بیمارستانی در دل عمارت

میدان فردوسی، کوچه پارس، کوچه‌ای که از شمال به خیابان انقلاب و از جنوب به خیابان نوفل لوشاتو منتهی می‌شود، خانه‌ای با قدمت و ارزشمند را در خود جای داده است. تاریخچه بنای آن …

میدان فردوسی، کوچه پارس، کوچه‌ای که از شمال به خیابان انقلاب و از جنوب به خیابان نوفل لوشاتو منتهی می‌شود، خانه‌ای با قدمت و ارزشمند را در خود جای داده است. تاریخچه بنای آن مربوط به اواخر دوره قاجاریه است که از آن به‌نام «موقوفه‌ فاضل‌عراقی» مستشار و رییس‌ سابق دیوان‌عالی کشور نام می‌برند که در سال ۱۳۳۴ به دستور وی این خانه، وقف بیمارستان زنان دادگستری و بعد از ۱۰ سال ساختمان‌های دیگری به آن اضافه شد و در سال ۱۳۵۲ به‌دستور دکتر حسن حکمت رییس وقت بیمارستان، تغییراتی در بنا و ساختمان موقوفه فاضل عراقی داده شد.

بعداز پیروزی انقلاب اسلامی، وزارت دادگستری تصمیم گرفت که ساختمان را به کل تخریب و به‌جای آن بیمارستان پنج طبقه را بنا کند که با مخالفت شدید سازمان میراث فرهنگی روبه‌رو شد و در نتیجه این کار را عملی نکرد. سرانجام این عمارت در سال ۱۳۷۰ زیرنظر کارشناسان میراث فرهنگی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و جالب است که بدانید با توجه به آنکه این خانه نفیس و تاریخی تبدیل به بیمارستان شده، میراث فرهنگی آن را در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسانده است.

نمای عمارت

این عمارت دو طبقه پوشیده‌شده از آجر، دارای نمای جنوبی است که معماران ساخت آن را به اواخر دوره قاجاریه نسبت داده‌اند که به‌عنوان سکونتگاه و منزل مورد استفاده قرار می‌گرفت و همچنین بر این نظرند که این خانه نیمه اعیانی متعلق به خانواده‌ای مرفه بوده است. معمار ساختمان مذکور با ایجاد پیش‌آمدگی و فرورفتگی‌های جزیی در نما، تنوع زیبایی در ساخت بنا به وجود آورده که بخش مرکزی آن با دری تمام‌شیشه‌ای در قسمت همکف و پنجره‌ای تمام‌قد در طبقه اول از آثار پیش‌آمدگی موقوفه فاضل‌عراقی است. نمای ساختمان در ارتفاع اکثرا سنگ‌کاری شده که در قسمت بالای عمارت که به شیروانی منتهی می‌شود، کتیبه‌ای نسبتا پهن با آجر نقش برجسته به کار رفته است.

معمار ساختمان نهایت ظرافت را در رابطه با کاشیکاری‌های این خانه به خرج داده است. در واقع بسیاری از مورخان و معماران معاصر، نحوه‌ دقیق به‌‌کار بردن کاشی و موضوعاتی که در آن به تصویر و ثبت رسیده را از ویژگی‌ها وتمایز این بنا نسبت به سایر ساختمان‌های آن دوره می‌پندارند. به کار گرفتن نقش شاپور پادشاه ساسانی که امپراتور مغرب‌زمین را به زانو درآورد بیش از سایر تصاویر شاهان تاریخی در کاشیکاری‌های نمای خانه، که گویا تسلط غرب در ایران در دوران قاجاریه را نشان می‌دهد، تصادفی نیست و قابل تامل است.