علاج سر درد؛ توصیه ای از امام صادق علیه السلام

هم اکنون برخیز و وارد حمام شو و هیچ کاری نکن مگر اینکه هفت کف دست آب گرم به سرت بریز و در هر بار نام خدا را به زبان بیاور. اگر چنین کردی دیگر از سردرد شکایت نخواهی کرد.

سالم بن ابراهیم از دیلمی و او از داود رقی نقل می ‏کند که نزد امام صادق (ع) بودم که یک نفر حاجی خراسانی بر او وارد شد و سلام کرد و از امام راجع به مسائل دینی سؤالهایی کرد و امام به آن مسائل پاسخ می‏داد، سپس به امام گفت: ای پسر پیامبر از وقتی از منزل خود بیرون آمده‏ام از سردرد رنج می‏برم. امام فرمود: هم اکنون برخیز و وارد حمام شو و هیچ کاری نکن مگر اینکه هفت کف دست آب گرم به سرت بریز و در هر بار نام خدا را به زبان بیاور. اگر چنین کردی دیگر از سردرد شکایت نخواهی کرد. آن شخص چنین کرد و همان ساعت خوب شد.

می‏گوییم: شک نیست که میان سردرد و ریختن آب گرم به آن با گفتن بسم اللَّه بدون آن که تأمل کنی رابطه‏ای نخواهی یافت ولی اگر فکر کنی، می‏دانی که بشر به هر مرتبه‏ای از علوم هم برسد نمی‏تواند به همه علل و اسباب حوادث پی ببرد، زیرا که او گاهی چیزی را علت‏ یک حادثه فرض می‏کند که در واقع آن حادثه سبب دیگری دارد و گاهی علت یک چیز را نمی‏داند در حالی که آن علتی دارد. معلوم است که ندانستن علت یک چیز دلیل نمی‏شود که آن علتی نداشته باشد و یا میان آن چیز و علتش رابطه‏ ای نباشد.

همچنین باید دانست که اسباب و علل بر دو قسمند: مادی و جسمی و معنوی و روحی و هر کدام از آنها هم انواعی دارند. مثلا سردرد از ابتلاء معده یا سوء هضم یا سردی یا زکام یا ضعف اعصاب یا اضطراب یا به وسیله صداهای ناهنجار یا بوهای تند یا حرارت کبد یا از درد چشم و یا درد گوش یا بعضی از تبها یا آنفلوانزا و مانند آنها حاصل می‏شود و گاهی هم از غم و غصه یا ترس یا زیاد فکر کردن و مانند آن به وجود می‏آید.

پزشک باید سبب آن را پیدا کند و آن را برطرف سازد تا سردرد از بین برود.

شاید امام در باره این مریض خراسانی که از سردرد شکایت می‏کرد، دو علت برای آن یافته است یکی علت روحی و آن اضطرابی بوده که بر او عارض شده و دیگری جسمی و آن زکامی بوده که در راه یا نزد خانواده‏اش به او رسیده بوده و امام ناراحتی روحی او را با بسم اللَّه علاج کرده به اضافه اینکه به او اطمینان داده که بزودی شفا پیدا خواهد کرد و از طرفی دستور داده که چند بار آب گرم بر سر خود ریزد تا در زکام اثر کند و این کاری است که بسیاری از پزشکان برای زکامی‏ که از سرما و یا به جهت دگرگونی هوای وارد بر دماغ حاصل شده آن را توصیه می‏کنند و این نوع معالجه را جز یک پزشک روانشناس و حاذق نمی‏داند و البته ما نباید این معالجه را به غیر این مریض سرایت بدهیم مگر اینکه مطمئن باشیم که عین اوست و این را جز یک پزشک روانشناس نمی‏داند.

منبع: طب النبی(ص)و طب الصادق(ع)-روش تندرستی در اسلام، ص: ۱۰۵-۱۰۸

ناصر آسیابانی