روزنامه سراج الاخبار

روزنامه سراج الاخبار اولین روزنامه ای بود که به زبان فارسی در کشور افغانستان تاسیس و منتشر شد. این روزنامه در شهر کابل پایتخت اافغانستان به مدیری و سر دبیری محمود طرزی در سال …

روزنامه سراج الاخبار اولین روزنامه ای بود که به زبان فارسی در کشور افغانستان تاسیس و منتشر شد. این روزنامه در شهر کابل پایتخت اافغانستان به مدیری و سر دبیری محمود طرزی در سال ۱۳۲۹ هـ.ق تاسیس و انتشار یافت. شماره اول سال دوم آن در ۱۵ شوال ۱۳۳۰ هـ.ق مطابق با چهارم میزان ۱۲۹۱ هـ.ش در ۱۶ صفحه به قطع خشتی بزرگ و با کاغذی مرغوب و آهار دار در چاپخانه حروفی دار السلطنه کابل طبع و توزیع گردیده است. ‏

قیمت سالیانه روزنامه در کابل ۸ روپیه کابلی در اطراف داخله مملکت ۱۴ روپیه و در خارج از کشور افغانستان ده روپیه انگلیسی. محل اداره روزنامه: ماشین خانه دار السلطنه کابل.‏

روزنامه سراج الاخبار هر پانزده روز یک بار در ۱۶ صفحه با تصاویر مختلف مربوط به افغانستان طبع و توزیع می شده و سال تاسیس آن چنانچه در زیر اسم روزنامه که به خط نسخ است نوشته شده ۱۳۲۹ هـ‌.ق است. راجع به مندرجات روزنامه در هر شماره در عنوان آن این گونه نوشته شده است: "در این اخبار از حوادث داخله و خارجه و ... مقالات مفید درج می شود." در شماره اول سال دوم پس از طبع تمثال امیر حبیب الله خان، پادشاه افغانستان، مقاله ای راجع به آغاز سال دوم روزنامه و تاریخچه داخلی یک ساله این روزنامه درج شده است و نیز در این مقاله خلاصه وقایع یک ساله افغانستان نوشته شده. مقاله دیگر این شماره مقاله ای است در تاریخچه سایت خراجی که مشتمل بر ذکر حوادث جهان است. بعد از این مقالات، چند صفحه روزنامه مشتمل بر مقالات و مکتوبات وارده و حوادث شهری است.‏

برای اطلاع از سبک مندرجات روزنامه فهرستی از برخی مندرجات تعدادی از شماره های این رزونامه به عنوان نمونه مورد اشاره قرار می گیرد: عنوان مندرجات شماره ۱۰ سال دوم:

"جلال آباد، حوادث خارجه، مقاله مخصوصه، مقالات علمیه، ادبیات، ناموران زنان جهان، علم و ثروت ملل و فاجعه های پاریس" فهرست مندرجات شماره ۱۱ سال مذکور: "عسگر پروری‌های اعلی حضرت همایونی، حوادث داخلیه، حوادث خارجیه،

باب التفسیر، مقالات فنیه، ادبیات، ناموران زنان جهان، علم و ثروت ملل و فاجعه های پاریس"‏

روزنامه سراج الاخبار با انتشار شماره ۲۴ سال دوم خاتمه یافته است و این شماره در تاریخ یکم شوال ۱۳۳۱ هـ.ق مطابق با ۱۱ سنبله ۱۲۹۲ هـ.ش منتشر شده است. بعد این تاریخ و این شماره ظاهرا شماره ای انتشار نیافته است و اگر نشر یافته باشد نگارنده این سطور از آن بی اطلاع است.

در شماره اول سال نهم روزنامه چهره نما که در مصر به چاپ

می رسید و معمولات مشخصات روزنامه و جرایدی که در اقصی نقاط جهان به زبان فارسی طبع و انتشار می یافتند در این روزنامه درج می شد، در مورخه ۱۵ صفر ۱۳۳۰ هـ.ق در جایی که تقاریظی در باره چند روزنامه فارسی زبان درج نموده است در مورد روزنامه سراج الاخبار می نویسد: "سیم نامه نامی و روزنامه گرامی سراج الاخبار دو هفتگی، فارسی، منطبعه دار السلطنه کابل، پایتخت افغانستان، اثر خامه مشگین ختامه یگانه دانشمند فرجاد معارف خواه فرزانه آقای محمود طرزی (طرزی لغتی فارسی و به معنای خیاط است) این روزنامه که در ۱۶ صفحه و ماهی دو بار چاپ و منتشر می گردد نخستین جریده ای است که از شهر شهیر کابل بلکه افغانستان با صفحاتی معرفت ریز از افق غیرت و حمیت زای افغانستان به عالم مطبوعات و جهان ادبیات فارسی زبان، قدم گذاشته و حاوی حوادث درباری و داخلیه افغانستان و خارجه می باشد."

ساناز علیمحمدی