سلطان شیرهای جهان, شیر مادر است

پژوهش های انجام شده در ۳۰ سال اخیر نشان داده, بهترین و کامل ترین غذا برای کودک تا ۶ ماهگی, فقط شیر مادر است چرا چون شیر مادر از شیرهای دیگر مغذی تر است همیشه استریل است

پژوهش‌های انجام شده در ۳۰ سال اخیر نشان داده، بهترین و کامل‌ترین غذا برای کودک تا ۶ ماهگی، فقط شیر مادر است. چرا؟ چون شیر مادر از شیرهای دیگر مغذی‌تر است. همیشه استریل است. بیش از۳۰۰ نوع عامل ضد میکروبی در شیرمادر وجود دارد که مانع بروز بیماری در کودک خواهد شد. میزان شیوع اسهال در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند ۳ تا ۱۴ بار کمتر از کودکان شیرخشکی است و به دلیل وجود همین عوامل ضد میکروبی، نوزاد خیلی کمتر به عفونت تنفسی، عفونت ادراری و عفونت گوش میانی مبتلا می‌شود. به بهانه روز جهانی شیر مادر در این باره بیشتر می‌نویسیم...

شیر مادر کمتر ایجاد حساسیت می‌کند و در خانواده‌هایی که یکی از اعضایش مبتلا به حساسیت است، حتماً باید کودک با شیر مادر تغذیه شود. کودکی که شیر مادر می‌خورد نه زیادی چاق و پفکی می‌شود و نه لاغرمی‌ماند. یک نکته جالب در مورد شیرمادر این است که شیری که کودک در دقایق اول می‌مکد، حاوی پروتئین بیشتر و چربی کمتر است و این مساله باعث می‌شود که کودک درزمان لازم احساس سیری کند و مادر باید توجه داشته باشد که نوزاد را زود از سینه جدا نکند تا کودک با چربی دقایق آخر شیردهی، وزن‌گیری بهتری داشته باشد. مکیدن سینه باعث رشد فک و دندان‌های کودک می‌شود. تماس نزدیک مادر و نوزاد باعث افزایش مهر و محبت آنها می‌شود. محققان دانمارکی دریافتند که شیر مادر براساس نوع غذایی که مادر مصرف ‌می‌کند طعم و مزه ‌می‌گیرد و به کودک کمک ‌می‌کند که طعم‌های مختلف را بشناسد.

● روش ذخیره کردن شیر مادر

اگر می‌خواهید شیر مادر را ذخیره کنید تا کودک در هنگام عدم دسترسی به مادر از آن تغذیه کند، باید نکاتی را رعایت کرد. رعایت این نکات مانع از آلوده شدن شیر ذخیره شده می‌شود. شیر مادر را می‌توان برای دو تا سه روز در یخچال نگهداری کرد، به شرطی که درجه حرارت یخچال بین ۰ تا ۹/۳ درجه سانتی‌گراد باشد. شیر مادر را می‌توان در اغلب فریزرها به صورت یخ‌زده برای سه تا چهار ماه نگهداری کرد، به شرطی که درجه حرارت در حد ۱۸ درجه سانتی‌گراد زیر صفر باشد. اما این مدت ممکن است بر اساس نوع فریزر متفاوت باشد. همیشه شیرمادر را در بطری‌های استریل که سرپیچ دارند، در کیسه‌های پرستاری استریل‌شده، یا در فنجان‌های پلاستیکی سخت دردار بدون درز، نگهداری کنید. همیشه با برچسب روی بطری‌ها زمان دوشیده‌‌شدن شیر را ثبت کنید. شیر به صورت ذوب‌نشده برای بیش از ۲۴ ساعت در یخچال نگه ندارید، اما هرگز شیری را که ذوب شده است،‌ دوباره منجمد نکنید.

● شیر مادر و روان سالم‌تر

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد، کودکانی که در دوران نوزادی از شیر مادر استفاده کرده‌اند، در مدت پنج سال نخست زندگی، کمتر مشکل رفتاری و بیماری روا‌ن‌پزشکی دارند. سلامت روان به مدت تغذیه از شیر مادر بستگی دارد، یعنی احتمال مشکلات رفتاری در کودکی که برای یک سال از شیر مادر تغذیه کرده بود به نسبت کودکی که فقط دو ماه از شیر مادر تغذیه کرده بود کمتر بود.

● دوشیدن شیر

پزشکان می‌گویند بهترین روش دوشیدن شیر در ساعت‌هایی از شبانه روز است که کودک در خواب است و مادر در آرامش می‌تواند شیر اضافی خود را برای کودک ذخیره کند تا در ساعاتی که از فرزند خود جداست، کسی که از کودک مراقبت می‌کند، این شیر را به او بخوراند. برای به دست آمدن مقدار مناسب شیر بهتر است دوشیدن هنگام صبح انجام گیرد. استراحت مادر به مدت ۱۰تا۲۰ دقیقه قبل از دوشیدن شیر، خوردن مایعات مانند یک لیوان شیر، آب میوه یا چای کمرنگ می‌تواند کمک موثری باشد، البته مایعاتی گرم بیشتر از مایعات سرد به تولید شیر کمک می‌کند. دوشیدن شیر با دست بهترین روش دوشیدن است و به پمپ‌های دستی ترجیح دارد. شستن دست‌ها با صابون و شستن سینه با آب ساده قبل از شیردهی توصیه می‌شود.

بهتر است مادران در موقع دوشیدن شیر در محیطی آرام و ساکت و به دور از اضطراب و فشارهای عصبی، در وضعیتی راحت بنشینند و با فکر کردن به نوزاد، نگاه کردن به او یا نشستن در کنار او یا با شنیدن صدای کودک، به دوشیدن شیر مشغول شوند. استفاده از حوله گرم و مرطوب به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی سینه قبل از شیردوشی یا حمام کردن با آب گرم به جاری شدن شیر کمک می‌کند. بعضی از مادران در هر بار می‌توانند حدود نیم لیتر شیر جمع‌آوری کنند اما در اغلب موارد در هر نوبت حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ سی‌سی شیر جمع می‌شود. در مواردی که شیر کمتری جمع می‌شود و برای استفاده روزانه کودک کافی است، مادر می‌تواند شیر خود را در ظرفی در یخچال نگهداری کند. شیر در یخچال تا ۴۸ ساعت سالم می‌ماند. برای گرم کردن شیر فریز شده بهترین روش قرار دادن ظرف حاوی شیر در آب جوش و حرکت دادن ظرف است تا زمانی که شیر از حالت یخ زده خارج و حرارت آن مناسب شود.

برای تداوم تولید و ترشح شیر در سینه مادر بهترین روش نوشاندن این شیر به کودک به‌وسیله فنجان و قاشق چای‌خوری است زیرا در بیشتر موارد کودکان حتی پس از یک‌بار استفاده از شیشه شیر و پستانک دیگر سینه مادر خود را نخواهند گرفت و این امر موجب کاهش شیردهی و گاه توقف آن می‌شود.

● ۱۰ فرمان به مادران

۱) هرگز نباید آغوز را دور ریخت، آغوز بهترین و مهم‌ترین قسمت شیر مادر است.

۲) در اوایل تولد به نوزاد از هر دو پستان خود شیر دهید.

۳) شیرمادر تا شش ماهگی برای رفع نیازهای شیرخوار کافی است و در این دوره به جز آب در مواقع نیاز یا استفاده از قطره‌هایی که پزشک توصیه می‌کند، هیچ چیز دیگر به کودک ندهید.

۴) از شیردهی در حالت خوابیده خودداری کنید و حتما نوزاد را در آغوش گرفته و به او شیر دهید.

۵) خوردن مایعات زیاد توسط مادر و مک زدن پستان مادر به وسیله نوزاد شیر را زیاد می‌کند.

۶) بیماری‌های رایج مادران و مصرف دارو توسط مادر مانع از شیردادن به نوزاد نیست، به‌جز چند مورد استثنایی که باید توسط پزشک کودکان تجویز شود.

۷) استفاده از حوله گرم و مرطوب به مدت ۱۰ تا ۱۵‌دقیقه روی پستان و نوک آن و یا حمام کردن یا ماساژ دادن قبل از دوشیدن شیر، به جاری شدن شیر کمک می‌کند.

۸) تغذیه با شیر مادر در شب هم باید ادامه داشته باشد.

۹) تغذیه با شیر مادر باید مطابق میل و درخواست کودک صورت گیرد.

۱۰) هنگام شیر دادن نوزاد را بغل کرده، سر او را بالاتر نگه دارید، توجه کنید که سینه شما روی‌ بینی نوزاد را نپوشاند و مانع تنفس نوزاد نشود.

ترجمه: ‌فاطمه تارمیغ

منبع: Prevention