِّ مَرَّةً صُرِفَ اللَّهُ عَنْهُ أَلْفُ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکْرُوهِ الدُّنْیا وَ أَلْفُ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکْرُوهِ الْآخِرَةِ، أَیْسَرُ مَکْرُوهِ الدُّنْیا الْفَقْرُ وَ أَیْسَرُ مَکْرُوهِ الآْخِرَةِ عَذابُ الْقَبْرِ. کسی که یک مرتبه آیة الکرسی را بخواند، خداوند از او هزار ناراحتی و اندوه دنیایی و هزار ناراحتی و اندوه آخرتی را برطرف می‏کند که کوچکترین ناپسندی دنیا، فقر و کوچکترین ناخشنودی آخرت، عذاب قبر است.

فضیلت سوره توحید

سوره اخلاص یا توحید، وحدانیّت و اوصاف یگانگی خداوند را بیان می‏کند.معادل یک سوّم قرآن است. و به نام سوره «اساس» هم یاد شده است.امام صادق علیه السلام در فضیلت این سوره فرمود:قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ نسب نامه خداست. این سوره در ابتدای بعثت و در پاسخ پرسش گروهی از یهودیان که از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله توصیف خداوند را در خواست کرده بودند، در مکّه نازل شده است.رسول خدا صلی الله علیه و آله می‏فرماید:برای هر چیزی نوری است و نور قرآن سوره توحید است. امام صادق علیه السلام می‏فرماید:کسی که روز بر او بگذرد و پنج نوبت نماز بر پا کند و سوره‏ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را در هیچ یک از آنها نخواند، به او خطاب می‏شود که: ای بنده خدا! تو از نمازگزاران نیستی. و نیز می‏فرماید:کسی که به خدا و روز جزا ایمان دارد قرائت‏ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را بعد از نمازهای واجب خویش ترک نکند؛ زیرا هر که بعد از نماز آن را بخواند، خداوند خیر دنیا و آخرت را برایش فراهم می‏سازد و او و پدر و مادرش و فرزندان آنان را بیامرزد.

و نیز می‏فرماید:هنگامی که رسول خدا صلی الله علیه و آله بر جنازه سعد بن معاذ نماز گزارد، فرمود: هفتاد هزار ملک که در میان آنها جبرئیل نیز بود بر جنازه او نماز خواندند! حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود: من از جبرئیل پرسیدم: به خاطر کدام عمل مستحق نمازگزاردن شد. گفت: به خاطر خواندن‏ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ در حال نشستن و ایستادن و سوار شدن و پیاده روی و رفت و آمد.

فضیلت سوره فلق و ناس‏

در این دو سوره، خداوند حکیم به پیامبر صلی الله علیه و آله فرمان داده است که از شرّ وسوسه‏گران جنّی و انسی به خداوند متعال پناه ببرد و هر دو سوره فلق و ناس به‏ «معوَّذتین» هم معروف است؛ زیرا که در آغاز هر دو، تعویذ و پناه بردن به خدا از شرارت حسودان و افسونگران و جادوگران و شیاطین است که چنین دشمنانی از طریق جادو و افسون و فریب، قصد صدمه زدن به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را داشتند.امام باقر علیه السلام فرمود:هر کس در نماز وتر (نماز شب) سوره‏های‏ قُلْ أَعُوذُ بِرَبّ الْفَلَقِ‏ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبّ النَّاسِ‏ را با سوره‏ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند به او خطاب شود، ای بنده خدا! مژده باد تو را که خداوند وتر تو را قبول فرمود. عقبة بن عامر می‏گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:بر من آیاتی نازل شده که مانند آن نازل نشده و آن معوّذتان است.و نیز فرمود: ای عقبه! به تو نیاموزم دو سوره را که سوره‏های برتر قرآنند؟گفتم: آری، ای رسول خدا! پس معوّذتین را به من آموخت، سپس آن را در نماز صبح خواند و به من فرمود:آن را بخوان هر گاه ایستادی و خوابیدی.

آیت الله حسین انصاریان

* منابع در دفتر روزنامه موجود است