تاثیر مذهب در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

یکی از مهم ترین مولفه های تعیین کننده در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مذهب و مسائل مذهبی است که البته در بیشتر موارد از سوی ناظران و کارشناسان سیاسی نادیده گرفته می شود از دهه ۱۹۸۰ به این سو, مسائل و رویکردهای مذهبی نامزدهای ریاست جمهوری نقشی تاثیرگذار در آرای شهروندان آمریکایی داشته است

یکی از مهم‌ترین مولفه‌های تعیین‌کننده در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا مذهب و مسائل مذهبی است که البته در بیشتر موارد از سوی ناظران و کارشناسان سیاسی نادیده گرفته می‌شود. از دهه ۱۹۸۰ به این سو، مسائل و رویکردهای مذهبی نامزدهای ریاست‌جمهوری نقشی تاثیرگذار در آرای شهروندان آمریکایی داشته است.

در انتخابات سال ۲۰۰۸ نیز فاصله سیاسی میان آمریکایی‌های سکولار و مذهبی بوضوح قابل مشاهده بود. آمار رسمی منتشرشده از انتخابات سال ۲۰۰۸ نشان می‌دهد ۵۸ درصد آمریکایی‌های سفیدپوستی که به‌ندرت یا هیچ‌گاه در مراسم مذهبی شرکت نمی‌کنند به باراک اوباما رای دادند، در حالی که ۷۳ درصد سفیدپوستانی که یک یا بیش از یک‌بار در هفته به مراسم مذهبی می‌روند به جان مک‌کین، کاندیدای حزب جمهوریخواه رای دادند.

در حقیقت، این شکاف مذهبی بسیار مهم‌تر و برجسته‌تر از شکاف میان ثروتمندان و فقرا یا زنان و مردان است.

نکته جالب توجه اینجاست که موضوع مذهب امروز هم به یکی از مهم‌ترین عوامل در میان رای‌دهندگان آمریکایی تبدیل شده است.

هر چند هر دو نامزد فعلی ـ یعنی باراک اوباما و میت رامنی ـ از اظهارنظر پیرامون موضوعات مرتبط با فرهنگ و مذهب اجتناب می‌کنند، اما بدون شک تاثیرگذاری مذهب در انتخابات فرارو پررنگ و برجسته خواهد بود.

یکی از نکات جالب در سیاست معاصر آمریکا این موضوع است که هر چند بیشتر رای‌دهندگان ادعا می‌کنند مسائل اخلاقی از اهمیت چندانی برخوردار نیست، اما دیدگاه نامزدها درخصوص مسائل مذهبی در انتخاب نهایی آنها بسیار تاثیرگذار است.

حتی در انتخابات سال ۲۰۰۸ نیز که به دلیل بروز بحران مالی، مسائل اقتصادی سایر موضوعات را تحت‌الشعاع قرار داده بود، باز هم مسائل اخلاقی و مذهبی موجب بروز اختلافات چشمگیری در میان نامزدها و رای‌دهندگان شده بود. در انتخابات کنونی نیز رای‌دهندگان ادعا می‌کنند دغدغه اصلی‌شان اشتغال و اقتصاد است.

بدون شک در روز انتخابات مسائلی همچون سقط جنین و ازدواج همجنس‌گرایان دست‌کم به اندازه کسری بودجه یا سیاست‌های مالیاتی موجب تمایز میان باراک اوباما و میت رامنی خواهد شد. در حقیقت به مرور زمان موضوعات اخلاقی به بخشی از وجه تمایز میان جمهوریخواهان و دموکرات‌ها تبدیل شده است.

هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری نیز دارای ویژگی‌هایی هستند که موجب برجسته‌شدن نقش مذهب در انتخابات پیش‌رو می‌شود.

میت رامنی، نامزد حزب جمهوریخواه اولین نامزد حزبی مورمون در طول تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری محسوب می‌شود.

هر چند کلیسای عیسی مسیح قدیسان آخرالزمان (نام رسمی مورمونیسم) مهم‌ترین مذهبی است که در آمریکا متولد شده و به سرعت در حال گسترش است (هم‌اکنون سه درصد کل جمعیت آمریکا پیرو این مذهب هستند)، اما با این حال این مذهب برای بسیاری از آمریکایی‌ها ناشناخته و ناآشناست.

برخی نظرسنجی‌ها نیز نشان می‌دهد بیش از ۲۰ درصد آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند مخالف ریاست جمهوری یک فرد مورمون هستند البته این رقم چندان هم نمی‌تواند برای رامنی نگران‌کننده باشد.

کمی بیش از نیمی از افرادی که مخالف یک رییس‌جمهور مورمون هستند در طیف چپ قرار می‌گیرند و بیشتر آنها نیز مخالف مواضع محافظه‌کارانه این مذهب در خصوص موضوعاتی همچون سقط‌جنین و همجنس‌گرایی هستند.

تقریبا بیشتر این افراد صرف نظر از این‌که نامزد حزب جمهوریخواه یک مورمون باشد یا مذهبی دیگر داشته باشد، به باراک اوباما رای خواهند داد بنابراین، مورمون‌ بودن میت رامنی نیز چندان برای وی در میان طیف چپ مشکل‌ساز نخواهد بود.

سایر افراد این طیف نیز پروتستان‌های اونجلیکال محافظه‌کار هستند که آنها نیز با آموزه‌های مورمونیسم و کلیسای عیسی‌مسیح قدیسان آخرالزمان بشدت مخالف هستند و این کلیسا را یک نهاد غیرمسیحی می‌دانند.

انتخاب مجدد باراک اوباما نیز به نوعی تحت تاثیر مولفه مذهب قرار دارد. هر چند وی از حمایت قاطع کلیسای سیاهپوستان و چپ‌های مسیحی برخوردار است، اما رقابتی سخت برای جلب آرای دو شاخه مذهبی بزرگ این کشور یعنی پروتستانیسم اونجلیکال و کاتولیسم (کلیسای کاتولیک) در پیش دارد.

اوباما همانند بسیاری از سیاستمداران دموکرات چندان از حمایت اونجلیکال‌ها برخوردار نیست، چرا که هم‌اکنون این طیف به رای‌دهندگان ثابت جمهوریخواه تبدیل شده‌اند.

از سوی دیگر، تصمیم اوباما برای حمایت از ازدواج همجنس‌گرایان نیز موجب افزایش نفرت آنها از وی شده است. البته اوباما در میان کاتولیک‌ها از حمایت بیشتری برخوردار است.

وی توانست در انتخابات سال ۲۰۰۸ نیز رای اکثریت کاتولیک‌ها را به دست آورد و حتی در مقایسه با جان‌کری در سال ۲۰۰۴ رای بسیاری از کاتولیک‌های سفیدپوست را در سبد آرای خود بریزد.

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پر از معماهای پنهان مذهبی خواهد بود. بی‌تردید شرایط نامناسب اقتصادی موجب نگرانی بسیاری از شهروندان آمریکایی شده است و آنها از نامزدها انتظار دارند تا طرح‌های خود درخصوص مالیات، رشد اقتصادی و انضباط مالی را به صراحت بازگو کنند اما در عین مسائل اخلاقی و مذهبی نیز تاثیر بسزایی در آرای رای‌دهندگان خواهد داشت.

علیرضا ثمودی