اندازه گیری کلسترول در کودکان

رویکرد جدید غربالگری کلسترول را می توان با آزمایش خون, غیرناشتا انجام داد و به این ترتیب انجام آن در مراکز شلوغ نسبتاً آسان خواهد بود با این راهکار می توان کودکان دارای کلسترول LDL افزایش یافته را شناسایی کرد

شاید بهترین خبر در مورد آزمایش کلسترل، که اکنون انجام آن برای تمام کودکان ۹ تا ۱۱ ساله توصیه می‌شود آن باشد که لازم نیست کودک پیش از گرفتن خون، ناشتا باشد.

رویکرد جدید غربالگری کلسترول را می‌توان با آزمایش خون، غیرناشتا انجام داد و به این ترتیب انجام آن در مراکز شلوغ نسبتاً آسان خواهد بود. با این راهکار می‌توان کودکان دارای کلسترل LDL افزایش یافته را شناسایی کرد.

داده‌های حاصل از بررسی رویکرد غربالگری کلسترل پیشین حاکی از آن است که غالباً کودکان دارای تراز کلسترول بالا از یاد می‌روند.

داده‌های حاصل از بررسی‌های پیشین ثابت کرده است که آتروسکلروز از کودکی شروع می‌شود و حمله‌های قلب، استروک و سایر مشکلات قلب و عروق در بزرگسالی غالباً نتیجه ی پایانی عوامل خطرساز قلب و عروق است که در تمام دوران کودکی ناشناخته می‌ماند.

رهنمودهای جاری آخرین رهنمود روزآمد از دهه‌ی ۱۹۹۰ است. این رهنمودها از این نظر با سایر رهنمودها تفاوت دارد که براساس بازبینی جامع و طبقه‌بندی شده‌ی مقالات پایه‌گذاری شده و در بردارنده‌ی تمامی عوامل خطرساز از جمله هیپرتانسیون، دیس‌لیپیدمی، چاقی، دیابت و استعمال دخانیات و نیز شامل عوامل شیوه‌ی زندگی از جمله جیره‌ی غذایی و فعالیت جسمانی بوده وبه بررسی تمامی مسایل سن طفولیت پرداخته است.

در رهنمودهای جدید جزئیات چگونگی کاهش عوامل خطرساز و کمک به پیشگیری از مشکلات قلب و عروق در کودکان از بدو تولد تا ۲۱ سالگی وجود دارد و با توصیه‌ی استفاده‌ی انحصاری از شیرمادر برای ۶ ماه آغاز زندگی آغاز می‌شود.

اما، قابل توجه‌ترین عنصر جدید در این رهنمودها، توصیه‌ی همه جانبه به غربالگری کلسترول در دوره‌ی پیشین از نوجوانی است. طبق این رهنمود، پزشک باید غربالگری همه جانبه‌ی لیپید را با کلسترل غیر HDL غیر ناشتا (یعنی کلسترول تام منهای کلسترل HDL) یا پروفایل لیپیدناشتا (FLP) را برای تمامی کودکان حداقل یک بار بین سنین ۹ تا ۱۱ سالگی به دست آورد و در صورت لزوم بر حسب الگوریتم لیپید تدبیر کند. استفاده از جیره‌ی غذایی و نرمش به عنوان خط اول درمان توصیه شده است ولی می‌توان در کودکانی که به‌رغم استفاده از مداخله‌های شیوه‌ی زندگی و جیره‌ی غذای دارای کلسترول بالا هستند از استاتین استفاده کرد.

در این رهنمود به دست آوردن FLP در سن ۱۲ سالگی در صورتی توصیه شده است که سابقه‌ی خانوادگی کودک به تازگی مثبت شده باشد یا پدر یا مادر دچار دیس لیپیدمی باشند یا کودک دارای هر یک از عوامل خطرساز باشد یا به بیماری‌های پرخطر گرفتار باشد و سپس در صورت لزوم برحسب الگوریتم لیپید تدبیر شود. در تمام بیماران ۱۸ تا ۲۱ ساله در این رهنمود، اندازه گیری یک مورد غیرHLD غیر ناشتا یا FLP توصیه شده و سپس توصیه به بازبینی نتایج این موارد با بیمار و در صورت لزوم تدبیرشان بر اساس الگوریتم لیپید درمان بزرگسالان شده است.

مراحل پیشگیری کاهش خطر و پیشگیری از بیماری قلب و عروق در تمام سنین شامل فعالیت جسمانی منظم است که بر اساس رهنمودهای فعالیت جسمانی سال ۲۰۰۸ گزارش کمیته‌ی مشورتی باید به مقدار ۳ روز در هفته باشد.

سایر اقدامات پیشگیری شامل است بر استفاده از جیره‌یی با چربی اشباع شده‌ی پائین برای تمامی کودکان که از سن یک سالگی آغاز می‌شود و نیز انجام مداخله‌های دبستان بنیاد برای دور کردن کودکان از سیگار و کمک به ترک آن. همچنین در این رهنمودها اندازه‌گیری سالانه‌ی فشارخون در تمام کودکان ازسن ۳ سالگی و تفسیر آن برحسب سن، جنس، قد توصیه شده است. در این گزارش چارتی با یک آلگوریتم و دیاگرام جریان برای کمک به کلینیسین در تشخیص هیپرتانسیون در کودکان دارد.

استدلال این رهنمود آن است که مدارک بسیاری برای این مفهوم وجود دارد که آتروسکلروز از کودکی آغاز می‌شود و به همان عوامل خطرسازی وابسته است که در بزرگسالان دیده می‌شود. این امر به آن معنا است که باید کوشید از این عوامل خطرساز پیشگیری کرد تا در مرحله‌ی اول این حالات ایجاد نشود و نیز کودکانی را شناسایی کرد که در معرض خطر بیشتر هستند تا بتوانیم در جهت بهبود شیوه‌ی زندگی کودکان مؤثر باشیم.

بیماری قلب و عروق شایع‌ترین علت مرگ مردان و زنان است. بنابراین، این مسأله برای کلینیسین‌های مراقبت اولیه‌ی اطفال، بسیار اهمیت دارد. با این رویکرد جدید برای غربالگری در واقع بهتر می‌توان این مسأله را جا انداخت و سابقه‌ی خانوادگی بیمار را روزآمد نمود. به هرحال آزمایش اندازه‌گیری کلسترل باید یک بار در تمام کودکان ۹ تا ۱۱ساله انجام شود. رویکرد همه جاگیر غربالگری سبب شناسایی کودکانی خواهد شد که دارای علت ژنتیک بالا بودن کلسترول هستند و نیز کودکانی شناسایی می‌شوند که بر اساس شیوه‌ی زندگی کلسترول بالا دارند.

دکترفرهاد فیلی